به گزارش گیل خبر، فرجام هنوز نرسیده است، هنوز مشخص نیست این قطار ٢٢ ماهه در کدام ایستگاه قرار است، مسافرانش را پیاده کند. مسافران راند آخر، ١٤ روز است که محبوس مذاکره اند؛ برخی در قصر کوبورگ، برخی دیگر در خیمه سفید خبرنگاران و برخی در لابی هتل ماریوت. این، همه ماجرا نیست. صدها رسانه خبری دنیا از وین، شهر اقلیم های ناگهانی، میلیون ها مخاطب را پای خبر مذاکرات هسته ای ایران و کشورهای ١+٥ نشانده است. به قول خبرنگار نیویورک تایمز «گویی به ٢٥٠٠ سال پیش باز گشته ایم؛ ایران و یونان در صدر خبرها هستند». آتن به واسطه بحران داخلی و «نه»گفتن به اتحادیه اروپا، و ایران با مذاکره برای دست یافتن به توافقی نهایی با نمایندگان جهان برای برنامه هسته ای. فکرش را بکنید ٢٥٠٠ سال پیش که ایران و یونان با جهان گشایی کورش و فتوحات اسکندر در صدر خبرها بودند، اگر رسانه های پرتعداد فعلی بودند، چه اتفاقی رخ می داد؟ کُند به شکل دردآوری سومین ضرب الاجل رد شده است، گویا برنده آنهایی هستند که از ابتدا نگران ضرب الاجل نبودند. سه بار ساعت صفر شده و همچنان درها بسته مانده و مذاکره ادامه یافته است. لوستر بزرگ اتاق میانی طبقه دوم هتل همیشه روشن است، از صبح تا حتی همان زمانی که خبرنگاران می خواهند خیمه سفید را ترک کنند. اگرچه هنوز ساعات طولانی مذاکره شبانه فرا نرسیده اما تردد وزرا و هیأت های مختلف به محل مذاکره کم نیست. وزرای خارجه اروپایی آن قدر به پایتخت هایشان رفته و دوباره به وین بازگشته اند که تعدادش از دست خبرنگاران در رفته است. این روزها اغلب جان کری و جواد ظریف، وزرای خارجه آمریکا و ایران به تنهایی در محل مذاکرات مانده اند. چند روزی است که فدریکا موگرینی هم به این گروه پیوسته و به نظر می رسد خیلی از شرایط راضی نیست. دو نوبت از دفعات ترک وین توسط وزرای خارجه، اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان در محل مذاکره باقی مانده و به مذاکره دوجانبه با وزیر خارجه ایران پرداخته است. اگرچه روزهای گذشته آلمان در مورد مذاکره هسته ای موضع سخت تری گرفته و از لزوم بازرسی های بیشتر حرف زده اما به نظر می رسد که آلمان کمتر از دیگران مشتاق توافق نیست. به نظر می رسد همه شرکای ١+٥ علاقه مند هستند نتیجه ساعت ها مذاکره شان را ببینند و این بحرن ١٢ ساله به پایان برسد. روایت آنچه در وین می گذرد را فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس بهتر از دیگران توصیف می کند: «مذاکره به شکل دردآوری کند است». او قبل از ظهر بار دیگر وین را ترک کرد اگرچه معتقد بود که ممکن است در ١٢ ساعت آینده مسائل حل شود. دوبار حضور در بالکن تیم های مذاکراتی را کمتر از پیش می توان دید، تنها یک تا دو دقیقه بعد از رسیدن به هتل یا قبل از ترک شهر، مقابل خبرنگاران قرار می گیرند و صدای شاتر صدها دوربین آنقدر زیاد است که صدا به سختی شنیده می شود. جواد ظریف صبح جمعه بعد از جلسه یک ساعته ای که با جان کری داشت، دوبار به بالکن قصر کوبورگ آمد و خبرنگاران و عکاسان داخل چادر برای ثبت این لحظه دوان دوان از خیمه خارج شدند. او به همراه عباس عراقچی، یک بار برای صحبت با حسین فریدون و بار دیگر برای صحبت با علی اکبر صالحی راهی بالکن شده بود. سؤالات خبرنگاران راهی بالکن شد و هرکه صدایش بلندتر بود، برنده می شد. البته اگر گوش ظریف هم می شنید، خبرنگاران دیگر نمی پرسیدند توافق می کنید یا نه؟ سؤال ها این است که «تا کی اینجا هستیم» این بار براساس پاسخ های ظریف قرار است برای ادامه ماندن در وین تصمیم بگیرند؛ دوشنبه. همین سؤال و جواب ها ادامه داشت که ظریف بالکن مقابل را نشان داد، فدریکا موگرینی بود که از در دیگر بیرون آمده و روی بالکن با پیراهنی قرمز و کتی مشکی برای خبرنگاران دست تکان می داد. آسمان بعد از باران وین، آبی و خورشید، نقره فام است. سؤال و جواب از بالکن چندین نفر از ظریف می پرسیم: آخر هفته (شنبه و یکشنبه) در وین می مانیم؟ ظریف می گوید: به نظر می رسد این طور باشد. خبرنگاری می پرسد دوشنبه چطور و او می گوید امیدوارم آن وقت دیگر نه. خبرنگار دیگری از او می پرسد مهم ترین موضوعات باقی مانده چیست؟ می گوید رسیدن به «بله» برای موضوعات مهم. هرکسی از سویی تلاش می کند که صدایش را به ظریف برساند. یکی از جلسه او با کری می پرسد و ظریف همان جواب کلیشه ای دیپلماتیک را می دهد: «سازنده بود» در دو هفته گذشته وزیر خارجه ایران برخلاف وزیر خارجه آمریکا، غیر از طریق بالکن، به جمع خبرنگاران نیامده است. او در پاسخ این انتقاد گفت که فقط چند دقیقه برای هواخوری به بالکن آمده است. گفت وگوی بالکنی با وزیر خارجه ایران نشان می دهد که احتمالا مذاکره تا آخرین ساعات یکشنبه هم ادامه دارد. هر دو طرف مذاکره می گویند که طرف مقابل نیازمند اراده سیاسی و تصمیم گیری سیاسی هستند، تصمیمی که قطعا باید در لحظه آخر مذاکره گرفته شود و باید یکی از طرفین از روی نقطه ای که ایستاده اندکی کوتاه بیاید. ساعتی بعد از این حضور بالکنی بود که اتحادیه اروپا اعلام کرد تعهدات توافق ژنو را تا دوشنبه ١٣ جولای تمدید می کند. این چهارمین تمدید تعهدات توافق ژنو در یک هفته گذشته است که بر مبنای آن تحریم های تعلیق شده در توافق ژنو، به صورت خودکار به حال پیشین بازنمی گردد. ایران و ١+٥ در نوامبر ٢٠١٣ (آذر ٩٢) به توافقی کوتاه مدت دست یافتند که در مقابل لغو برخی تحریم ها، ایران محدودیت هایی در برنامه هسته ای خود می پذیرفت. شرط بندی خبرنگاران عصر پنجشنبه، ٩ جولای (١٨تیر) خبرنگارانی با هم شرط بسته بودند مذاکره تا ساعات آخرین شب یا صبح جمعه به پایان می رسد. همان طور که برخی روی توافق تا بعدازظهر هفتم جولای (١٦تیر) شرط بسته و باخته بودند. بر مبنای قانون مصوب کنگره مذاکره کنندگان ایران و ١+٥ تا آخرین ساعت روز ٩ جولای (١٨ تیر) فرصت داشتند متن توافق را به اطلاع کنگره برسانند؛ اگرچه تیم ایرانی قائل به این ضرب الاجل نبود و آن را جزء مسائل داخلی ایالات متحده آمریکا می دانست. بااین حال، برمبنای قانون کنگره اگر توافق تا ٩ جولای به دست سناتورها می رسید، آنها ٣٠ روز برای بررسی توافق فرصت داشتند. در همان حال توافق در ایران هم مراحل خود را طی می کرد و بعد از آن برای تصویب قطع نامه، در شورای امنیت مطرح می شد؛ اما با گذشتن از زمان ٩ جولای این فرصت به ٥٢ روز تبدیل شد؛ زمانی که می تواند برای نوزاد تازه به دنیاآمده توافق، زیاد باشد. شنیده ها حاکی از این است که هنوز درباره موضوع تقدم و تأخر بررسی توافق در کنگره و مجالس کشورها نسبت به بررسی قطع نامه در شورای