ما بین خطوط جنگ

گیل خبر/ مختار جباری

فعال اجتماعی و مدرس دانشگاه

جنگ به مثابه یک متن خطوطی دارد که خوانا است، اما مابین خطوطی نیز وجود دارند که اهمیت شان کمتر از خطوط خوانا نیست.

تجربه دوره جنگ و مابعد جنگ در حوزه های مختلف برایم فرصتی فراهم کرد تا جایی که میتوانم نقبی بزنم به مابین خطوط. این مابین خطوط که خوانش من است از متن این جنگ دوازده روزه دربر گیرنده حوزه هاى مختلف حکمرانى است اعم از نظامى، امنیتى یا اجتماعى ، سیاسى.

بطور واضح این جنگ نشانه هاى مشخصى داشت. نشانه هایی چون نقش تکنولوژى مدرن در جنگ، نقش نقش تکنولوژى هاى مدرن در حوزه هاى امنیتى، انسجام اجتماعى ایرانیان به رغم نارضایتى از شرایط اقتصادى و سیاست هاى اجتماعى ، سیاسى و ….

در این مابین لازم است به همان مابین خطوط اشاراتى داشته باشم:
١- عنصرغافلگیرى در این جنگ ، خیلى قابل قبول نیست چرا که اخبارآشکار بیانگر این بود که اسرائیل در یک طراحى جامع به سمت ایران خواهد آمد . قطعا اخبار پنهان جزئیات بیشترى از این طراحى اسرائیل را در بر داشته که ما دسترسى به این اخبار پنهان نداریم. کشورها در زمانه صلح باید سناریوى جنگ داشته باشند و در زمانه جنگ سناریوى صلح

٢- چه ما قبول بکنیم چه نکنیم ، چه مورد پسند ما باشد ، چه نباشد ، نظام بین اللمل در تقسیم کار جهانى و نقش آفرینى و کسب پرستیژ قدرت باید مناسبات خود را با سه کشور تعیین کنند: آمریکا - چین - روسیه.
به هر دلیلى نظام سیاسى ایران در یک تعارض تاریخى با آمریکا قرار گرفته است و فعلاً برون رفتى براى خروج از این تعارض متصور نیست. در تنظیم مناسبات جهانى میشد با چین یا روسیه به مدلى دست یافت اما منازعات سیاسى داخلى در سالهاى گذشته که عمدتا از سوى اصلاح طلبان دامن زده شد مانع یک پیمان استراتژیک با چین شد. اکنون در میانه جنگ با اسرائیل ، شتابان بسوى خریدن جنگنده از چین رفتن دیر هنگام است.

٣- عملیات اسرائیل در داخل با ریز پرنده ها حکایت از دوران جدیدى از ترور و عملیات نظامى و امنیتى دارد.
اسرائیل که کشورى بر پایه امنیت و ترور است همواره با حوصله و سناریوهاى دقیق به طراحى عملیات مى پردازد.

٤- نظام سیاسى ایران تا دیر نشده باید هم در رویکردهاى امنیتى خود و هم ساختار ها و هم ماموریت هاى دستگاه امنیتى تجدید نظر کند. دستگاه امنیتى که باید از انتصاب یک مدیر مدرسه تا استاندار و وکیل و وزیر ماموریت داشته باشد ، قطعاً منابع مالى و انسانى اش ، وسعت پوشش دادن به این گستره ماموریتى را نخواهد داشت.

۵- در هیچ جای دنیا مجموعه نظام سیاسی با سلبریتی ها درگیر نمی شود . ممکن است در یک نظام سیاسی مثلا یک مقامی حتی رئیس جمهور با یک یا چند سلبریتی یا خبرگزاری یا شبکه تلویزیونی درگیر شود ، اما نظام سیاسی خودش را درگیر این ماجراها نمی کند.
بنای درگیر کردن نظام سیاسی ایران با سلبریتی ها از زمان تعطیل کردن برنامه ۹۰ عادل فردوسی پور شروع شد و روز به روزگسترده شد. به مرور این درگیری و منازعه به همراه اتفاقات مربوط به حجاب سرمایه اجتماعی را در سراشیی قرار داد.
در این جنگ دوازده روزه این سرمایه اجتماعی در قالب دفاع از وطن در مقابل بیگانه سیر صعودی پیدا کرد. نظام سیاسی باید در سیاست های اجتماعی و فرهنگی خود عمیقاً تجدید نظر کند.

۶- پروتکل های مراقبت از دانشمندان و فرماندهان عالیرتبه باید تجدید نظر شود. چطور میشود دانشمندی که در تهران مورد سوء قصد قرار گرفت و فرزندش شهید شد و همان دانشمند که از آن ترورنجات یافته بود در شهر خود یعنى آستانه اشرفیه به همراه ١٦ نفر از اعضاى خانواده و ساکنین ساختمان مجددا مورد سوء قصد قرار مى گیرد و همگى شهید مى شوند!؟
جداى از بحث جاسوسى ، موضوع این است که پروتکل هاى درست حفاظتى در این زمینه وجود نداشته است.

٧- موضوع جاسوسى و آن هم در این سطح و عمق موضوع مهمى است که نیاز به بررسى همه جانبه امنیتى ، جامعه شناسانه و حتى روانشناسانه دارد.