سفر رئیس قوه قضاییه گره گشای مشکلات می شود؟

اختصاصی گیل خبر/ سرویس سیاسی- سفر حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه به گیلان، می‌تواند فرصتی ویژه برای بازنگری در چالش‌های عمیق مدیریتی و قضایی استان باشد. گیلان، با همه ظرفیت‌های خدادادی و طبیعی خود، سال‌هاست که تحت تأثیر سوءمدیریت، ترک فعل‌های برخی مدیران، سهل انگاری و فساد اداری و... به یکی از کانون‌های بحران‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی در کشور تبدیل شده است.

مردم گیلان از دستگاه قضایی انتظار دارند تا با قاطعیت بیشتری به پرونده‌های حساس و کلیدی از جمله بحران‌های زیست‌محیطی، تعطیلی کارخانجات، زمین‌خواری، تغییر کاربری‌های غیرمجاز، فساد اداری در برخی نهادها و تأخیر در رسیدگی به پرونده‌ها ورود کند. این انتقادات به معنای نادیده گرفتن تلاش‌های انجام‌شده نیست، اما نشان‌دهنده انتظارات بالای مردم از دستگاهی است که باید به عنوان محور عدالت و قانون‌مداری شناخته شود.

گیل خبر پیش از این و پس از فاجعه دردناک آتش‌سوزی کمپ لنگرود نیز در استمدادی از رئیس قوه‌قضاییه، خواستار برخورد با اهمال‌کاری‌های برخی مدیران و مسئولان شده بود که باتوجه به ابعاد فاجعه منجر به برکناری برخی مدیران شد؛ امری که انتظار می‌رود در سایر ترک فعل‌های احتمالی هم ادامه داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم و فعالان اجتماعی، وضعیت اسفناک تالاب انزلی است. این تالاب که از ارزشمندترین زیست‌بوم‌های کشور محسوب می‌شود، به دلیل رسوب‌گذاری، ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی و تصرف‌های غیرقانونی در حاشیه آن، در آستانه نابودی قرار گرفته است. در کنار آن، رودخانه‌های گوهررود و زرجوب در رشت نیز که زمانی شریان‌های حیاتی شهر بودند، اکنون به فاضلاب‌های روانی تبدیل شده‌اند که هم محیط زیست و هم سلامت عمومی را تهدید می‌کنند. این موضوع به حدی بحرانی است که حتی هادی حق‌شناس، استاندار گیلان در روزهای اخیر هشدار داد که با ادامه وضعیت فعلی، رشت و انزلی تا چند سال دیگر قابل سکونت نخواهند بود!

از سوی دیگر، بحران سراوان که سال‌ها به‌عنوان زخم کهنه مدیریت پسماند در گیلان مطرح بوده، همچنان پابرجاست. دپوی زباله‌ها در این منطقه و نفوذ شیرابه‌ها به منابع آب زیرزمینی، سلامت هزاران نفر را تهدید کرده و اعتراضات زیادی را در پی داشته است و حتی هشدار شکل‌گیری ۶ سراوان دیگر هم داده شده است. شاید بد نباشد گزارشی از وعده‌ها و عملکرد مدیران پیشین استان گرفته شود تا میزان اهمال‌کاری‌ها در این حوزه بیشتر نمایان شود.

در حوزه اقتصادی، وضعیت کارخانه‌های بزرگ و نمادین استان مانند رشت الکتریک، پوشش، ایران برک، فومنات و...، نمادی از ناکارآمدی مدیریتی استان در چند دهه گذشته است. این واحدها که زمانی جزو افتخارات اقتصادی گیلان و حتی ایران بودند، اکنون یا به‌طور کامل تعطیل شده‌اند یا با حداقل ظرفیت فعالیت می‌کنند. عدم شفافیت در واگذاری‌ها، نبود نظارت کافی و رهاشدگی این صنایع، باعث بیکاری گسترده و از دست رفتن فرصت‌های اقتصادی شده است.

در سال‌های اخیر، ترک فعل‌ها و ضعف نظارت در برخی موارد باعث شده است تا معضلاتی همچون مدیریت نادرست پسماندها، تخریب اراضی کشاورزی و سوءاستفاده از منابع عمومی همچنان پابرجا بماند. پرونده‌های مربوط به تخلفات اقتصادی و زمین‌خواری نیز از جمله موضوعاتی است که مردم انتظار دارند با شفافیت و جدیت بیشتری پیگیری شوند.

هرچند نمی‌توان تأثیر تلاش‌های قوه قضاییه در رسیدگی به بخشی از این مسائل را نادیده گرفت، اما گلایه‌هایی در مورد طولانی شدن فرآیندهای دادرسی، عدم تکریم ارباب رجوع و شائبه برخورد سلیقه‌ای در برخی محاکم و پرونده‌ها همچنان در میان مردم وجود دارد. این موارد می‌تواند فرصتی برای دستگاه قضایی باشد تا با رفع این دغدغه‌ها، اعتماد عمومی را تقویت کند.

در کنار تمامی مشکلات ساختاری و مدیریتی، نباید از گلایه‌های مردمی نسبت به عملکرد برخی قضات در گیلان غافل شد. گزارش‌ها و انتقادات مردمی نشان می‌دهد که در برخی موارد، رفتارها و تصمیمات نادرست برخی افراد، به اعتبار دستگاه قضایی استان خدشه وارد کرده است. حضور در میان مردم بدون واسطه و تشریفات خاص و یا انجام یک نظرسنجی عمومی می‌تواند صحت این ادعاها را روشن‌تر کند. اگرچه در تمامی نهادها ممکن است اشخاصی از موقعیت خود سوءاستفاده کنند، اما از دستگاه قضا، به‌عنوان نهادی که نماد عدالت و قانون‌مداری است، انتظارات بسیار بالاتری وجود دارد. رفع این دغدغه‌ها و استمرار برخورد قاطع با تخلفات درون‌سازمانی می‌تواند گامی مهم در جلب رضایت مردم از دادگستری استان باشد.

با توجه به تأکیدات رئیس قوه قضاییه در سفرهای استانی پیشین بر لزوم مقابله با فساد و پاسخگویی مسئولان، امید است که این سفر منجر به اقدامات مؤثری در جهت شفاف‌سازی، تسریع در رسیدگی به پرونده‌ها و مقابله با ترک فعل‌های مدیریتی شود. گیلان، به‌عنوان استانی که ظرفیت‌های کم‌نظیری در حوزه‌های مختلف دارد، شایسته وضعیت غم‌انگیز کنونی نیست. مردم انتظار دارند این سفر آغازی باشد بر گره‌گشایی از مشکلات و تغییرات مثبت در مسیر ارتقای عدالت و توسعه پایدار در گیلان.