امنیت، تصمیم گیری نشده و همچنان موضوع مذاکره است. میز مذاکره را ترک نمی کنیم، اما تا ابد نمی مانیم باران ناگهانی عصر پنجشنبه که متوقف شد، اعلام شد جان کری قرار است در جمع خبرنگاران سخن بگوید. نیم ساعتی پیش تر تریبون و میزی برای تکیه دادن عصای کری، وسط سنگفرش کوچه گذاشته شد. مثل همیشه تصویربرداران صف اول هستند و برخی شبکه های تلویزیونی برای خود محیطی را محصور می کنند تا بتوانند به صورت زنده سخنرانی را پخش کنند. درحالی که باد می وزید همه منتظر آمدن جان کری بودند که لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، از در آمد و دو جمله ای سخن گفت. او بار دیگر وین را ترک می کرد و می گفت موضوعات مهم هنوز باقی مانده است. جان کری هم عصا به زیر بغل آمد. چندمین حضورش بین خبرنگاران بود. او که با قد بلند، پیش ازاین فاصله در هتل تا تریبون را در چند قدم بزرگ می پیمود، حالا تا برسد، ٢٠ شات عکس از او گرفته می شود؛ اما صدای شاتر دوربین عکاسان تمام نمی شود. او، اما از روی برگه های آماده روی تریبون می خواند «به مذاکره ادامه دادیم، چون معتقدیم در حال پیشرفت واقعی برای رسیدن به توافقی جامع هستیم» ... «دیشب در صحبت های خودم با رئیس جمهور آمریکا هم بر این نکته تأکید کردم که تا ابد بر سر میز مذاکره نخواهیم ماند، ولی نباید میز مذاکره را هم ترک کنیم، چون عقربه های ساعت به نیمه شب رسیده است». مسئله هفته و سال و ماه نیست حدود صد خبرنگار در فضایی محدود، کنار و چسبیده به هم ایستاده اند، همه سراپا گوش و چشم شده اند تا این پیام را دریافت کنند. پیش از آمدن کری نگرانی ها درباره وضعیت مذاکرات بیشتر شده بود. او گفت «کار ما به شدت فنی است و شتاب زده عمل نمی کنیم و اجازه نمی دهیم کسی ما را به شتاب بیندازد. آنچه ما رویش تمرکز داریم، کیفیت توافق است». کری از پیشرفت های واقعی در مذاکرات گفت و «اگر بتوانیم به توافق برسیم باید آزمون زمان را بگذراند و مسئله هفته و سال و ماه نیست؛ بلکه مسئله چند دهه است». اسب و رودخانه؛ وسط مذاکره پیش از آمدن کری به جمع خبرنگاران بود که جواد ظریف در توییتی نوشت: «به شدت در حال کار هستیم، ولی نباید عجله کرد تا کار به خوبی انجام شود. شما نمی توانید اسب ها را وسط رودخانه عوض کنید». خبرنگاران در میانه همان باد و پیش از آمدن کری، توییت ظریف را گرفتند. توییت او نشان می داد برخی قصد دارند میان مسابقه موضوعات جدیدی وارد بحث کنند. شایع شد بعد از پایان ضرب الاجل کنگره برای آمریکایی ها، ویدئوکنفرانس هیأت مذاکره کننده با کاخ سفید و نامه سناتور کروکر مبنی بر عجله نکردن و نگران زمان نبودن، از سوی هیأت آمریکایی رخ داده است، حتی بین خبرنگاران شایع شد آمریکایی ها پیشنهادات پیشین خود را هم درباره لغو تحریم ها پس گرفته اند و مذاکره به پله های پیشین بازگشته است. این خبر از سوی منابع خبری آلمانی هم تأیید شد. یک منبع خبری ایرانی هم گفت برخی طرفین مذاکره از مواضع تعیین شده در تفاهم لوزان عقب نشینی کرده اند و برخی در کل بحث تحریم ها عقب نشینی کرده اند. این در حالی است که پیش ازاین منابع خبری می گفتند موضوع تحریم ها تا حدود زیادی رفع شده است و نگارش آن هم به میزان توجه برانگیزی پیشرفت کرده است. به مذاکره ادامه می دهیم پیش از