دو سال از فعالیت شورای شهر چهارم رشت گذشت
۱۳۹۴/۰۴/۰۹ ۰۴:۰۶ چاپ
دکتر-حشمت-022
به گزارش گیل خبر، عقربه های ساعت به ۵ عصر نزدیک می شود. اراضی قُرق کارگزار مملو از جمعیت است. ابراهیم آخرین نسیم دل انگیز اردیبهشت را بر تن و پای مجروح خود حس می کرد؛ خونِ زخمِ پاهایش خشک شده بود. سفر از تنکابن تا رشت خسته اش کرده بود. پاهای خون آلودش را نگریست. شکنجه هایش را در باغ محتشم، کم و بیش در یاد داشت. تلخ و مصمم به بازجو گفته بود: از روز اول می دانستم که با ورود من به جنگل، در آخر کار مصلوب خواهم شد و به همین دلیل نشان عیسی مسیح را در گردن آویخته ام. لحظه اعدام نزدیک شد، برای آخرین بار از پشت قاب عینکش، آسمان آبی رشت را نظاره کرد. نفس عمیقی کشید و با خونسردی آخرین جمله زندگی خود را زمزمه کرد: «منصوروار گر ببرندم به پـای دار/مردانه جان دهم که جهان پایدار نیست». در کمال آرامش منتظر شد تا عوامل تیمور تاش، طناب دار را به گردنش بیاویزند. جسم بی جانش را کربلایی کاس آقا حسام تحویل گرفت و در گورستان چله خانه به خاک سپرد. یک سال بعد میرزا نخستین نطقش بعد از تصرف رشت را همین جا، یعنی بر سر مزار دکتر حشمت قرائت کرد. فراموشی ساخت یادمان در کنار میدان حشمت حالا بعد از گذر سال ها، محل اعدام آن بزرگمرد، به میدانی به نام خودش بدل شده است؛ میدان دکتر حشمت. میدانی کوچک که امروز دور تا دور آن را اداره های دولتی، از دادگستری و اداره ثبت اسناد و بانک ها فراگرفته اند. سال هایی دور زمین این اداره ها، قُرق کارگزاری حکومت بود و بسیاری از مخالفان حکومت رضاخان در جایی همین حوالی اعدام شده اند. میدانی کوچک در وسط خیابان وجود دارد و در میانه آن، سردیسی از دکتر ابراهیم حشمت و تمثالی از اسب و تفنگ قرار دارد که یادآور حضور او در کنار دیگر اعضای نهضت جنگل است. ۱۶سال پیش، چنین یادبودی در این میدان وجود نداشت و مردم این میدان را به نام «انقلاب» می شناختند. کمتر کسی به یاد داشت که یک انقلابی بزرگ در این میدان به دار آویخته شده است. پانزدهم مرداد سال ۱۳۷۹، «سروش اکبر زاده» رئیس نخستین دوره شورای شهر رشت پیشنهاد کرد به پاس گرامیداشت یاد و خاطره این بزرگمرد، میدان انقلاب به نام دکتر حشمت تغییر نام دهد. وی شهردار را ملزم کرد تا تندیسی درخور شان این شهید راه آزادی تهیه و در میدان نصب کند. حالا این میدان با سردیس و تابلویی که بر آن نصب شده، به نام یکی از شهدای گیلان شناخته می شود. حتی مسافران نیز با دیدن نام و نشان این میدان و مسیر منتهی به آن، یعنی میدان شهرداری که مجسمه بزرگ میرزا کوچک خان در آن نصب است، چند لحظه ای به یاد مبارزان نهضت جنگل می افتند. پیشنهاد دیگر رئیس شورای وقت، ساخت یادمانی بر سر مزار دکتر حشمت در همان نزدیکی بود که عمر شورای نخست به اجرای آن کفاف نداد. دکتر-حشمت-023 مزار ناشناس دکتر حشمت در محله قدیمی چله خانه، مسجدی بازسازی شده و قبرستانی قدیمی وجود