این بیماری، یکی از بیماری های جدی گروه اختلالات رشدی است و در ابتدای دوران کودکی (معمولا قبل از ۳ سالگی) ظاهر می شود. به نظر می رسد اختلالی در سیستم عصبی، باعث عدم عملکرد صحیح مغز شده و این بیماری را ایجاد می کند. اسکن های مغزی در بعضی موارد نشان داده است که مغز کودکان اُوتیسیک از نظر اندازه و ساختار با مغز کودکان سالم متفاوت است. این اختلال باعث می شود که مغز نتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارت های ارتباطی به درستی عمل کند. کودکان و بزرگسالان اُتیستیک در زمینه ارتباط کلامی و غیر کلامی، رفتارهای اجتماعی، فعالیت های سرگرم کننده و بازی دارای مشکل می باشند. امروزه دیگر تصویری که از یک کودک مبتلا به اوتیسم داریم، یک فرد ناتوان و گوشه گیر نیست؛ بلکه می دانیم اوتیسم طیف گسترده ای از علائم را به همراه دارد. آنچه در ادامه می خوانید، حقایقی درباره این بیماری بر گرفته از صحبت های دکتر میترا حکیم شوشتری، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران است. از نشانه های اوتیسم که اغلب در اوایل کودکی بروز می کنند می توان موارد زیر را ذکر کرد: ۱) اختلال تکلم دارد، در بیان نیاز های خود دچار مشکل بوده و به جای استفاده از کلمات از اداها و اشاره استفاده می کند. ۲) «من» نمی گوید. ۳) ارتباط کودک مبتلا به اوتیسم یک طرفه است و به سختی با دیگران رابطه برقرار می کند. ۴) واژه سازی اش غیر طبیعی است. ۵) ساعت ها با یک وسیه سرگرم می شود، به عبارتی اصرار بر یکنواختی و مقاومت در برابر تغییرات دارد. ۶) نبوغ خاصی در برخی مسائل دارد. ۷) توانایی همزاد پنداری ندارد به طور مثال دوست ندارد که کسی را بغل کند و یا اینکه کسی او را بغل کند. نمی تواند خود را جای دیگران گذاشته و احساسات آن ها را درک کند. ۸) تفکر انتزاعی ندارد. ۹) یکپارچگی حسی ندارد مثلا از نظر احساس درد حساسیت بالاتر و یا پائین تری نسبت به افراد عادی دارد. ۱۰) تماس چشمی ندارد و یا اینکه بسیار کم است. ۱۱) اشیاء در حال چرخش مانند پنکه یا لباسشویی را دوست دارد و خود نیز سعی می کنند اشیاء را به حالت چرخش در بیاورد. ۱۲) دلبستگی غیر عادی به بعضی از اشیاء پیدا می کند. ۱۳) ظاهراً از چیزی نمی ترسد. ۱۴) علائمی مانند تکرار کلمات، خنده نابجا، گریه بی مورد، نشان دادن استرس و نگرانی بی علت را نشان می دهند. ۱۵) ترجیح می دهند که تنها باشند. زمانی که این کودکان بزرگتر می شوند بعضی از آن ها ممکن است بیشتر علاقه ارتباط با دیگران داشته و کم تر دچار پریشانی شوند. بعضی دیگر تقریبا سبک زندگی نزدیک به سبک زندگی سالم و عادی دارند. با این حال سایر این کودکان باز هم در مهارت های زبانی و اجتماعی دچار مشکل بوده و دوران نوجوانی و بلوغشان بیماری آن ها را شدید تر می کند. اغلب کودکان مبتلا به اوتیسم در یادگیری علم و مهارت کند بوده و بعضی از آن ها نشانه هایی از هوش پایین را نشان می دهند. سایر کودکان مبتلا به اوتیسم در یادگیری مشکلی ندارند. تعدا کمی از کودکان مبتلا هم به صورت بالقوه توانایی های بالایی داشته و مهارت های مثال زدنی در بعضی از مهارت های خاص همچون هنر، موسیقی و یا ریاضی از خود نشان می دهند. عوامل مختلفی در بروز اوتیسم نقش دارند. مهمترین آن