گیل خبر/ مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران همه شهروندان حق داشتن وکیل در دادگاه ها را دارند، علاوه بر این هیچکس نباید به دلیل عدم توانایی مالی از حق داشتن وکیل محروم شود. اما متأسفانه برخی از هموطنان به دلیل عدم اطلاع کافی از وجود اداره معاضدت قضایی و تعیین وکلای تسخیری از خدمات کانون وکلا استفاده نمی‌کنند.
در راستای احقاق حقوق شهروندی، قانونگذار دو تاسیس حقوقی تحت عناوین وکالت تسخیری و وکالت معاضدتی را پیش بینی کرده است. در این رابطه با وکیل محمدرضا اعزازی، رئیس اداره معاضدت قضایی و تعیین وکلای تسخیری کانون وکلای دادگستری گیلان به گفت و گو نشستیم.

رئیس اداره معاضدت قضایی و تعیین وکلای تسخیری کانون وکلای دادگستری گیلان گفت: به تجویز ماده ۲۴ قانون وکالت، مصوب ۱۳۱۵/۱۱/۲۵، کسانی که قدرت تأدیه حق الوکاله را ندارند می توانند از کانون تقاضای معاضدت نمایند مشروط بر اینکه دعوی « با اساس » و راجع به شخص تقاضاکننده باشد.
وی افزود: هریک از متقاضیان چه به عنوان خواهان و چه به عنوان خوانده با در دست داشتن اسناد و مدارکی که دال بر حقانیت آنان است می توانند به کانون وکلا مراجعه و درخواست خود را به دبیرخانه اداره معاضدت قضایی کانون وکلا تسلیم نمایند. پس از انجام بررسی های لازم از سوی اداره معاضدت درباره شخص متقاضی و احراز عدم بضاعت شخص متقاضی، اگر فرد متقاضی، تحت پوشش نهادهای حمایتی (کمیته امداد، بهزیستی و ...) نباشد، اداره معاضدت با ارائه استشهادیه از سوی شخص متقاضی، عدم بضاعت و تمکن مالی وی را احراز می نماید.
وی خاطرنشان کرد: در صورتی که متقاضی معاضدت، از دادگاه رای مبنی بر اعسار از هزینه دادرسی اخذ نماید اداره معاضدت در راستای مساعدت بدون بررسی و تحقیق عدم بضاعت متقاضی را احراز می نماید.
وی ادامه داد: وکلای دادگستری مکلف اند هرساله در سه پرونده کیفری به عنوان وکیل تسخیری و در سه دعوی حقوقی به عنوان وکیل معاضدتی قبول وکالت نمایند.
وکیل اعزازی اضافه کرد: اصولاً و برابر مقررات قانونی، انتخاب و تعیین وکیل تسخیری در جایی مصداق دارد که به لحاظ سنگین و مهم بودن اتهامات، دادسرا یا دادگاه رسیدگی کننده به پرونده، مکلف به تعیین وکیل برای متهمی ست که به هر دلیل توانایی اختیار نمودن وکیل را نداشته و رسیدگی به اتهامات وارده بدون حضور وکیل اعتبار قانونی ندارد. در واقع در جرایمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه کیفری یک است یا جرایمی که مستلزم پرداخت دیه یا ارش بیش از خمس دیه کامل است و در جرایم تعزیری درجه شش و بالاتر، دادسرا و یا دادگاه اطفال و نوجوانان به ولی یا سرپرست قانونی متهم ابلاغ می نماید که برای او وکیل تعیین کند در صورت عدم تعیین وکیل یا عدم حضور وکیل بدون اعلام عذر موجه، در مرجع قضایی برای متهم وکیل تعیین می شود. باتوجه به قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1394/3/24 با اصلاحات بعدی نسبت به قانون سابق دامنه جرایمی که مرتکبین جرم می توانند از دادسرا و دادگاه تقاضای وکیل تسخیری نمایند گسترش یافته، به نحوی که کانون وکلای دادگستری گیلان بعد از قانون فوق الذکر هرساله بالغ بر 800 وکیل تسخیری معرفی می نماید.مرجع تعیین وکیل تسخیری دادسرا یا دادگاهی است که به پرونده رسیدگی می کند. مقام قضایی دادسرا یا دادگاه به تقاضای متهم طی شرحی از کانون وکلا درخواست وکیل تسخیری برای متهم پرونده می نماید.هرگاه پس از تعیین وکیل تسخیری متهم وکیل تعیینی به دادگاه معرفی نماید وکالت تسخیری منتفی می شود.
این وکیل دادگستری با بیان اینکه وکیل تسخیری از طرف دادگاه در امور کیفری برای دفاع از متهم به وکیل ارجاع داده می‌شود افزود: همچنین در جایی که متهم پرونده ای توانایی انتخاب وکیل برای خود را نداشته باشد می‌تواند تا پایان اولین جلسه رسیدگی از دادگاه تقاضا نماید که برای او وکیل تعیین کند.
وی یادآور شد: در راستای حق دفاع و حق انتخاب وکیل و دسترسی به وکیل مدافع در نظام حقوقی ایران برای دفاع از حقوق متهم مقام قضایی دادسرا و همچنین دادگاه رسیدگی کننده به پرونده در امور کیفری از کانون وکلای دادگستری برای متهم پرونده تقاضای وکیل تسخیری می نماید و برای تعیین وکیل تسخیری، دو طرف پرونده می توانند به طور رسمی و قانونی از مرجع قضایی مربوطه به دلیل عجز از پرداخت حق الوکاله درخواست وکیل رایگان تسخیری نمایند. قاضی پرونده پس از بررسی درخواست شاکی و متهم پرونده اگر تشخیص دهد شرایط لازم را برای داشتن وکیل در آن پرونده دارا هستند با درخواست موافقت و آنان را به کانون وکلا معرفی خواهد کرد.

