گیل خبر/ سید عباس موسوی، سخنگو و رییس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه که طی یک ماه آینده مسوولیت سفارت ایران در آذربایجان را عهده‌دار خواهد بود در سفر یک روزه به گیلان در نشست با هادی تیزهوش تابان، رییس اتاق بازرگانی گیلان و جمعی از فعالان اقتصادی و بخش خصوصی با نحوه تجارت، ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های گیلان در تجارت با آذربایجان آشنا شد.

در این نشست فعالان اقتصادی گیلان به ظرفیت‌های اقتصادی دو طرف پرداختند و به بخشی از مشکلات در آذربایجان تاکید و خواستار فراهم شدن تسهیل تجارت و رفع موانع و حمایت سفارت ایران در آذربایجان از تجار ایرانی شدند.
سخنگو و رییس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه ضمن ابراز خرسندی از دیدار خود با فعالان اقتصادی استان‌های شمالی از جمله گیلان به نقش راهبردی و اولویت فعالیت‌های آتی سفارت ایران در آذربایجان در زمینه مبادلات اقتصادی، کار اقتصادی و همکاری اقتصادی و تجاری با همسایگان پرداخت و گفت: هم‌اکنون اولویت‌های همه سفارت‌خانه‌های ما کار اقتصادی و دیپلماسی اقتصادی تعریف شده است، این روند از قبل وجود داشت اما اکنون باتوجه به شرایطی که در آن قرار داریم تشدید شده است و همسایگان ما به‌ویژه در حوزه CIS و نیز جمهوری آذربایجان دارای شرایط، پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی هستند که برای جمهوری اسلامی ایران مهم و بالعکس جمهوری اسلامی ایران نیز دارای ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایی است که این پتانسیل‌ها برای همسایگان مهم است.
این دیپلمات ارشد در وزارت امور خارجه با تاکید بر اولویت قرار دادن برنامه‌های خود بر حول محور اقتصادی در بدو فعالیت در سفارت آذربایجان تاکید کرد: ما باید ظرفیت‌های خودمان را به حالت تعادل تبدیل کرده و بالفعل کنیم و این ظرفیت‌ها به ویژه در جمهوری آذربایجان که به عنوان یک مقصد صادراتی برای ما تلقی می شود مهم است و از طرفی در سال جهش تولید که نظر مقام معظم رهبری است به جهش صادرات دست یابیم.
به گفته سیدعباس موسوی کشور آذربایجان گذرگاهی برای صادرات کالا و خدمات ایرانی به کشورهای شمالی آسیا و اروپا است و امروز در جلسه‌ای که با فعالان اقتصادی دارم ضمن مرور این شرایط تلاش می‌کنم تا ماموریت خود را در شروع کار در آذربایجان با آمادگی بیشتری به انجام برسانم.
وی که در جمع رییس اتاق بازرگانی و جمعی از فعالان اقتصادی گیلان سخنرانی می کرد از نقیصه موجود در روابط اقتصادی میان ایران و کشورهای دوستی مثل آذربایجان ابراز ناخرسندی کرد و با بیان این مطلب که متاسفانه روابط اقتصادی ما با این کشورها همپای روابط سیاسی خوب حرکت نکرد افزود: ما در شرایط محیطی و یا داخلی و یا منطقه‌ای که گاهی بر روی این مسایل تاثیرگذار بوده است نتوانستیم از مزیت‌هایی که داریم استفاده کنیم و یا اینکه فرصت از این اتفاق مهم گرفته شده است اما بنای کار ما در سفارت جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان هم‌اکنون اقتصادی است و بناست دو ملت بزرگ ایران و آذربایجان که دارای اشتراکات فرهنگی، دینی، اقتصادی فراوانی با یکدیگر هستند حجم مبادلات از نزدیک به 500 میلیون دلار به چندین برابر افزایش یابد.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین نوید داد: ما در استان‌های شمالی از جمله گیلان فعالان اقتصادی توانمندی داریم و از دیدگاه ها و راهکارهای پیشنهادی آنان در آذربایجان استفاده خواهیم کرد و سعی خواهیم کرد که نیمی از پتانسیل خود را متمرکز به کار اقتصادی کنیم و به همین منظور یکی از همکاران مان در وزارت امور خارجه را به سفارت ایران در آذربایجان منتقل خواهیم کرد و معاونت اقتصادی با یک تیم متشکل از کارشناسان اقتصادی را در سفارت خانه احیاء خواهیم کرد.