توارث است. جهش های ژنتیکی در کنار بحث توارث ژن ها در بروز این اختلال دخیل است. تحت شرایط خاصی تعدادی از ژن های ناپایدار باعث اختلال در عملکرد مغز و در نهایت بروز اُوتیسم می شوند. این موضوع مربوط به یک ژن نیست و ژن های مختلف و تعامل آن ها باعث این بیماری می گردد. تعدادی از محققین نیز بر روی احتمال بروز اُوتیسم در دوران بارداری تحقیق می کنند. آن ها معتقدند که یک عامل ویروسی ناشناخته، اختلال متابولیسمی و یا آلودگی به مواد شیمیائی محیطی در دوران بارداری می تواند عامل ایجاد این بیماری باشد. همچنین احتمال بروز اُوتیسم در کودکانی که بیماری هائی مانند سندرم ژن ایکس حساس، توبروس سلروسیس، سندرم روبلا و فنیل کتنوریای درمان نشده داشته باشند بیشتر است. بعضی از مواد خطرناک مانند جیوه نیز که در دوران بارداری وارد بدن مادر شوند می توانند احتمال بروز اُوتیسم را افزایش دهند. در سال های اخیر پرسشی در مورد رابطه ی واکسیناسیون و بروز اُوتیسم مطرح شده است که همچنان مورد بحث است. در سال ۲۰۰۱ در آمریکا تحقیقاتی در این مورد انجام شد که در آن رابطه واکسن “ام ام ار” و اُوتیسم بررسی شد. در این تحقیقات معلوم شد که در برخی از کودکان این واکسن باعث بروز بیماری اُتیسم شده است. با این حال محققینِ دیگر، این بررسی ها را کافی ندانسته و خواهان تحقیقات بیشتر هستند. از علل دیگر می توان برخی کمبودهای تغذیه ای در دوران بارداری و یا سن والدین را نام برد. آمارها نشان می دهد در مناطق صنعتی میزان شیوع اوتیسم بیشتر است. در بیماری های جدی روانپزشکی، کناره گرفتن از شهر و ورود به روستا باعث می شود فرد زندگی بهتری داشته باشد چون زندگی در شهر به مهارت های بیشتری نیاز دارد. اُوتیسم در سراسر دنیا دیده می شود و فقط در پسران بیشتر از دخترها مشاهده شده است. به عبارت دیگر نژاد، مکان زندگی، میزان سواد و وضعیت مالی هیچکدام تأثیری در شانس بروز اُوتیسم ندارند. این بیماری هنوز مرموز است و ناشناخته های بسیاری در مورد آن وجود دارد. تعداد داروهای شیمیایی و حتی رژیم های غذایی که برای درمان به کار می رود، زیاد است، اما هیچ یک تاثیر فوق العاده ای ندارند. اگر علائم شدید باشد، مثلا کودک خنده های بی مورد، حرکت های کلیشه ای، تشنج و یا رفتارهای خودآزار داشته باشد، داروهایی برای حذف و طبیعی شدن رفتار او تجویز می شود که موثر است. هنوز هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلای کودک به اوتیسم یافت نشده است. در صورتی که آموزش های لازم به موقع به کودک داده شود، احتمال طبیعی تر شدن رفتارها وجود دارد. در موارد خفیف، اوتیسم را دیر و در نوجوانی و جوانی تشخیص می دهند. سن طلایی درمان اوتیسم تا قبل از ۵ سالگی است. اما باید پذیرفت که این کودکان همیشه تا حدودی با سایر همسالان خود متفاوت هستند. با این همه، برخی از پزشکان هنوز تعریف قدیمی اوتیسم را باور دارند و فکر می کنند این بیماران، ناتوان و گوشه گیر هستند و اگر فردی کلام و علایق خاص و تکراری داشته باشد، او را مبتلا به اوتیسم نمی دادند و با تشخیص اشتباه، کودک را از دوران طلایی درمان محروم می کنند. به هر حال در صورت بروز هر یک از نشانه های ذکر شده در کودک، مشاوره با متخصصین امری حیاتی است. سلامتی