۱۳۹۹/۰۴/۳۰ ۱۵:۴۶
۵۱ سال پیش در چنین روزی، اولین انسان پا بر کره ماه گذاشت. بیستم جولای سال ۱۹۶۹، «نیل آرمسترانگ» فضانورد آمریکایی و فرمانده آپولو۱۱، نخستین فرد از کره‌زمین بود که گام بر سطح ماه نهاد.
ماجرای رد فرود بر ماه از کجا شروع شد؟
نقش کتاب‌ها و رسانه‌ها در ترویج دروغین بودن سفر به ماه، از سال 1974 پررنگ‌تر شد
«بیلکی‌سینگ» یکی از کارمندهای بنگاه انتشاراتی وابسته به شرکت سازنده موتور موشک ساترن5 در سال 1974 کتابی به نام «ما هرگز به ماه نرفته‌ایم، زیان 30 میلیارد دلاری آمریکا» منتشر کرد. این کتاب سفر به ماه را دروغی پر هزینه معرفی کرد و بعد از آن بحث‌های زیادی درباره این ماموریت بین مردم آمریکا و بقیه نقاط جهان در گرفت. انتشار این کتاب اولین جرقه ایجاد شک در بین عموم مردم بود. در سال 2001 شبکه تلویزیونی فاکس، مستندی یک ساعته درباره سفر به ماه ساخت. این فیلم «نظریه توطئه: آیا ما بر ماه فرود آمدیم؟» نام داشت که با مرور تصاویر و فیلم‌هایی که از ماموریت آپولو جمع‌آوری کرده بود، درباره دروغ بودن یا نبودن این سفر صحبت می‌کرد. این مستند تاثیر زیادی در افزایش تردیدها داشت و افراد زیادی به طرفداران نظریه توطئه پرداختند. همان زمان یک فیلم سینمایی به نام «کاپریکون وان» اکران شد، داستان این فیلم ماجرای سفر فضانوردان ناسا به مریخ بود که طی حوادثی مشخص میشد این یک ادعای در وغین بوده و فضانوردان تمام مدت در یک استودیو مشغول بازی در یک پروژه سینمایی بودند و میخواهند طوری وانمود کنند که به مریخ سفر کردهاند. این فیلم به صورت غیر مستقیم توضیحاتی درباره ماموریت آپولو 11 داد و موج تازهای از نقدها و شکها را به راه انداخت. بعد از این ماجراها باور به دروغین بودن سفر انسان به ماه طوری در تفکر بعضی افراد رسوخ کرد که دیگر به دنبال دلیل و توجیهی برای پاسخ پرسشها و نقدهایشان نبودند بلکه بیشتر دنبال مطالبی میگشتند تا باورشان را تایید کند اما ماجرا به همین جا ختم نشد.
6 دلیل منتقدان برای اثبات دروغ بودن سفر به ماه
بیایید معروفترین شبهههای وارد شده به ماموریت آپولو 11 را با هم مرور و بعدش هم پاسخهایی را که به آن‌ها داده شده، بررسی کنیم
مریم ملی | دانش آموخته رشته اخترفیزیک
سالهای بعد از ماموریت فضایی آپولو 11 فقط به مرور افتخار آفرینی فضانوردان و سازمان فضایی آمریکا نگذشت بلکه اتفاقا انگشت اتهام خیلیها به سمت آن‌ها نشانه رفت و کل ماجرای سفر به ماه و قدم گذاشتن بر سطح آن، دروغی بزرگ و عوامفریبانه خوانده شد. بررسی شبهاتی که در ماموریت سفر به ماه وارد می‌شود، غیر از تسلط به دانش و فناوری رایج آن زمان، نیازمند بررسی تاریخی دقیق است چراکه این ماموریت در بستر زمانی ویژهای انجام شد و جنگ سرد و رقابتهای تسلیحاتی و فضایی شوروی و آمریکا در روند عملیاتی شدنش نقش مهمی داشتند. اما اگر بخواهیم با یک نگاه اجمالی معروفترین شبهههای وارد شده به ماموریت آپولو 11 را با هم مرور کنیم و پاسخهایی را که به آن‌ها داده می‌شود بررسی کنیم، میتوانیم به مواردی که در ادامه مطرح خواهد شد، اشاره کنیم.
