۱۴۰۲/۱۰/۱۳ ۲۰:۲۳
گیل خبر/قاسم بزرگ زاده:نیمه دوم دهه چهل خورشیدی ،نخستین طرح جامع شهر رشت به مباشرت مهندسان مشاور سردار افخمی تهیه ومطابق مقرات حاکم درآن ایام تصویب ودرسال ۱۳۵۰ به دستگاه های مربوطه ابلاغ واعلان عمومی شد. قراربود رشت به طرف جوب غربی(لاکان) توسعه پیدا کند. کارشناسان نظر داده بودند که زمین های سست وباتلاقی شمال و شرقِ رشت برای بلندمرتبه سازی که ضرورت زندگی شهری پنجاه سال آینده(اکنون) است،مناسب نیست.
محیط زیستی های آن سال ها مخالف بودند که کشاندن رشت به سمت لاکان ، چنگ زدن به جانِ جنگل و زخم بر ریه ی آیندگان است و....
دولت کارگروهی را موظف کرده بود چاره اندیشی کند،بالاخره قرارشد طرح جامع رشت به همان شکل تصویب شود وبرای جبران هر متر جنگلی که به شهر می پیوندد ،سه متر جنگل تولید وبازسازی شود. شرکت سهامی عامی شکل گرفت وپیش از اینکه رشت تکانی بخورد ،شروع به جنگل کاری کرد ،کاری کرد کارستان که اکنون نتیجه اش را درجنگل هفت دغنان و مسیر جاده تالش وآستارا می توان دید. تصور کنید اگرهمان طرح جامع به واقعیت می پیوست اکنون رشت چه شکلی داشت؟
گلسار شهرک ویلایی با دیوارهای شمشاد بین خانه هایی با حیاط پانصد متری باقی مانده بود، شهرک ها و محله های جدید به طرف اراضی مرتفع تر غرب و جنوب غربی توسعه یافته بودند.اراضی کشاورزی جنوب وشرق وشمال شهر نابودنشده بود و به هرحال الان ما شهر دیگری داشتیم.
نه اینکه نخستین طرح جامع رشت بی اشکال بوده باشد اما چون کنار گذاشته شد وحتی خلاف اصول و ضوابط آن رفتار شد مثل تمام کارهای نکرده، خط حسرت و ای کاشی را بر دل رشتوندان برجای گذاشت.
از تقاطع بیانی بلوار بهشتی که می گذری تا وارد فلکه ی توشیبا شوی، اوج اغتشاش بصری، بی مبالاتی در مدیریت شهری وشهرسازی، ول شدگی وبی سرانجامی چند نسل و یک شهر را به خوبی حس خواهی کرد. تابلوی چند دهه تناقض وتوهم وسرگردانی مقابل چشمانت قرارگرفته است.شما درآن لحظه بین جنازه ی دو رودخانه ی ارزشمند قرار دارید که به نحو مضحکی نامشان گوهر رود و زرجوب است اما درواقع دومجرای روباز فاضلاب اند،آن سو تر وارد جاده لاکان که می شوی بوی گند زباله ی بی کفایتی دولتمردان و نابخردی وتکرار اشتباه ،هرلحظه بیشتر و بیشتر می شود تا به فاجعه ی کود آلی برسی که به ترمینال رو باز آلودگی مبدل شده است.
پیش چشمانت به قول زنده یاد احمد شاملو،اختلاط اذان وجاز می رقصد! ساختمان توسری خورده ی مصلا با کاربری مذهبی ،زیر غول هشل هفت مجتمع تجاری ناکام وپرحاشیه ی "آدینه" که آشکارا قسمتی از زرجوب را زیر دندان کریه قدرت وفساد خود می فشارد. این سوی میدان ساختمانی با نمایی بی هویت با کلاه بوقی قرمز بر سر،چون دلقک افسرده ای نشسته است.تنها ابهتِ میدانِ پیشِ رویت، نام غیر رسمی "توشیبا" است. شرکتی ژاپنی که روزی در جنوب غربی میدان ،صدها مرد و زن در آن کار می کردند و نان گرم به خانه می بردند.
بیلبوردهای چهارسوی میدان وضعیت اکنون ما و رشتِ ما و میهن مارا توصیف می کنند....
چه می توان گفت، هنگامی که صحنه از بازی وبازیگر تهی است؟؟
خواستم بگویم رشت رافقط گمجِ باقلا خورشت و دیس پلو ومیرزاقاسمی وپلا کباب و تنوع غذایی تعریف نمی کند البته که خوشمزه وخوب و موجب افتخار است.البته که رشت شهر فرهنگ،گفتگو،رواداری و مدارا است اما ستم است اگر رنج های رشت وشهروندانش را زیر سفره های نمایشی پنهان وانکار کنیم.
بسیاری از رشتی ها امکان تهیه ی بخشی از این سفره ی رنگین را ندارند. سرطان در رشت بیداد می کند. وضعیت نظام درمان به واقع ول شده است. بسیارند همشهریانی که از زورِ نداری قید درمان خودرا زده اند و چشم انتظار فرشته ی مرگ نشسته اند.
واقعیت این است که ما خود و رشت عزیزمان را تحقیر کرده ایم مابه خود وفرزندان و آیندگان خود ستم کرده ایم!!
و بدتر اینکه هراس داریم از خود بپرسیم: چه باید کرد؟ حالِ رشت ، یک روز پس از پنجاه سال که دیگر بسیاری از ما نیستیم، چگونه است؟
سالهاست پای هیولای خودساخته ی دفنگاه سراوان مویه می کنیم. درکمال وقاحت به دروغی آشکار اعلام کردند دفنگاه تعطیل شده است.زباله هارا در زمین کوچک چند هکتاری ی لاکان(محوطه کودآلی) انباشتند،گندش که درآمد مجدد آشکار و نهان ،دوباره به دفنگاه سراوان می برند کارشناسان می گویند در گیلان از آستارا تا لوشان،محل مناسبی برای دفنگاه یافت نشده است. تکلیف چیست؟ چه کسانی غیر از خودما باید پاسخ این سوال رابیابیم؟ راست این است که همه ی ما در تولید زباله نقش داریم.هرچه برخوردارتر،بیشتر....
روزِ رشت، روزی است که توانسته باشیم پسماند خودرا مدیریت کنیم، شهرخودرا سبز نگهداریم. به سوداگری وآزمندی ساختمان سه طبقه را شش طبقه نسازیم،شهرداری از تخلفِ دارندگان وتضییع حق نابرخورداران، روزی نخورد و اینگونه که پیش می رویم، دل ما نخواهد که رشتِ یک روز پس از پنجاه سال راببینیم.!!
