روزنامه اعتماد نوشت: از ۵۰ برنامه محبوب ایرانیان در گوگلپلی ۴۰ مورد فیلترشکن است و تنها ۳ تا ۴ برنامه عادی هستند. بقیه موارد هم پیامرسانها و شبکههای اجتماعی فیلتر شده است. کشاندن مردم به سمت استفاده از فیلترشکن آنهم با شدت و حدت شرایط کنونی از این جهت کارشناسان و صاحبنظران حوزه فناوری اطلاعات را نگران میکند که اختیار اطلاعات مردم به دست صاحبان و سازندگان این فیلترشکنها میافتد.
این روزنامه در ادامه نوشت: بررسیها میگوید که در میان 50 برنامه محبوب این روزهای ایرانیان در فروشگاههای معتبری مانند گوگل تا چشم کار میکند فیلترشکن هست و برنامههای فیلترشده. کشاندن مردم به سمت استفاده از فیلترشکن آنهم با شدت و حدت شرایط کنونی از این جهت کارشناسان و صاحبنظران حوزه فناوری اطلاعات را نگران میکند که اختیار اطلاعات مردم به دست صاحبان و سازندگان این فیلترشکنها میافتد.
این موضوع اگرچه ممکن است بعضی از کاربران عادی را چندان نگران نکند اما در سطح کلان یک ابربحران امنیتی است و تقریبا در هیچ کشوری از این کره خاکی چنین وضعیت حاکم نیست. سپردن اطلاعات مردم به صاحبان و سازندگان فیلترشکنها درحالی است که شعارها و برنامههای وزیر و دولت کنونی دقیقا در جهت عکس این رویداد بود اما به گفته یک کارشناس این حوزه و یک نماینده مجلس که با «اعتماد» سخن میگویند، باید بین حرفهای خوب و عملکرد شفاف تفاوت قائل شد. شرایط امنیت اطلاعات ایرانیان اما دقیقا چگونه هست و چرا عملکرد وزیری که مدام از عباراتی مانند «لندینگ رایت» استفاده میکند مردم مرا تا این اندازه به فیلترشکنها و برنامههای فیلترشده کشانده است؟ به عبارتی سادهتر تجربه فیلترینگ تلگرام که نتوانست 80درصد کاربران ایرانی را مجاب به کوچ به برنامههای ایرانی مشابه کند، تا چه اندازه مقابل چشمان وزیر و دولت کنونی است؟
دریافت بیسابقه فیلترشکن و برنامههای فیلتر ازسوی ایرانیان
تاکید بر کوچاندن ایرانیان به برنامههای داخلی و همچنین اصرار به ایجاد دفتر شرکتهای صاحبنام حوزه فناوری در ایران، از برنامههای جدی و شعارهای پرتکرار دولت کنونی است و کار تا جایی پیش رفته که همین اواخر چندین نامه تهدیدآمیز مسوولان این دولت به شرکتهایی مانند «متا» خبرساز و حتی سوژه واکنش طنزآمیز کاربران شبکههای اجتماعی هم شده است. کارنامه و نتیجه عملکرد اما چیز دیگری میگوید. بررسی فروشگاههای برنامههای موبایلی و در راس آنها فروشگاه گوگل یا همان گوگل پلی، نشان میدهد که در فهرست محبوبترین و پردانلودترین برنامههای نصب شده روی گوشی ایرانیان، تا چشم کار میکند فیلترشکن و برنامههای فیلترشده در داخل کشور دیده میشود. اگرچه این فهرستها مدام تغییر میکند اما کلیت 50 و 100 برنامه قرار گرفته در این فهرست تا حد زیادی ثابت است.
به عنوان مثال در ساعت 20 روز 9 دی و در فهرست فروشگاه گوگل، 10 برنامه نخستین یا فیلترشکن است یا پیامرسان و شبکههای اجتماعی فیلترشده مانند تلگرام، واتساپ و اینستاگرام؛ یعنی در کنار فیلترشکنها، سه برنامه هم دیده میشود که اولی اردیبهشت 97 فیلتر شد اما فرآیند طی شده پس از آن درس عبرت نشد و حالا در تابستان 1401 هم دو برنامه دیگر به همان سرنوشت تلگرام دچار شدند. علاوه براین نتایج همین بررسی میگوید که در میان 50 برنامه محبوب ایرانیها در گوگلپلی بیش از 40 مورد فیلترشکن است و تنها ۳ تا ۴ برنامه عادی هستند. بقیه موارد هم پیامرسانها و شبکههای اجتماعی فیلتر شده است.
البته به این نکات هم باید توجه داشت که برخی برنامههای محبوب در بین ایرانیان هم از سوی خود گوگل از این فروشگاه حذف شدند؛ موضوعی که تاثیر چندانی البته در این فهرست ایجاد نمیکند و حتی در صورت قرار دادن این برنامه در چنین فهرستی باز هم شرایط نگرانکننده خواهد بود. اهمیت این فهرست و موارد مشابه اما زمانی بیشتر و جدیتر میشود که این عملکرد را در کنار شعارهای مطرح شده ازسوی این دولت و نمایندگان حامی این وضعیت قرار بدهیم؛ کسانی که همواره دغدغه و نگرانی حاکمیت داده و امنیت دادههای ایرانیان را داشتهاند حالا خود دودستی اختیار گوشی ایرانیان را به افراد و شرکتهای ناشناس و در مواردی هم شناس و با کارنامه نه چندان امن تقدیم کردهاند. پرسش جدی در این باره اما شاید این باشد که چرا با آن همه شعار، نتیجه چنین شده است؟ آیا ریشه ماجرا به برنامهها و نوع نگاه این افراد برمیگردد یا اینکه در عمل نتوانستند برنامهها را به درستی اجرا کنند؟