اعزازی تصریح کرد: برخلاف متهم که در مواردی دادگاه ملزم به تعیین وکیل تسخیری می باشد در بخصوص شاکی این الزام وجود ندارد و دادگاه اوضاع را بررسی می کند و اگر حضور وکیل را لازم بداند و شاکی نیز توانایی مالی نداشته باشد برای او وکیل تسخیری تعیین می کند.(تبصره ماده ۳۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری ) و درباب حق الوکاله پرونده های تسخیری اگر وکیل درخواست حق الوکاله کند دادگاه مبلغی را که نباید از تعرفه بیشتر باشد به عنوان حق الوکاله تعیین می کند این مبلغ می بایست از محل اعتبارات قوه قضایبه پرداخت شود.

وکیل معاضدتی هیج مبلغی بابت ارشاد و راهنمایی و مشاوره دریافت نمی کند

رئیس اداره معاضدت قضایی و تعیین وکلای تسخیری کانون وکلای دادگستری گیلان گفت: این وکیل دادگستری با بیان اینکه وکیل معاضدتی هیج مبلغی بابت ارشاد و راهنمایی و مشاوره دریافت نمی کند اما در خصوص وکالت معاضدتی در ابتدا مبلغ حق الوکاله دریافت نمی شود در صورتی که پرونده پرونده نهایتا به نفع موکل معاضدتی صادر شود دادگاه محکوم علیه را به پرداخت حق الوکاله وکیل معاضدتی طبق تعرفه محکوم می نماید. بنابراین با خاتمه دادرسی اگر دعوی به نفع متقاضی معاضدت باشد وکیل معاضدتی می تواند در کنار اجرای حکم میزان حق الوکاله را هم در مقام اجرای حکم از محکوم علیه دریافت کند و به این ترتیب به حق الوکاله خود برسد، البته این حق الوکاله اگر به وکیل معاضدتی پرداخت شود وی باید یک پنجم از آن را به عنوان سهم کانون وکلا به کانون پرداخت کند. اما وکیل تسخیری اگر به وی از طرف دولت حق الوکاله ای هم پرداخت شود آن حق الوکاله مربوط به خودش است و چیزی به عنوان حق کانون وجود ندارد.
وی تصریح کرد: چیزی به عنوان حق کانون وجود ندارد و از زمان تصویب موضوع تعیین وکیل تسخیری تاکنون متاسفانه مقوله پرداخت حق الوکاله به وکالت های تسخیری مغفول مانده و از سوی نهادهای متولی پرداخت حق ااوکاله هیج اقدامی صورت نگرفته؛ هرچند در سال‌های اخیر اسکودا به طور مداوم و مستمر پیگیر احقاق حقوق حقه وکلا درباب حق الوکاله وکالت تسخیری می‌باشد که جای تقدیر و تشکر دارد. مع الوصف همکاران محترم وکیل بدون هیج چشمداشتی به حق الوکاله پرونده های تسخیری با هزینه شخصی به تکلیف قانونی محوله به نحو احسن عمل نموده و می نمایند.