 
 
 
آذربایجان یکی از کشورهای هدف صادراتی برای استان‌های شمالی است
پیش از این و در ابتدای این نشست هادی تیزهوش تابان رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه و رییس اتاق بازرگانی گیلان با اشاره به اینکه اتاق بازرگانی گیلان و فعالان اقتصادی از همراهی آقای جهانگیرزاده، سفیر ایران در آذربایجان ابراز قدردانی دارند و همواره ایشان با فعالان اقتصادی تعامل ارزنده‌ای داشته‌اند از انتخاب سفیر آینده ایران در آذربایجان که دارای تفکر اقتصادی و یک دیپلمات ارشد در حوزه دیپلماسی اقتصادی است حمایت کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران به لحاظ اقتصادی و سیاسی یکی از کشورهای بااهمیت منطقه تلقی می‌شود و فعالان اقتصادی از آنجا که سیاسی نیستند و تلاش آنان بر پایه تفکرات اقتصادی است بنابراین در استان‌هایی که دارای مرز مشترک با کشورهای همسایه هستند گسترش تفکرات اقتصادی و افزایش مبادلات اقتصادی بسیار حایز اهمیت است.
هادی تیزهوش تابان وجود مرز زمینی، ریلی و دریایی گیلان با آذربایجان را یک پتانسیل مهم گیلان برای تجارت جمهوری اسلامی ایران با آذربایجان تلقی کرد و با تاکید بر اینکه آذربایجان هم‌چنین یک گذرگاه و محل ترانزیت محصولات ایرانی به کشور روسیه است از سطح روابط سیاسی عالی میان کشورمان با دو کشور دوست روسیه و آذربایجان ابراز شادمانی کرد و ادامه داد: نگاه و تفکر اقتصادی و حمایت یک سفیر می‌تواند پشتوانه محکمی برای تسهیل تجارت برای فعالان اقتصادی باشد.
این فعال اقتصادی حجم مبادلات موجود بین ایران و آذربایجان با سطح روابط سیاسی و دوستی که میان دو کشور وجود دارد را مناسب ندانست و از امکان حتی تا 10 برابری این سطح از مبادلات تجاری میان دو کشور سخن به میان آورد و افزود: فعالان اقتصادی ما در زمینه کشت فراسرزمینی و ایجاد رقابت با کشورهای دیگری که در آذربایجان حضور دارند دارای توانمندی هستند که حمایت سفارت‌خانه‌ می‌تواند این ظرفیت‌ها را در آذربایجان به فرصت تبدیل کند و از طرفی با آذری‌ها به صورت BOT ساخت راه‌آهن آستارا آستارا همراه با ایجاد بارانداز در آستارای ایران به صورت 15 ساله و 25 ساله با حضور روسای جمهور دو کشور راه‌اندازی کردیم که متاسفانه علی‌رغم اینکه خط ریل آن با یک سال تاخیر راه‌اندازی شد ولی آذری‌ها در ایجاد بارانداز تاکنون هیچ اقدامی انجام ندادند و حتی تا این لحظه قرارداد آغاز هم نشده است در حالی‌که در طی همین مدت آذری‌ها تمام سرمایه‌گذاری خود را برای راه‌اندازی ریل به دست آورده‌اند و حتی سود نیز برده‌اند.
رییس اتاق بازرگانی گیلان از حضور سخنگوی وزارت امور خارجه و هیات همراه قدردانی کرد و در خاتمه گفت: فعالان اقتصادی گیلان ظرفیت‌ها و توانمندی‌های منحصر بفردی برای تجارت در آذربایجان دارند که امیدوارند از زمان شروع به کار شما این حمایت‌ها منجر به افزایش مبادلات تجاری و اقتصادی بیشتری بین دو کشور شود.
