گیل خبر/ در جریان بیستونهمین نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، فرمان آغاز مجدد عملیات حفاری اکتشافی در بخش کمعمق دریای خزر توسط محسن پاکنژاد، وزیر نفت، صادر شد. این پروژه با استقرار دکل حفاری شرکت حفاری شمال در ساختار رودسر و در عمق ۷۰ متری آب در بلوک ۱۸ خزر در ساحل چاف و چمخاله کلید خورده و قرار است تا عمق نهایی ۵۰۷۷ متر ادامه یابد.
این اقدام در حالی صورت میگیرد که همچنان سرنوشت پروژه موسوم به «سایت پشتیبانی نفتی سردار جنگل» در شهرستان رودسر، پس از گذشت بیش از دوازده سال از اعلام رسمی آن، در ابهام قرار دارد. پروژهای که در زمان خود از سوی مقامات استانی و مسئولان صنعت نفت به عنوان زیرساختی کلیدی برای پشتیبانی از فعالیتهای نفتی در دریای خزر معرفی شد، اما تاکنون پیشرفتی محسوس نداشته است.
ذخایر نفتی دریای خزر برای ایران از اهمیت راهبردی برخوردارند، زیرا این منطقه یکی از آخرین حوزههای بکر انرژی در جهان محسوب میشود که همچنان ظرفیت بالایی برای اکتشاف و بهرهبرداری دارد.
این منابع ضمن تنوع بخشی به منابع ایران، نه تنها ارزش اقتصادی بالایی دارند، بلکه امکان افزایش صادرات، جذب سرمایهگذاری خارجی، و تقویت جایگاه ایران در بازار انرژی جهانی را نیز فراهم میکنند.
از سوی دیگر، ایران با فعالسازی این ذخایر، میتواند قدرت چانهزنی خود را در تعامل با کشورهای حاشیه خزر و پروژههای مشترک انرژی افزایش دهد. همچنین، بهرهبرداری از این منابع میتواند به اشتغالزایی و توسعه اقتصادی استانهای شمالی کشور، بهویژه گیلان و مازندران، که تاکنون از منافع صنعت نفت کمتر بهرهمند بودهاند، منجر شود. خزر برای ایران نه فقط یک منبع انرژی، بلکه یک فرصت ژئوپلیتیکی و توسعهمحور است.
وعدهای که فراموش شد
ایده ایجاد سایت پشتیبانی سردارجنگل با هدف پشتیبانی لجستیکی از عملیات دریایی در شمال کشور مطرح شد و انتظار میرفت با اجرای آن، زمینه اشتغالزایی گسترده، رونق اقتصادی منطقه و بهینهسازی فعالیتهای نفتی فراهم شود. با این حال، بهرغم تأکیدات مکرر استانداران گیلان، نمایندگان وقت مجلس از حوزه رودسر، و نیز برخی مدیران وزارت نفت، این پروژه عملاً در مرحلهای ابتدایی متوقف ماند و از سرنوشت آن اطلاعات رسمی و شفافی منتشر نشده است.
ناکامی یک چهره آشنا
از جمله چهرههایی که بارها در مورد این پروژه موضعگیری کرده و بر لزوم واگذاری زمین و آغاز عملیات اجرایی آن تأکید داشت، اسدا... عباسی بود؛ کسی که ابتدا بهعنوان نماینده مردم رودسر در مجلس شورای اسلامی و سپس به عنوان استاندار رودسری گیلان بار دیگر به موضوع ورود کرد. او در روزهای ابتدایی استانداریاش نیز همچون دوران نمایندگی، از تأخیر در واگذاری زمین انتقاد کرد و اجرای پروژه را یک ضرورت ملی و منطقهای دانست.
با این حال، حتی در جایگاه عالیترین مقام اجرایی استان، نیز موفق به پیشبرد عملی اجرای پروژه در رودسر نشد.
این ناکامی، نهتنها نشانهای از پیچیدگیهای اداری برای تکمیل پروژه در رودسر بود بلکه به نمادی از وعدههای تحققنیافتهای بدل شده که بر ذهن مردم گیلان و مسئولان شرکت نفت سنگینی میکند.
اکنون که بار دیگر توجه صنعت نفت به ذخایر دریای خزر جلب شده و عملیات حفاری در بلوک ۱۸ در ساحل چاف وچمخاله آغاز شده است، غیبت چنین پایگاهی بیش از پیش احساس میشود و این سؤال جدی را در میان افکار عمومی به وجود آورده که چرا تاکنون اقدامی مؤثر در جهت تکمیل یا بازتعریف این پروژه انجام نگرفته است.
ضرورت پاسخگویی و شفافسازی
با توجه به روند جدید توسعه فعالیتهای نفتی در خزر، احیای طرحهای زیرساختی نیمهکاره در سواحل جنوبی این دریا از اهمیت بسزایی برخوردار است. مشخصاً انتظار میرود وزارت نفت و مسئولان استانی گیلان نسبت به سرنوشت پروژه پشتیبانی سردارجنگل موضعگیری شفاف و سجاعانه داشته باشند و با ارائه جدول زمانبندی دقیق، اعتماد عمومی را احیا کنند.
از اینرو، همافزایی میان وزارت نفت، استانداری گیلان و نمایندگان منطقه ضروری است تا با بازنگری در طرح و رفع موانع اجرایی، این پروژه به سرانجام برسد.