پایان ضرب الاجل سوم شنیده می شد طرفین بر سر لغو تحریم های تسلیحاتی ایران در حال مذاکره هستند و روسیه و چین دراین باره موضعی مشابه ایران دارند. هنوز مشخص نیست که این مورد اختلافی به نتیجه رسیده است یا نه؛ اگرچه طرف ١+٥ دچار تشتت درونی است و گفته می شود اغلب وقت شان در وین به جلسات داخلی و هماهنگی بین خود می گذرد. جواد ظریف شب پنجشنبه بعد از سومین مراسم احیا در مرکز اسلامی وین، با یادآوری چنین مضمونی گفت: ما خواهان توافق با عزت و مذاکره هستیم و به مذاکره ادامه می دهیم. اگر طرف مقابل به دنبال توافق شرافتمندانه و متوازن باشد، توافق در دسترس است. عصر پنجشنبه تا روز جمعه در بی خبری و با این پرسش می گذشت که آیا آنچه در اتاق مذاکره می گذرد با آنچه در رسانه ها در حال چرخش است، برابر است. آیا حال اتاق مذاکره بد است یا حال خبرهایی که به خبرنگاران می رسد بد است تا یکدیگر را به سمت تصمیم گیری نهایی هل بدهند. پیش از این هم مذاکره کنندگان ایرانی گفته بودند با توجه به همه آنچه به آن دست یافته ایم، اگر یک گام هم تا توافق خوب فاصله داشته باشیم، توافق نمی کنیم. تا ١٣ جولای که جدیدترین ضرب الاجل مذاکرات است، دقیقه ها کند پیش خواهد رفت. دقایقی که ممکن است به نام توافق قرن یا شکست دیپلماسی ثبت شود. -------------------- خبر آخر وزیر خارجه آمریکا در ساعات پایانی شب گذشته به خبرنگاران گفت: «از صبح امروز دیدارهایی داشتیم. درباره چند موضوع اختلافی تصمیماتی گرفته شده و پیشرفت های مهمی حاصل شد». جان کری با تأکید بر اینکه فضای حاکم بر مذاکرات، سازنده و مفید بوده، افزود: «روی چند موضوع بسیار سخت تمرکز داشتیم. امشب و فردا هم به مذاکرات ادامه می دهیم. برخی مواردی را هم که قبلا حل نشده بودند حل کردیم». عصبانیت ایرانی پرسروصداترین خبر حاشیه ای این روزها موضوع عصبانی شدن ظریف پای میز مذاکره بود. مخاطب عصبانیت هم فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس و فدریکا موگرینی بوده و موضوع، رفع تحریم های تسلیحاتی ایران بود. آنها می گویند که شما تهدید منطقه اید و ما نمی توانیم این تحریم ها را برداریم و ظریف از حمایت آنها از عراق در جنگ با ایران می گوید.موگرینی می گوید پس این طور باشد توافقی نداریم و برگردیم به خانه هایمان. ظریف در جواب می گوید که هیچ وقت یک ایرانی را تهدید نکنید. به دنبال آن هم لاوروف می گوید: و یک روس را. شنیده شده که شب قبل هم مذاکره ظریف و کری آن قدر با صدای بلند انجام شده که فردا وزیر خارجه آلمان گفته تمام هتل صدای دعوای شما را شنیدند.جریان این بحث روی میز مذاکره به سرعت رسانه ای شد. اما گویا به مذاق موگرینی خوش نیامده و عصر آن روز، تیم ایرانی بر مذاکره اخلاقی با خانم موگرینی تأکید کردند. شنیده شد که ظریف، موگرینی را به شام دعوت کرده است. اما ماجرا همین جا ختم نشد، در شبکه سی ان ان، کریستین امانپور مجری برنامه از موگرینی، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا موضوع را پرسید و موگرینی جواب داد: «به هرحال شما نمی توانید انتظار داشته باشید یک ایرانی و یک ایتالیایی به آرامی با هم مذاکره کنند؛ گاهی بحث ها داغ می شود».موضع موگرینی در این مصاحبه عمدتا بر کوتاه آمدن ایران از مواضعش تأکید داشت. /شرق