دارد که فقط در یاد کهنسالان باقی مانده است. در گورستان چله خانه مردان زیادی خفته اند. قبور این مردان در پس سال ها و گذر ایام، چندین بار دستخوش تغییر شده است. چله خانه نزدیک به اراضی قرق و نزدیک به میدان دکتر حشمت قرار دارد. سراغ مزار دکتر حشمت را از ساکنان قدیمی چله خانه می گیرم. مرد میانسالی که در آن حوالی مبل فروشی دارد. می گوید: به طور دقیق، نمی دانم ولی فکر کنم همانجا که اعدامش کردند، دفن شده باشد؛ در حیاط اداره ثبت. مرد دیگری دستش را به سمت میدان می گیرد و می گوید: مزارش داخل همان میدانی است که مجسمه اش را گذاشته اند. شهرداری منطقه ۲ در همان نزدیکی است، سؤالم را از نگهبان ساختمان شهرداری هم می پرسم. می گوید: پشت همین ساختمان و در گوشه حیاط مسجد است. همان دور و اطراف را بگرد پیدایش می کنی. در حیاط کوچک مسجد جست وجو را آغاز می کنم. پیرمردی روی پله ها ایستاده و در برابر پرسش من می گوید: در سمت راست. آن وقت با عصا قدم زنان پله ها را بالا می آید و می گوید: در حکومت گذشته، مزار دکتر حشمت در اتاقی قرار داشت اما پس از پیروزی انقلاب، اعلام کردند که قرار است بازسازی شود. دیوارهای آرامگاه را خراب کردند و سنگ مزار جدیدی تهیه کردند، ولی دیگر اتاق ساخته نشد. دکتر-حشمت-022 گمنامی بزرگمرد همرزم میرزا کوچک آرامگاه شهید راه آزادی ایران، دکتر حشمت طالقانی از مبارزان نهضت جنگل و همرزم میرزا کوچک خان جنگلی همچنان گمنام است. علف های دور مزار بر گمنامی آن افزوده است. هیچ تابلو و نشانی در حیاط مسجد دیده نمی شود تا علاقه مندان و گردشگران را از وجود چنین مکانی آگاه کند. بر سنگ مزار دکتر حشمت، نوشته شده است: « آرامگاه شهید راه حریت و استقلال ایران، مرحوم جنت مکان، خلد آشیان، دکتر حشمت جنگلی طالقانی نور الاصل، همقدم و رفیق میرزا کوچک خان جنگلی طاب ثراه. به تاریخ ۱۲۹۸٫ هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق ثبت است بر جریده عالم دوام ما» تمام نشان دکتر حشمت، همان سردیس و نام میدانی است که به همت شورای اول ساخته شد. در کمیسیون فرهنگی شورای دوم و سوم بارها درباره ساخت یادمانی بر سر مزار دکتر ابرهیم حشمت با همکاری سازمان میراث فرهنگی صحبت شد، اما همه چیز در حد سخن باقی ماند. در سال ۹۰ و با ادامه فعالیت شورای سوم، کمیسیون فرهنگی شورا طی فراخوانی از هنرمندان خواست تا در ساخت یادمانی برای دکتر حشمت به شورا و شهرداری کمک کنند اما هنوز این یادمان در میدان نصب و خبری مبنی بر ساخت آن اعلام نشده است. ۲ سال از فعالیت شورای شهرچهارم نیز می گذرد، ولی مزار دکتر حشمت طالقانی همچنان در چله خانه در گمنامی به سر می برد. نه کمیسیون فرهنگی شورا طرحی در این زمینه ارائه کرده و نه سازمان فرهنگی- هنری شهرداری لایحه ای برای معرفی بیشتر مزار دکتر حشمت تنظیم کرده است. آیا وقت آن نرسیده است که با اقدامی جدی یادمانی برمزار این بزرگمرد بسازیم؟ /همشهری