گیل خبر/ محمد پورجعفری*

*مدرس و کارگردان تئاتر

یه نگاهی به گروههای فضای مجازی که از قبل داشتم میکنم تا اونهایی که دیگه فعال نیستند رو حذف کنم. بر میخورم به گروه انجمن نمایش شهرداری رشت، آخرین پیامی که توش گذاشتم مربوط به تاریخ 5/7/1395 می باشد و آخرین پیام هم مربوط به جلسه هم اندیشی در خصوص انتخابات انجمن هست.انتخاباتی که دیگه هیچ وقت انجام نشد.

وقتی پیام های گروه رو مطالعه میکنم اتفاقاتی رو میبینم که ما امروز دنبالش هستیم در حالیکه در اون دوسال تجربه اش کرده بودیم. اجرای دائمی تئاتر پلاتویی، اجرای دائم تئاتر های خیابانی، تشکیل کانون های کارگردانی، بازیگری، نمایشنامه نویسی، طراحان صحنه این همه اتفاقات خوب که امروز هیچ اثری از اونها نیست.

ادامه مطلبم رو برای دو سوی این جریان مخاطب قرار میدم. اول خودمان، خودمان یعنی بچه های تئاتر. دوستان چرا اینگونه شد؟ چرا انجمن نمایش شهرداری که در دوسال کارهای بزرگی کرد از هم پاشید. حتما اونهایی که در پاشیده شدن اون دخالت داشتن امروز با وجدان راحت میخوابند. یک روز جناب پارسایی که سالها پیش رییس مرکز هنرهای نمایشی بود به من پوشه ای نشان داد که نامه هایی بود از بچه های گیلان که برای زیرآب زدن همدیگه به مرکز زده بودند پوشه قطوری بود. اون روز فهمیدم چرا ما در حال درجا زدن هستیم. و درست همون اتفاق در شهرداری افتاد. و شهرداری که منتظر چنین فرصتی بود از این فرصت استفاده کرد و کلا بساط انجمن را جمع کرد. آری دوست عزیز ما مقصیرم. چون منفعت های فردی را همیشه ترجیح به جمع دادیم.

و اما سوی دیگر، جناب شهردار محترم شهر رشت آیا گزارشی از اون روزها به دستتان رسید تا مطالعه کنید. اون روزها منظورم روزهای شکوفایی فرهنگ و هنر شهر رشت است. حتما میدانید سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری اصفهان، تهران ، شیراز و.. همه دفتر هنرهای نمایشی دارند و مسئولانش از دوستان تئاتری ما هستند. چرا ما در سازمان فرهنگی ورزشی رشت چنین دفتری نداریم؟ مگر ما کلانشهر نیستیم؟ حتما به نقش هنر در کاهش آسیب های اجتماعی آشنا هستید و میدانید چقدر کاربردی می باشد و حتما در جریان آسیب های اجتماعی شهر هستید که هروز دامنه آن گسترده می شود.

در گذشته توقع مردم از شهرداری‌ها فقط در خدمات شهری و طرح های عمرانی محدود شده بود اما امروز نگاهی فراتر از این امور در مردم ایجاد شده و مسائل فرهنگی وحقوق شهروندی هم در اولویت قرار دارد. اگر شهرداری در امور فرهنگی و آموزش شهروندان سرمایه ‌گذاری کند و در شهرها شاهد نشاط و شادابی باشیم بسیاری از آسیب های اجتماعی و نیز پرونده های قضایی کاهش می یابد. شهرداران نباید از مسائل فرهنگی غفلت کنند و انتظار میرود در کنار خدمات شهری و کار عمرانی به این امور مهم هم توجه داشته باشند تا با چالش و آسیب مواجه نشویم. آموزش یکی از مباحث مهمی است که شهرداری ها در کشورهای پیشرفته بسیار روی آن سرمایه گذاری کرده اند.

موسسه مک‌کینزی تحقیقی انجام داده و گزارش آن را منتشر کرده است. در این تحقیق پایگاه داده‌ای جامعی از شاخص‌های عملکرد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ایجاد و تحلیل شده، با ۳۰ شهردار از چهار قاره مختلف مصاحبه شده و یافته‌هایی از بیش از ۸۰ موردکاوی در مورد اقداماتی که مدیران شهری (در راستای برنامه‌ریزی شهری، مدیریت مالی و مسکن اجتماعی) انجام داده‌اند، جمع‌آوری شده است.

اقدامات گسترده‌ای که مدیران شهری در این تحقیق برای ایجاد تغییر مورد استفاده قرار داده‌اند، ارزیابی کمی اثر هر اقدام را بسیار سخت می‌کند. با این حال موضوعات مشترکی در بین آنها وجود دارند. آن دسته از مدیران شهری که گام‌های مهمی در توسعه شهرهای خود برمی‌دارند، سه کار را به درستی انجام می‌دهند: به رشد هوشمند دست می‌یابند، با کمترین منابع مالی بیشترین کار را انجام می‌دهند و برای ایجاد تغییر حمایت جلب می‌کنند.

کلیه مدیران شهری می‌خواهند اقتصادهای محلی آنها رشد کند؛ اما رشد اقتصادی به‌طور خودکار باعث افزایش کیفیت زندگی برای شهروندان نمی‌شود و حتی اغلب به محیط زیست آسیب می‌رساند. در واقع، بسیاری از شهرها حتی مجبور می‌شوند اقدامات اصلاحی پرهزینه‌ای انجام دهند تا مشکلاتی را که رشد اقتصادی به وجود آورده جبران کنند. بنابراین نباید فکر کنیم هر رشدی خوب است، بلکه باید بدانیم رشد هوشمند چگونه است. رشد هوشمند به رویکردی استراتژیک بستگی دارد که بهترین فرصت‌های رشد را شناسایی و تغذیه می‌کند و تضمین می‌کند که کلیه شهروندان از رفاه شهری بهره‌مندند.
یکی از نکات مهم در رویکرد استراتژیک بحث آموزش اجتماعی است. و در بحث آموزش اجتماعی هنر به ویژه هنر تئاتر کارکرد ویژه ای دارد.

اینکه ما انجمن نمایش یا دفتر نمایش در سازمان فرهنگی ورزشی را با اون حجم کمی از تعداد هنرمندان نمایش استان را حذف کنیم در واقع به طور مستقیم به آموزش اجتماعی و در امتداد آن به کاهش آسیب های اجتماعی ضربه زده ایم. بهتر است یه بررسی تحلیلی از وضعیت آسیب های اجتماعی در سالهایی که تئاتر دائم وجود داشت وز مانی که تعطیل شد داشته باشید تا ببینید در کدام دوره شاخص کاهش وجود داشته است. جناب شهردار برگزاری جشنواره هایی که دامنه هنرمندان شهرتان در آن شریک نیستندو آنها را فعال نمیکند هیچ تاثیری ندارد جز دادن گزارش ها برای مقامات بالا دست. در هرحال امیدوارم با توجه به شرایط موجود و ایجاد امید در جامعه یه بازنگری در راه اندازی انجمن هنرهای نمایشی یا دفتر هنرهای نمایشی داشته بشید.