هزاران سال است که فرهنگهای بومی سراسر جهان متوجه شدهاند که غذاهای پخته و تخمیرشده نسبت به خوراکیهای خام، بدن را بهتر تغذیه میکنند و مواد مغذی را بهتر به بدن میرسانند.
اجداد ما روشهایی را برای بیشتر قابل هضم کردن خوراکیها از طریق پختن و تخمیر ابداع کردهاند که ارزش غذایی آنها از بسیاری از غذاهای مدرن بیشتر است.
فواید بررسی غذاهای تخمیرشده
اخیراً بیشتر به خواص غذاهای تخمیرشده پیبردهاند اما ما حدوداً ۱۰،۰۰۰ سال است که از خوردن آنها لذت میبریم. مردم از همان ابتدا غذاها را تخمیر میکردند تا بتوانند بیشتر آن را نگه دارند. امروزه به راحتی به آن طعم میدهند. از لبنیات غنی مانند ماست چکیده، دوغ، پنیر خامهای و سفید، نان تهیه شده از خمیرترش، ترشی لیته، کلمترشی تند، ترشی فلفلی و نوشیدنیهایی مانند چای سبز استفاده کنید.
افزایش ارگانیسمهای کوچک
غذاهای تخمیرشده، علاوه بر طعم خوب آن، حاوی گونههای خاصی از باکتریهای خوب و مخمر هستند و به طور طبیعی در برخی غذاها یافت میشوند. برخی هم به آن تنوع دادهاند. خوردن این غذاها به تعادل باکتریهای خوب و بد در رودهها کمک میکند و سلامت کلی بدن را از راههایی که علم به تازگی کشف کرده است، تقویت میکند. مطالعه درمورد آن بسیار کم است اما نتایج آن امیدوارکننده است. اینها اطلاعاتی است که تاکنون به آن پیبردهایم.
واکنش رودهها
غذاهای تخمیری ابتدا روی سیستم گوارش و رودهها تاثیر مطلوب دارد. روده، مغز دوم نامیده میشود، زیرا بر روی بسیاری از جنبههای سلامتی تاثیر بسیار زیادی دارد؛ از خلق و خو و رفتار افراد گرفته تا اشتها و وزن. حتی بر روی سیستم ایمنی بدن نیز تاثیر دارد. تغذیه با غذاهای تخمیرشده کمک میکند تا ترکیب بهتری از باکتریها در روده تولید شود. این شرایط، سلامت روده را افزایش میدهد و به نوبه خود، تمام عملکردهای بدن را که روده پشتیبانی میکند، افزایش میدهد.
قندخون را کنترل میکند
مطالعات نشان میدهد که ماست با کاهش قندخون ارتباط دارد. همچنین میتواند به دفع سندرم متابولیک و عارضه جدی مانند دیابت نوع۲ کمک کند. برای دریافت بیشترین فواید، از ماست سرشار از پروبیوتیک بیشتر از ماست معمولی استفاده کنید. اگر از قبل به دیابت مبتلا هستید، خوردن ماست حاوی باکتریهای متعدد و مخمر میتواند به حفظ و تعادل قندخون، فشارخون و کلسترول خون کمک کند.
غذاهای تخمیرشده ضد چاقی هستند
مطالعات نشان میدهد که باکتریهای مفید روده افراد لاغر با افراد چاق بسیار متفاوت است. وجود باکتریهای سالم میتواند به پیشگیری از چاقی یا کنترل وزن کمک کند. علاوه بر لبنیات تخمیری مانند ماست، دو خوراکی محبوب دیگر؛ از جمله ترشی کلمسبز و نوعی غذای تهیه شده از دانه سویای تخمیرشده، کمک میکند تا باکتریهای رودهای سالم داشته باشید و از افزایش وزن جلوگیری کند.
از فشارخون بالا جلوگیری میکند
شما میتوانید با مصرف غذاهای تخمیرشده احتمال ابتلا به فشارخون بالا را کاهش دهید. انتخاب بهتر غذاها، غذاهایی با ترکیبات سویا هستند. لبنیات تخمیرشده حاوی انواع متعدد باکتری مفید و مخمر نیز مفید هستند. و از ترشح آنزیمی که با افزایش فشارخون ارتباط دارد، جلوگیری میکنند. اگر فشارخونتان در حال حاضر بالاست، خوردن غذاهای تخمیرشده به طور منظم میتواند مقادیر زیادی از عدد فشارخون را پایین بیاورد.
