۱۴۰۳/۰۲/۱۵ ۱۳:۱۲
گیل خبر/ سرویس اجتماعی- طی چند روز اخیر تصاویر دردناکی از وضعیت انباشت زباله در مراکز پردازش و دفن (لندفیل) زباله در گیلان در فضای مجازی درحال انتشار است.
موضوعی که اکنون برای گیلانیان تبدیل به یک قصه پر غصه تکراری و برای سایرین مبدل به یک دژاوو عملکرد خسران آور مدیران این‌بار در عرصه‌ی مدیریت شهری به ویژه در استان‌های شمالی شده است.
گزافه نیست اگر خوانش کنیم که مدیریت پسماند زباله در استان‌های شمالی و به خصوص در استان گیلان طی حدود یک دهه‌ی اخیر؛ جزئی از پرچالش‌ترین و البته مورد انتقادترین حوزه‌های مدیریتی سطح کلان و میانی مدیریتی به شمار آمده و اهمیت آن البته بدلیل گره و پیچیدگی موضوع با امنیت انسانی و امنیت زیست بوم و محیط زیست دو صدچندان است؛ به نحوی که در سال‌های اخیر حوزه‌های امنیتی و قضایی استانی و سطوح عالی نیز در این مقوله ورود کرده و شنیده‌ها حاکی از تشکیل پرونده‌های قضایی برای برخی از مدیران و مجریان است.
در عین حال با روی کار آمدن دولت سیزدهم و با توجه به اهمیت بسیار بالا موضوع مدیریت پسماند در استان‌های شمالی؛ رئیس جمهور در چندین جلسه با حضور استانداران شمالی به موضوع چالشهای حوزه مدیریت پسماند پرداخت و دستوراتی را صادر کرد از جمله در چهارمین جلسه پیگیری ویژه رفع مشکلات تولید که در تاریخ ۴ آبان ۱۴۰۲ با حضور استانداران گیلان و مازندران برگزار شد، پس از استماع گزارش عملکرد مدیریت پسماند در استان گیلان توسط اسدالله عباسی؛ دستورات مهمی در خصوص تکمیل پروژه‌های زیست محیطی و مدیریت پسماند استان‌های گیلان و مازندران از سوی رئیس جمهور صادر شد.
از جمله اینکه رئیس‌جمهور در این جلسه به رئیس سازمان برنامه و بودجه برای تخصیص اعتبار مورد نیاز ۸۰ میلیاردی جهت تسریع تکمیل «طرح ساماندهی دفن پسماند سراوان» تا پایان سال 1402 دستوراتی داد. همچنین رئیسی با اشاره به گزارشات ارائه شده درباره طرح «احداث نیروگاه 600 تنی زباله‌سوز رشت» که به‌رغم پرداخت اعتبار ۹ میلیون دلاری تنها ۱۵ درصد پیشرفت داشته است، دستور داد که با توجه به احتمال اهمال‌کاری پیمان‌کار و شائبه وجود فساد در انعقاد قرارداد آن، موضوع سریعاً از سوی بازرسی نهاد ریاست جمهوری بررسی و پیگیری شده و نتیجه آن گزارش شود و همچنین به دستور رئیسی مقرر شد به منظور بررسی و رسیدن به راهکاری مشخص برای نحوه ارائه تسهیلات مورد نیاز ۲ هزار میلیاردی تکمیل نیروگاه زباله سوز رشت؛ جلسه‌ای با حضور استاندار گیلان و نمایندگان دستگاه‌های مربوطه برگزار شود.
لکن علیرغم ورود مقامات عالی کشور در موضوع مدیریت پسماند طی سال‌های اخیر؛ در حوزه‌ی مدیریت پسماند در استان گیلان؛ «در همچنان بر روی یک پاشنه» و آن‌هم «مدیریت جزیره‌ای بی‌اثر» میچرخد.
عباسی استاندار گیلان نیز از زمان احراز مسئولیت استانداری گیلان (۲۸ مهر ۱۴۰۰) تا کنون بارها (به ویژه در یکساله اول مدیریت) بر رفع موانع و چالشهای حوزه مدیریت اشاره داشته و بازدیدهای مکرری را از پروژه‌های مدیریت به ویژه ساخت نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت، اورهال خطوط ۲۵۰ تنی پردازش کارخانه کودآلی؛ توسعه و افزایش ظرفیت ۵۰۰ تنی خطوط پردازش در کارخانه کود آلی، پروژه بهسازی دفنگاه سراوان و با هدف بستن (لاک دان) این دفنگاه در پایان سال ۱۴۰۱ و احداث یک لندفیل اصولی و بهداشتی جدید و ... داشته‌است. اما امروز که حدود ۳۰ ماه از ریاست وی بر سکان استانداری گیلان می‌گذرد؛ مشاهده می‌شود که عمده‌ی این پروژه‌ها همچنان در وضعیت پر ابهام و بلاتکلیفی به سر می‌برند.
پروژه افزایش خطوط شرکت کودآلی (۵۰۰ تنی) که قرار بود توسط شرکت شهاب خودرو صورت پذیرد، ماده ۳۸ شده و ظاهراً مقرر شد که این پروژه توسط شرکت جهش کیمیا و با ترک تشریفات اجرا شود. پروژه ساخت نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز علیرغم پرداخت ۹ میلیون دلار، پیشرفت ۱۵-۲۰ درصدی داشته و انجام آن در هاله‌ای از ابهام است.
مکان یابی و احداث دفنگاه جدید زباله، پروژه ای است که به‌دلایل مختلف تنها بر اذهان مدیران نقش بسته شده و پس از تکمیل ظرفیت سراوان؛ وضعیت دفن زباله های نامعلوم است.
کارخانه پردازش زباله در لندفیل آلمان لنگه لنگرود با پیشرفت حدود ۷۰ درصدی، در این مدت به فراموشی سپرده شده و پروژه در حالت کما است. پروژه احداث کارخانه کمپوست جوکندان تالش متوقف است و وضعیت دیگر پروژه های پسماندی نیز وضعیت مشابهی دارند (در گزارشات آتی به صورت موردی وضعیت هرکدام از پروژه‌ها به صورت تحلیلی مورد نقد و واکاوی قرار می‌گیرد).
در این جا سوالی که اذهان گیلوندان و سایر حامیان زیست بوم را به خود مشغول می‌کند آن است که نگاه و برنامه عملیاتی مدیریت عالی استان نسبت به اجرایی شدن پروژه‌های مدیریت پسماند استان که عمدتاً در حال رکود و اغماء می‌باشند؛ چیست؟ و سوال مهم‌تر و شاید کلیدی تر از مدیر عالی استان این است که به نظر ایشان «سهم مدیریت جزیره‌ای» در حوزه‌ی مدیریت پسماند استان گیلان در عدم اجرای صحیح پروژه‌های پسماندی تا چه میزان است و استفاده از افراد سیاسی و بی‌تجربه در حوزه مدیریت پسماند تا چه اندازه در این ناکارآمدی‌ها موثر بوده است؟
در نوشتار آتی با استفاده از نگاه کارشناسان، به صورت تخصصی به این موضوع ورود خواهیم کرد.
