۱۴۰۰/۱۰/۱۸ ۱۹:۴۱
افشای کارت واکسن وزیر بهداشت و معرفی اسپوتنیک به عنوان نوع واکسنی که بهرام عین اللهی، وزیر بهداشت تزریق کرده است، باعث شده تا مقامات وزارت بهداشت به فکر «علاج» بیفتند و افشاکنندگان کارت واکسن وزیر را تهدید به پیگیری حقوقی کرده اند. یک وکیل دادگستری معتقد است چنین مواردی، نه تنها حریم خصوصی وزیر نیست، بلکه باید وزیر بهداشت به خاطر خدشه‌دار کردن اعتماد عمومی استعفا دهد.
اکنون انتشار کارت واکسن او در فضای مجازی حاکی از آن است که عین اللهی واکسن اسپوتنیک روسی دریافت کرده است. مقامات وزارت بهداشت نیز این مساله را تکذیب نکرده بلکه با توضیحاتی که داده اند این موضوع را تلویحا تاکید کرده اند. عبدالرحیم ترابی، مدیرکل حقوقی سازمان بیمه سلامت، گفته است: «انتشار تصویری از کارت واکسیناسیون وزیر بهداشت و مشخص شدن کد ملی و تاریخ تولد ایشان و همچنین استفاده از شماره تلفن همراه بیمه شده، منجر به سوءاستفاده یکی از پزشکان و دسترسی به صفحه اول اطلاعات شخصی وزیر شده است، این اقدام مصداق بارز نقض حریم خصوصی و افشای اطلاعات و همچنین نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی بوده و پیگیری‌های لازم حقوقی در این زمینه انجام خواهد شد.»
حالا سوال اینجاست که آیا فرد افشاکننده اطلاعات نوع واکسن وزیر باید تحت تعقیب قرار گیرد یا وزیر باید پاسخگوی اطلاعات خلاف واقعی باشد که به مردم داده است؟
در این باره با حسن کیا، وکیل پایه یک دادگستری گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
اخیرا بحث درباره نوع واکسن کرونایی که وزیر بهداشت زده بالا گرفته است. ما با دو موضوع روبرو هستیم. یکی جرم انگاری افشای اسرار بیمار و یکی دیگر بحث خلاف واقعگویی مسئولان. کدامیک از اینها باید تعقیب شود؟
طبق ماده ۶۴۸ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی، اطبا و جراحان و ماماها و داروفروشان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می شوند، هر گاه در غیر از موارد قانونی اسرار مردم را افشا کنند، به سه ماه و یک روز تا یک سال و یا به یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی، محکوم می شوند.
در این باره می توان گفت اگر نوع واکسنی را که می زنیم جزو اسرار بیمار بدانیم و این که کسی که اطلاعات بیمار را در اختیار دارد، باید این نوع واکسن را به عنوان اسرار حفظ کند، اقدام برای افشای نوع واکسن می تواند جرم باشد. ولی به نظر می رسد این که آدم چه واکسنی می زند اسرار او نیست. وزیر گفته است من واکسن کرونا زدم. پس واکسن زدن او و استفاده از واکسن به عنوان دارو، دیگر حریم خصوصی نیست چون این موضوع را مقابل خبرنگاران بیان کرده است. پس چطور می گوییم این که او چه نوع واکسنی زده، حریم خصوصی است؟ قطعا برند واکسنی که وزیر زده حریم خصوصی او نیست.
طبق اصول صیانت از اسناد پزشکی و منشور حقوق بیماران وزارت بهداشت، نوع دارو جزو حریم خصوصی است. چطور می گویید نوع واکسنی که اشخاص مصرف می کنند، حریم خصوصی افراد نیست؟
ما مردم عادی به مراکز واکسیناسیون می رویم و کادر زحمتکش درمان از ما می پرسند کدام را می خواهید؟ بلند جواب می دهیم فلان واکسن را می خواهیم و چیز سری و محرمانه ای نمی بینیم و همه چیز برای همه آشکار است. همه در مراکز واکسیناسیون این واکسن را دریافت می کنند. وقتی بحث حریم خصوصی بیمار و نوع داروی او پیش می آید که فرضا کسی بیماری جسمی خطرناکی یا روانی دارد که تمایل ندارد دیگران بدانند او چه بیماری ای دارد و نوع یا حتی نام داروی خاصی را مصرف می کند می تواند نشان دهنده نوع بیماری باشد. مثلا مصرف داروی خاص برای سرطان یا ایدز را بیمار حق دارد حریم خصوصی خود بداند. نام داروها برای بیماران صعبی که دوست ندارند حریم خصوصی شان خدشه دار شود حریم خصوصی است. وگرنه کسی که سرما خورده یا واکسن می زند چه فرقی دارد شخصی بداند او قرص سرماخوردگی مصرف می کند یا واکسن کرونا زده است؟
برخی حرفه ها مانند پزشکی و وکالت هستند که اشخاص در بدو ورود به آن سوگند می خورند اسرار مردم را افشا نکنند و البته افشای اسرار موکل یا بیمار هم جرم و هم تخلف است. حتی شما وقتی وکیل شخصی بودید نمی توانید در دعوای دیگری وکیل طرف مقابل بشوید. این را قانونگذار منع کرده است. در اصل، ما چند نوع واکسن کرونا بیشتر نداریم و مشخص است که همه اینها واکسن است و برای جلوگیری از کروناست.