بیماری قلبی را برطرف میکند
این امکان وجود دارد که غذاهای تخمیرشده بتواند ما را از بیماری قلبی دور کند. مطالعهای که در فنلاند انجام شد، نشان داد افرادی که لبنیات تخمیری کمچرب (کمتر از ۳/۵ درصد چربی) مصرف میکنند، نسبت به افرادی که انواع دیگر لبنیات یا غذاهای تخمیرشده پرچرب را مصرف میکنند، در معرض خطر بسیار کمتری قرار دارند. تحقیقات سوئد و هلند نیز همین نتیجه را نشان داد.
خطر ابتلا به سرطان مثانه را کاهش میدهد
همان مطالعاتی که در هلند و سوئد انجام شد و فواید مصرف غذاهای لبنی تخمیرشده را برای قلب نشان داد، ارتباط آن با کاهش خطر ابتلا به سرطان مثانه را نیز گزارش کردهاند. اما این فواید با مصرف لبنیات معمولی دیده نشده است.
راحتتر نفس میکشید
غذاهای تخمیرشده میتواند فواید بسیار بیشتری داشته باشد. ترشی کلم علاوه بر محافظت از بدن در مقابل بیماری دیابت، میتواند بیماری آسم و اگزمایی را که به آن التهاب پوستی مزمن گفته میشود را نیز دفع کند.
مشکلات گوارشی را از بین میبرد
باکتریهای مفید افراد مبتلا به اختلالات روده، با افراد سالم متفاوت است و احتمالا همً به دلیل وجود التهاب ناشی از اختلال روده است. غذاهای تخمیرشده میتوانند از التهابات جلوگیری کنند و تا حدی در کنترل عوارضی مانند سندرم روده تحریکپذیر و بیماریهای التهابی روده مانند کرون و کولیت زخمی نیز موثرند.
سلامت مغز را افزایش میدهد
تحقیقات کمی نشان میدهند که برخی باکتریهای موجود در غذاهای تخمیرشده میتوانند سروتونین یا ماده شیمیایی مغزی که احساس شادی را تقویت میکند، به سرعت تولید کنند. و دلیل آن این است که روده و مغز ارتباط بالقوهای با هم دارند. به طوری که تقویت باکتریهای مفید روده میتواند سیستم عصبی مرکزی را تقویت کند. همچنین به کاهش اضطراب یا افسردگی و به تقویت عملکرد شناختی مانند توانایی فکر کردن، به خاطر سپردن و یادگیری کمک میکند.
واکنش نسبت به درد را کاهش میدهد
همانطور که باکتریهای مفید روده میتواند بر روی احساسات تاثیر بگذارد، میتواند بر روی احساس درد نیز تاثیر داشته باشد. درد شکم، میگرن، سندرم خستگی مزمن و کمردردهای طولانی ارتباط بسیاری با باکتریهای مفید رودهای کمتر از حد نرمال دارند. مطالعات نشان میدهد که تقویت باکتریهای روده به همراه سایر تغییرات ضدالتهابی رژیمغذایی در رفع حساسیت به درد و سایر علائم بیماری مانند خستگی مزمن موثر است.
غذاهای تخمیرشده برای سلامت دهان
غذاهای تخمیرشده میتواند در ابتدا بر روی اولین قسمت سیستم گوارشی مانند دهان، اثر مطلوب داشته باشد. باکتریهای موجود در غذاها میتوانند از باکتری داخل دهان تغذیه کرده، موجب سلامت دهان و دندان شده و مانع تجمع پلاک دندانی و تارتار شوند. همچنین میتوانند به پیشگیری از کرمخوردگی دندان و حتی بیمارهای لثه کمک کنند.
تقویت سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن برای انجام عملکرد صحیح به سلامت روده بستگی دارد. عدم تعادل روده میتواند این ایمنی را از بین ببرد. روده از باکتریهای سالم موجود در غذاهای تخمیرشده تغذیه کرده، واکنش ایمنی بدن را تقویت میکند و موجب دفع بیماریها میشود.
انتخاب غذاهای تخمیرشده
ما هنوز هم نمیدانیم که باکتریهای مفید چه مدت در عمل هضم زنده میمانند، بنابراین نمیتوان گفت که روزانه چه مقدار باید از غذاهای تخمیرشده مصرف کنیم اما انواع غذاهای تخمیری ترکیبات متفاوتی دارند، بنابراین به سراغ انواع متنوع آن بروید. به دنبال غذاهایی با انواع باکتریهای فعال اسیدلاکتیک باشید که بهترین نوع باکتری برای روده است اما بدانید که همه غذاهای تخمیرشده باکتریهای مفید را ندارند. به طور مثال، آبجو باکتریهای مفید را در طول فرآوری از دست میدهد. پختن و کنسرو کردن غذاها نیز میتواند این باکتریها را غیرفعال کند.