گیل خبر/ مهدی روحی*

*مدیر مسؤول پایگاه خبری انطباق

مهمترین تاثیر رسانه‌های دیجیتال را می توان در تولید و بازتعریف هویت یا هویتهای اجتماعی انسان امروزی بیان کرد. هویتهای جنسی، قومی، دینی، نژادی، طبقاتی و اجتماعی دیگر به‌شدت تحت‌تأثیر رسانه‌ها و ابزارهای دیجیتالی در حال شکل گیری، بازتعریف و دگرگونی هستند. از این‌رو می‌توان گفت مهمترین تولید اجتماعی ابزارهای دیجیتال تولید هویتهاست.

در جوامع سنتی، فرد به واسطه اقتدار سنت ها و ساختار های درون ملی، هویت می یافت و مکان و سرزمین با تقویت مرزهای طبیعی،اجتماعی و فرهنگی ،نه تنها هویت سازی را آسان تر می کرد ؛ بلکه به خاطر نیاز به تداوم و پایداری ، منبعی مهم در تامین هویت به شمار می رفت ؛اما با شکل گیری، رشد و گسترش تجدد(مدرنیته) و جهانی شدن ؛ همچنین با پیشرفت و اقتدار شگفت آور فناوری های نوین ارتباطی ،روند گسست مکان و فضا شتاب یافته است که این امر، رشته های پیوند دهنده فضای اجتماعی با مکان و سرزمین معین را بیش از پیش پاره می کند.

مقوله هویت با ورود رسانه ها و شبکه های مجازی ،دچار تغییر و تحولات عمده ای شد. جهان مجازی با خصیصه ای چون بی مکانی، فرا زمان بودن ،تکثر داشتن، قابلیت دسترسی همزمان به طور نسبی و…از جهان واقعی جدا می شود. ظهور رسانه ها و فناوری های نوین ارتباطی ،دگرگونی بنیادینی را در تعاملات و ارتباطات انسانی ایجاد کرده است تا جایی که مانوئل کاستلز جامعه شناس اسپانیایی معتقد است انتقال فرهنگ از طریق ارتباطات صورت می گیرد .حال باید دریافت این تاثیر گذاری و تحول عمیق در هویت انسان ها در قالب رسانه ،تحت چه محتوا و مفاهیمی تغییر پذیرفته و منجر به دستاوردهای همگون یا ناهنجار می شود؟

استراتژی تولید محتوا الگو و رویه‌ای طولانی مدت در یک سازمان رسانه‌ای است که به واسطه آن، خُرده‌برنامه‌های یک سازمان رسانه‌ای جهت یافته و همه در راستای یک هدف واحد تولید، مقوله‌بندی و ارزش‌گذاری می‌شوند.این الگوها در طول زمان به حدی تکرار می‌شوند که تخطی از آن برای رسانه‌ دشوار است. بنابراین می توان دریافت که تولید محتوا در رسانه از دانش و سواد رسانه ای برمی خیزد. این مقوله به هر کس که قصد دارد در دنیای تجارت الکترونیک قدمی موثری بگذارد اعلام می کند، که تولید محتوا منظم و هدفمند نیازمند چیرگی بر تمام جزئیاتی است؛ که در رسانه های فعال امروزی دنبال می شوند. از طرفی تولید محتوا رسانه بسته به موضوع خود هدفمند است. حتی اگر ظاهرا و در نگاه اول مخاطب متوجه هدفمندی آن نباشد.  تولید محتوا رسانه یک راهروی بزرگ و با ظرفیت بی نهایت است؛ که ذهن و آگاهی کاربران را با جهت دهی مشخصی هدایت می کند. این مسئله حکم همان تابلو های راهنما در یک جاده را بازی می کند. که شخصی چه بطور آگاهانه و چه به طور تفریحی قصد می کند؛ سفر خویش را در آن آغاز نماید.

اینک در پایگاه تحلیلی خبری ” انطباق” بر آن شدیم که در عرصه تولید محتوا بر سه رکن استقلال رسانه ای ، توسعه مداری و آگاهی بخشی بنا به گواه زیر قدم برداریم :

۱-پایگاه تحلیلی خبری ” انطباق” رسانه ای مستقل است زیرا افزایش هجمه ها و انتشار مطالب خلاف واقع در فضای رسانه ای و مجازی کشور، علاوه بر آنکه شکاف این فضا با اخلاق حرفه ای را نشان می دهد، ضرورت توجه به نقد سازنده و منصفانه را برجسته می سازد. نبود الگو و رسانه مستقل و همچنین عدم آموزش های لازم مهمترین عامل بی اخلاقی در فضای رسانه ای کشور به شمار می رود. از طرفی، در جامعه ای مانند ایران که احزاب، سندیکاها، اتحادیه ها و سازمان های مردم نهاد تقویت نشده اند و به صورت محدود فعالیت می کنند، رسانه ها بار نهادهای مدنی را نیز به دوش می کشند و همین مساله باعث ایجاد گرایش در آن ها می شود.بنابراین حضور رسانه ای مستقل امری بدیهی به نظر می رسد.

۲- پایگاه تحلیلی خبری ” انطباق ” خواستگاه نظری توسعه مداری برای جامعه است. توسعه و پیشرفت همواره از اساسی‌ترین دغدغه‌های ذهنی اندیشمندان و متفکران بوده است. برخی اندیشمندان توسعه را تغییرات کیفی در خواسته‌های اقتصادی، نوع تولید، انگیزه‌ها و سازمان تولید می‌دانند در حالی که برخی دیگر آن را نوعی تکامل فکری و فرهنگی جامعه ارزیابی می‌کنند. مفهوم توسعه در درون خود پذیرش یک فرهنگ را به همراه دارد. کشورهایی که در آن‌ها علاوه بر بالا بودن درآمد سرانه و رشد بالای اقتصادی، این فرهنگ درونی شده «توسعه یافته» خطاب می‌شوند. بقیه کشورها یا در حال پیوستن به این تمدن جدید هستند (در حال توسعه‌) و یا این که اصولاً در پیوستن به این جریان و تمدن ناموفق بوده‌اند. (توسعه نیافته-کشورهای با حداقل توسعه).امروزه جانمایی فرهنگ توسعه در پیشبرد نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این کشور می تواند از اهداف رسانه های مستقل نیز باشد.

۳- پایگاه تحلیلی خبری ” انطباق ”  سنگر مقاومی در برابر هجوم آگاهی های کاذب خواهد بود . سونامی ویرانگر آگاهی‌های کاذب که مدام ذهن و زمان مخاطب بی نوا را بمباران می‌کند و انواع اخبار زرد، سطحی ولی در ظاهر جذاب را بر اساس اصل لذت در حلق او می‌ریزد، هیچ فرصتی را باقی نمی‌گذارد بنابراین ارایه دانش و آگاهی مفید می تواند تا اندازه ای به بازسازی اعتماد عمومی در جامعه کمک کند.