 
 
نقش مهم گمرکات گیلان برای تسهیل تجارت
ناظر گمرکات گیلان هم به تلاش گمرکات گیلان برای تسهیل تجارت تجار با کشور آذربایجان اشاره کرد و گفت: در زمانی که مرزهای کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا کاملا تعطیل بوده است گمرکات گیلان از مرز زمینی آستارا با افتخار به صورت شبانه‌روزی مبادلات تجاری میان ایران و آذربایجان را فعال نگه داشت و این مرز با پتانسیلی که از خود نشان داد موجب شد تا مرز زمینی بین آستارای ایران و آستارای آذربایجان یکی از بااهمیت‌ترین مرزهای کشور به لحاظ اقتصادی قلمداد شود.
ابوالقاسم یوسف‌نژاد به برخی از مشکلات در پایانه ریلی آستارا پرداخت و با بیان این مطلب که آذری‌ها می‌باید به تعهدات خود در پایانه مرزی آستارای ایران عمل کنند خاطرنشان کرد: آذربایجان یکی از کشورهای همسایه مهم برای ایران تلقی می‌شود و باتوجه به سطح روابط دوستی میان این دو کشور می‌طلبد برخی از همکاری‌ها از جمله واردات کالا که به صورت کانتینری وارد گمرکات گیلان می‌شود از طریق سفارت کشورمان در آذربایجان ساماندهی گردد.
 
 
گیلان استانی پیشگام در تبادل تجارت با آذربایجان بود
مشاور اقتصادی اتاق بازرگانی گیلان هم با بیان این مطلب که گیلان در تجارت با آذربایجان استان پیشگام بود و در اواخر سال 79 با ایجاد یک نمایشگاه در آذربایجان نشان داد که می‌تواند حضور موثری در تجارت با آذربایجان در مقابل سایر رقبا داشته باشد و این اتفاق مهم در همان زمان به واسطه تلاش رییس اتاق بازرگانی گیلان آقای تیزهوش که از بانیان این اتفاق در آذربایجان و حتی در تفلیس گرجستان بود -توسط ایشان به عنوان یک ایرانی تاجر- آغاز شد گفت: اما در آن زمان ترکیه حضور قوی‌تری را در تجارت با ایجاد یک مرکز تجاری آغاز کرد و برای حمایت از تجار خود حتی مرکز مسکونی نیز برای آن ها بنا نهاد.
میرمسعود نیک سیرت با تاکید بر اینکه در همان زمان در آذربایجان فردی به‌نام آقای نوری که تا چندی پیش به عنوان پیمانکار آذری‌ها در بارانداز راه‌آهن آستارا آستارا نقش ایفا می‌کرد و یکی از افراد دلسوز و پرتلاش برای به ثمر رسیدن پروژه ریلی آستارا آستارا بود و متاسفانه طی یک هفته گذشته به دلیل بیماری کرونا در سن جوانی به زندگی ابدی پیوست به تلاش‌های گیلان برای توسعه روابط تجاری با آذربایجان و نقش اثرگذار این استان و فعالان خصوصی آن در آذربایجان اشاره کرد و ادامه داد: به عقیده من آقای جهانگیرزاده دیپلمات موفقی در آذربایجان بودند چون آذری‌ها به دوستی پایبند هستند و اگر بدانند کاری را برای یک دوست انجام می‌دهند با اقبال بیشتری آن کار را انجام می‌دهند و آقای جهانگیرزاده این روابط را با مسوولان آذری داشته است و از طرفی سفیر آذربایجان در ایران هم یک ایرانی دوست واقعی است و ایشان هم در ایران با مسوولان کشورمان رابطه خوبی دارند و برای توسعه این روابط تلاش ارزنده‌ای دارند اما این روابط در آذربایجان به اوج خود رسیده که حضور آقای موسوی به عنوان یک دیپلمات حرفه‌ای و آشنا به مسایل اقتصادی آینده تجارت ما با آذربایجان را متوجه افق روشنی خواهد کرد.