افرادی که تقاضایشان برای درخواست وکیل رد شود می‌توانند ظرف 10 روز به هیات مدیره شکایت کنند

رییس اداره‌ی معاضدت قضایی و تعیین وکیل تسخیری کانون وکلای دادگستری گیلان، با بیان اینکه اگر کسی شرایط قانونی برخورداری از وکیل را نداشته باشد تقاضای او رد می‌شود، اظهار کرد: ظرف 10 روز از ابلاغ رد تقاضا، فرد مذکور می‌تواند به هیات مدیره کانون وکلا اعتراض کند. افرادی که تقاضای آنها برای درخواست وکیل معاضدتی رد می شود می توانند ظرف مدت 10روز به هیأت مدیره اعتراض نمایند.

اعضای برخی از کمیسیون ها از انجام وکالت تسخیری و معاضدتی معاف هستند

وکیل محمدرضا اعزازی گفت: طبق تصمیم هیات مدیره کانون وکلا دادگستری گیلان اعضای برخی از کمیسیون ها از انجام وکالت تسخیری و معاضدتی معاف هستند.

از رسانه های جمعی انتظار همکاری بیشتری می رود

رییس اداره‌ی معاضدت قضایی و تعیین وکیل تسخیری کانون وکلای دادگستری گیلان گفت: از رسانه های ارتباط جمعی انتظار می رود در شناساندن این نهادها اهتمام بیشتری داشته باشند.
اعزازی اضافه کرد: رسانه های عمومی باید همکاری خود را با کانون وکلا بیشتر کنند و مثلاً نهادهای مثل اداره معاضدت قضایی و تعیین وکیل تسخیری را به عموم مردم بشناسانند؛ کما اینکه صداوسیما نیز در این حوزه اقدام قابل توجهی نداشته است.

اداره معاضدت کانون در زمان الزامی بودن وکیل در دعاوی حقوقی، فعال تر بود

وکیل اعزازی اشاره به فعال تر بودن اداره معاضدت کانون با عملیاتی شدن آیین نامه الزامی شدن وکیل در سال ۸۴ اضافه کرد: اگر به طور مثال در سال های قبل از عملیاتی شدن آیین نامه مذکور ۱۰۰ نفر متقاضی معاضدت داشتیم؛ به یکباره پس از عملیاتی شدن آن آیین نامه این تعداد به ۵۰۰ الی ۶۰۰ متقاضی رسید.
لکن پس از سال ۸۸ و تصویب رأی وحدت رویه مبنی بر عدم الزامی بودن وکیل در دعاوی حقوقی این روند رو به کاهش بوده.

وکالت معاضدتی ۱۶۸ فقره وکیل در سال ۹۸

این وکیل دادگستری گفت: آمار مراجعان به اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری گیلان در سال ۹۸ به تعداد ۲۷۷ فقره مشاوره و تعداد ۱۶۸ پرونده معاضدت در سال اخیر بوده است.

بیشترین پرونده ها مربوط به دعاوی خانواده من جمله دعوی مهریه, طلاق و دعوی مطالبه است

رئیس اداره معاضدت قضایی و تعیین وکیل تسخیری کانون وکلای دادگستری گیلان اظهار داشت: معمولاً تقاضای وکالت معاضدتی برای موضوعاتی همچون دعاوی ملکی، مزاحمت حقوقی، ممانعت از حق حقوقی، الزام به تنظیم سند، ابطال سند و ... می باشد اما بیشترین پرونده ها مربوط به دعاوی خانواده من جمله دعوی مهریه,طلاق و دعوی مطالبه است.

اداره معاضدت آماده پذیرش و پاسخگویی به مشکلات حقوقی مراجعه کنندگان است

وی یادآور شد: اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری گیلان متشکل از وکلای دلسوز و باسابقه دو روز در هفته (دوشنبه و چهارشنبه) در محل ساختمان کانون آماده پذیرش و پاسخگویی به مشکلات حقوقی مراجعه کنندگان هستند.