1-پرچم چطور روی ماه به اهتزاز در آمد؟
شاید شبههای که بیش از بقیه معروف شده و بیشترِ مردم بر اساس آن، سفر به ماه را دروغی بزرگ می‌دانند همان ماجرای به اهتزاز در آمدن پرچم آمریکا بر سطح ماه باشد. زمانی که فضانوردان پرچم آمریکا را در خاک ماه محکم میکردند، پرچم در حال تکان خوردن است در حالیکه ماه جو ندارد پس جریان هوایی هم در آن وجود نخواهد داشت که پرچم را تکان بدهد. نکته مهمی که از خاطر خیلیها جا ماند این بود که فضانوردان برای این ماموریت از پرچم خاصی استفاده کرده بودند که ساختاری شبیه L داشت یعنی با یک میله که به پایه پرچم متصل شده بود سعی بر این داشتند تا در شرایط خلأ طوری بایستد که در فیلم و عکس‌ها قابل مشاهده باشد. موج ایجاد شده در پرچم که شکلی از وزش باد را در ذهن ما تداعی می‌کند هم محصول تلاش فضانوردان برای ثابت نگه داشتن پایه پرچم بود. آن‌ها پایه پرچم را حرکت میدادند تا محکمش کنند و این باعث ایجاد موج در پارچه آن شده بود. نکته مهم دیگر این که در شرایط خلأ زمان بیشتری طول میکشد تا ارتعاش ایجاد شده در پرچم از بین برود و به حالت سکون در بیاید. بعدها برای اثبات این ماجرا در آزمایشگاه و در شرایط خلأ این آزمایش تکرار و فیلمی از آن تهیه شد که میتوانید در اینترنت جست‌و‌جویش کنید. این فیلم نشان میدهد اتفاقی که در ماه افتاده طبیعی و ناشی از خلأ است.
2- چرا در عکس‌ها هیچ ستاره‌ای دیده نمی‌شود؟
ماجرای بعدی که بر سر زبانها افتاد و کوچک و بزرگ دربارهاش حرف میزدند، آسمان تاریک، سیاه و بیستاره ماه بود. خیلیها ادعا میکردند این دیگر دست فضانوردان دروغین را رو کرده و مشخص است نتوانستهاند به صورت طبیعی در فیلمها و عکس‌ها ستارههای آسمان شب را شبیهسازی کنند اما با اندکی شناخت آسمان و آشنایی با دانش نجوم می‌شود علت این موضوع را درک کرد؛ چون ماه جو ندارد، روز و شبش با آن چه در زمین میشناسیم تفاوت زیادی دارد. وقتی خورشید بالای افق باشد باز هم ستارهها قابل تشخیص هستند ولی مسئله اصلی در شبهه مطرح شده، نوع عکاسی است که متناسب با سوژه عکس میتواند متفاوت باشد. وقتی شما قرار است عکس آدمها و اشیا را در حالی که زمینه آسمان تاریک است ثبت کنید تنظیمات دوربین و میزان نوردهی با شرایطی که قرار است از زمینه تاریک آسمان و ستارهها با هم عکس بگیرید، متفاوت است. معمولا برای ثبت عکسهای به اصطلاح نجومی که آسمان شب و ستارهها در آن با جزئیات دیده می‌شوند، نیاز به نوردهی چندثانیه تا چند دقیقه است. بنابراین اگر دقت کنید عکسهایی که در آن سوژه اصلی، فضانوردها یا سطح ماه است ستارهها در پس زمینه آسمان دیده نمیشوند و این کاملا طبیعی و منطقی است.
3-عکس‌ها به طرز مشکوکی با کیفیت هستند
عکس‌ها و فیلمهای منتشر شده از ماموریت آپولو از دیگر موارد شک برانگیز برای خیلیهاست. گروهی معتقدند این عکس‌ها و فیلمها بسیار جلوتر از زمانه خود بودند و وجود چنین فناوریهایی برای ثبت فیلم و عکس با این حد از کیفیت بسیار عجیب و مشکوک است. عدهای هم معتقدند تصاویر به گونهای سینمایی تهیه شده و اصلا در چنین ماموریتی با آن سطح استرس و پیچیدگی، عکاسی و تهیه ویدئو به این خوبی و با این دقت ممکن نبوده است. نباید از یاد برد که تعداد عکس‌ها و ویدئوهای تهیه شده از این سفر بسیار زیاد بوده اما فقط آنهایی منتشر شدند که کیفیت خوب و سوژههای مهمی داشتند. طبعا ناسا علاقهمند بوده مهمترین ماموریت طول تاریخش را مردم با بهترین تصاویر و فیلمها ببینند و بشناسند. از طرفی برای اجرای چنین ماموریت مهمی قطعا لازم بود از بهترین فناوریهای زمان خود استفاده کنند. جدیدترین و بهترین مدلهای دوربینها و ابزارها باعث شد تا مستنداتی که از این سفر به جا مانده است برایمان واضح و قابل بررسی باشند. خیلی از عکس‌ها هم به مرور و در سالهای بعد از ماموریت، پردازش شدند و با روشهای جدید ویرایش عکس از کیفیت اولیه خود زیباتر و جذاب تر به نظر میرسند.