به بیان شما نوع واکسن تزریقی کرونا را نمی توان اسرار حرفه‌ای قلمداد کرد؟
قطعا اینطور است. همچنین باید فرق قائل شویم بین افراد عادی جامعه و مقامات رسمی که واکسن مصرف می کنند. مقامات عمومی همه مصادیق حریم خصوصی که من و شما داریم را ندارند. ممکن است من و شما در جامعه در دوره کرونا به مهمانی برویم و کسی خبردار نشود ولی در دفتر بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس وقتی در وسط بحران کرونا جشن می گیرند، خیلی رسانه ها حساس می شوند و به نخست وزیر حمله می کنند. تمام اعضای دفتر استعفا می دهند چون جامعه به مقامات دولتی و عمومی نگاه الگویی دارد. کسی که مجری قانون است اگر قانون را رعایت نکند، مردم ممکن است دیگر به قانون توجهی نکنند. جایگاه ها بین افراد عادی و مسولان فرق می کند.
موضوع دوم باقی می ماند که وزیر گفته برکت زدم ولی مشخص شده اسپوتنیک زده است. از نظر حقوقی این گفته متناقض چه وضعیتی دارد؟
واقعیت این است که اجبار وجود ندارد آقای وزیر بگوید برکت یا سینوفارم یا اسپاتنیک زدم. کادر زحمتکش درمان در صف مقدم هستند و اگر وزیر به عنوان یک پزشک بهترین واکسن را بزند هم کسی معترض نیست چون در خط مقدم درمان دارد خدمت می رساند ولی آنجایی که ایشان می آید -به فرض اینکه شما درست می گویید-، برای تشویق مردم بگوید واکسن خاص ایرانی را زدم و بعدا مشخص شود واکسن دیگری و از نوع خارجی زده، شرایط متفاوت می شود. فرد اول متولی بهداشت کشور آمده است حرفی زده که بعدا ثابت شده نادرست بوده و اینجا اعتماد عمومی خدشه دار شده است. اگر این بحثی که می گویید درست باشد وزیر اگر اصول حرفه ای داشته باشد باید خودش هر چه سریعتر استعفا بدهد و البته مجلس هم می تواند او را به خاطر خلاف واقع گویی استیضاح کند. ماجرای مرحوم کردان را یادمان نرفته که آقای نوباوه وطن نماینده تهران اعلام کرد ایشان به عنوان وزیر کشور نه به خاطر اینکه مدرک دکتری ندارد استیضاح می شود، بلکه چون دروغ گفته باید از وزارت برکنار شود. آقای وزیر بهداشت هم با این کاری که کرده به اعتماد عمومی خدشه وارد کرده و نباید تخلف یا اقدام کسی که نوع واکسن او را افشا کرده، اصل ماجرا قلمداد کرد. بلکه موضوع اصلی، فعل وزیر در فریب افکار عمومی است. او می توانست بگوید من پزشک هستم و مانند بسیاری از کادر درمان، واکسن اسپوتنیک زدم، یا اصلا درباره نام واکسنی که زده توضیح ندهد.
درباره انتشار کد ملی و شماره موبایل وزیر بهداشت، مدیرکل حقوقی بیمه سلامت گفته نباید این اطلاعات افشا می شد و این هم حریم خصوصی افراد است. این مسایل حریم خصوصی وزیر بهداشت است؟
این شماره ها هم حریم خصوصی نیست. شماره موبایل همه وکلا، پزشکان و نمایندگان مجلس در اختیار عموم و در سایتهاست. اصولا در اسلام عنوان شده مسول باید در بین مردم باشد و نباید هیچ حاجب و مانعی بین مسول و مردم باشد. این که وزیر بگوید اسم پدر من را ندانید یا شماره موبایل یا کد ملی من را ندانید، چون حریم خصوصی است، حرف نادرستی است. نباید اصل موضوع را که سخنان خلاف واقع وزیر و خدشه دار کردن اعتماد جامعه به مسولان است را به حاشیه راند، این بحثها حاشیه است. اصل موضوع، خلاف واقع گویی وزیر بهداشت و خدشه دار شدن اعتماد عمومی است.