نیک سیرت حضور رقیب در همه کشورها از جمله آذربایجان را یک امر جدی دانست و با تاکید بر اینکه در دنیای کوچک امروز ما هم می‌توانیم برای کشورهای اسرائیل و عربستان در آذربایجان یک رقیب جدی و توانمند باشیم اضافه کرد: اعتقاد دارم روابط اقتصادی منافع اقتصادی می‌سازد و در آذربایجان چون روابط اقتصادی بسیار خوبی داریم می‌توانیم فضای مبادلات اقتصادی را بسیار گسترش دهیم.
مشاور اقتصادی اتاق بازرگانی گیلان به مشکلات عدم تکمیل راه‌آهن آستارا آستارا که ریشه در مسایل داخلی و عدم تعهد طرف خارجی دارد و نیز مشکلات ارزی در مرز آستارا اشاره کرد و آن ها را از مسایلی عنوان کرد که خواهان پیگیری سخنگوی وزارت امور خارجه از زمان آغاز ماموریت خود در آذربایجان است.
نایب رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و آذربایجان نیز در این نشست با بیان این مطلب که سفرا و رایزن‌ها می‌باید از منافع تجار کشور خود حمایت کنند و نمونه بارز این حمایت در آذربایجان توسط کشور ترکیه دیده می‌شود به رفع مشکلات تجار در آذربایجان پرداخت.
مهران فکری گفت وجود تعرفه‌های ترجیحی بالا برای تجار ایرانی که چندین برابر تجار ترک در آذربایجان است موجب شده است تا تاجر ایرانی در رقابت با تاجر ترک قدرت رقابت‌پذیری نداشته باشد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی گیلان وجود نمایشگاه دایمی در آذربایجان به دلیل اینکه 40 درصد مایحتاج مصرفی آذری‌ها از کالاهای ایرانی است را ضروری دانست و افزود: تسهیل در تجارت به دلیل اشتراکات فرهنگی و اقتصادی و مهاجرت مردم دو کشور با هم، ایجاد یک شبکه مالی یا صرافی برای انتقال پول و رفع تعهدات ارزی برای تجار از مشکلات فعالان اقتصادی است.
شهرام بهمنش، عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی گیلان هم با بیان این مطلب که 95 درصد آبزیان وارداتی به آذربایجان از کشورهای مختلف عمدتا از ترکیه است به تسهیل صادرات آبزیان توسط ایرانی‌ها تا سال 2019 اشاره کرد و با بیان اینکه از اواسط سال 2019 با قانونی که وزارت کشاورزی آذربایجان گذاشت که کسانی که دارای کارخانه یا مزرعه پرورش آبزیان هستند می‌باید با پرداخت هزینه 20 هزار منات رجیستر شوند تا پس از تاییدیه بتوانند صادرات کنند در حالی‌که این هزینه از تجار ترک گرفته نمی‌شود گفت: کسانی که قصد صادرات به روسیه را دارند اگر از کشور آذربایجان ترانزیت کنند باید این هزینه را پرداخت کنند اما در کشور روسیه به واسطه کد IR که رجیستر می‌شوند فدراتیو روسیه چنین هزینه‌ای را از تاجر ایرانی دریافت نمی‌کند بنابراین باتوجه به اینکه استان‌های شمالی ایران در زمینه پرورش آبزیان به آذربایجان صادرات دارند از این مبالغ معاف شوند چرا که دریافت این هزینه موجب عدم تمایل تجار برای صادرات آبزیان شده است.
خانم رحمانی از تجار فعال آستارا و بانوی نمونه تاجر استان نیز به مشکلات کنترل کالا توسط آذری‌ها که 117 منات اخذ می‌کنند تا کالاها را کنترل کنند و بعضا به دلیل بی‌توجهی منجر به آسیب کالاهای صادراتی تجار می‌شوند پرداخت و ضمن ابراز گله‌مندی خواستار رفع چنین مشکلاتی شد.
در این نشست چند تن دیگر از تجار به بیان مشکلات و نظرات خود برای تسهیل تجارت با آذربایجان پرداختند.
گفتنی است در این نشست سیدعباس موسوی را یکی از مدیران کل وزارت امور خارجه در امور آذربایجان که قرار است مسئولیت معاونت اقتصادی سفارت ایران در آذربایجان در امور اقتصادی را داشته باشد به همراه داداشی، نماینده وزارت امور خارجه در گیلان همراهی کردند.