4-هنگام فرود آپولو غباری از سطح ماه بر نمیخیزد
شبهه دیگر مربوط به شرایط فرود آپولو بر سطح ماه است. در فیلمها، زمانی که ماه‌نشین فرود میآید، هیچ غباری دیده نمی‌شود در حالی که ما انتظار داریم بنابه آنچه از شرایط مشابه در زمین میشناسیم،پس از فرود آمدن یا برخورد یک جسم با زمین مقداری غبار یا خاک از سطح آن بلند شود اما این دقیقا ناشی از ذهنیتی است که به دلیل ویژگیهای سیاره زمین برای ما ایجاد شده است. همانطور که قبلا اشاره شد ماه جو ندارد و جریان هوا هم نخواهد داشت پس وقتی آپولو 11 روی سطح قمر زمین فرود آمد، به جز قسمتی که پایه های ماه‌نشین به سطح خاک نیرو وارد کردند غبار قابل توجهی دیده نمی‌شود.
5-چرا مأموریت سرنشیندار دیگری به ماه نرفت؟
در طول ماموریت‌های آپولو 11 تا آپولو 17 (به جز آپولو 13 که با مشکل روبه رو شد)، 12 فضانورد بر سطح ماه قدم زدند، با این حال باز هم یکی از نقدها این است که چرا در طول این سال‌ها ماموریت فضایی سرنشینداری به مقصد ماه نداشتهایم و طرفداران دروغین خواندن سفر به ماه، از همین موضوع نتیجهگیری میکنند که انسان هیچوقت نتوانسته به ماه برود و چالشهای این سفر آن قدر زیاد است که با پیشرفتهای فراوان دانش و فناوری در سالهای اخیر هیچ کشور دیگری برنامه سفر به ماه را اجرایی نکردهاست اما باید توجه کرد که مسائل سیاسی و اقتصادی تأثیرات زیادی در این ماجرا داشتهاند. مثلا بودجه ناسا در زمانی که ماموریت‌های آپولو انجام شد حدود 5 درصد بودجه فدرال بود ولی اکنون حدود نیم درصد آن است. از طرفی اتفاقا با پیشرفت فناوریهای روباتیک نیاز به ماموریت‌های سرنشیندار هر روز کم و کمتر شد چراکه هزینهها و نگرانیهای برنامه‌‌هایی که انسان در آن حضور دارد بسیار بیشتر است و از طرفی تقریبا بسیاری از فعالیتها را روباتها به راحتی و با دقت خیلی خوبی میتوانند به انجام برسانند. سفر به ماه غیر از ماموریتی پیشرو در حوزه علم و فناوری، قرار بود یک رقابت جدی با شوروی باشد برای آن که آمریکا در زمینه فناوریهای فضایی خودی نشان بدهد.
6-سایهها طوری هستند که انگار نورپردازی شده
مسئله معروف دیگر داستان سایهها بر سطح ماه است. طبق آن چه انتظار میرود باید وقتی تنها منبع نوریمان خورشید است سایهها کاملا تاریک و سیاه دیده شوند در حالی که در عکس‌ها و فیلم ها می‌شود فرو رفتگی و برآمدگی سطح ماه را در سایهها مشاهده کرد و معنایش میتواند این باشد که تک منبع نور در صحنه نبوده و چند پروژکتور وجود داشته و همه چیز یک سناریو و اجرای سینمایی است. این یکی از نقدهای درست و دقیقی است که به عنوان شبهات سفر به ماه مطرح می‌شود اما درست است که منبع نور غیر طبیعی مثل پروژکتور وجود نداشته ولی غیر از خورشید، نور دیگری هم در صحنه وجود دارد و آن خود ماه است. قضیه از این قرار است که ماه نوری از خود ندارد و نور خورشید را بازتاب می‌کند. خاک ماه ضریب بازتاب نسبتا بالایی دارد یعنی چیزی حدود 11 درصد از نور خورشید را منعکس می‌کند. این خاک وقتی زیر تابش نور خورشید باشد و یک جسم بزرگ مثل ماه‌نشین هم روی سطح آن سایه بیندازد، با بازتاب نور خورشید بخشی از این سایه روشن می‌شود و قسمتهایی از عوارض سطحی ماه به این ترتیب قابل تشخیص است. عده زیادی از افراد میگویند نوری که به فضانوردان تابیده شده شبیه یک نور از بالا به پایین است که توسط پروژکتور میتابد در حالی که این نور، تابش نور خورشید روی ماه است.
منبع: روزنامه خراسان به نقل از pourianazemi.com، iangoddard.com، aol.com، history.nasa.gov، عصرایران
ناسا: تماشای خورشیدگرفتگی با دوربین گوشی به سنسور آن آسیب می زند
نظرات شما:
نظر شما: