گیل خبر/ دکتر فریدون شایسته*

دکتر عبدالحسین نوایی،مورخ دوره تاریخ معاصر ایران،درمورد ماهیت این نهضت و رهبری آن می نویسد:"نهضت جنگل،حماسه ای ازایمان،ایثار،دلیری،جوانمردی و ازخودگذشتگی بود.ولی بدبختانه،همراه با ساده دلی صرف و غفلت محض از زیروبم ها و پیچ و خم هاو ترفندهای سیاسی و چنین بود که سرانجام،ازآن همه دلیری و ایثار و جوانمردی و آزادمنشی جنگلیان،نه تنها،کوچک ترین سودی عاید ایران و ایرانی نشد،بلکه،نهضت وپیشوا و بسیاری از سران نهضت که مردانی دلیر،مبارز و وطن پرست بودند،ازمیان رفتند.

دراین داستان،یک نکته دیگر نیز قابل توجه است وآن این که،هرگز نمی توان به حمایت اجنبی وبه قول وقرار او،اعتمادنمود.پیشوای نهضت جنگل،طلبه ای بودآزادمنش،ساده دل وپاک طینت به نام میرزاکوچک خان.شرح اقدامات میرزا،دراین وجیزه نمی آید.آن چه باید مورد توجه قرارگیرد ، همکاری، همدلی،محبت و صمیمیت مردم گیلان،بلکه مردم سراسر ایران با میرزا بود.زیرا،میرزا را همه از دل وجان،دوست می داشتند.میرزا بلندقد، چهارشانه وخوش سیمابود.باموهای بور و چشمانی زاغ وبسیارنافذ،دهان پرتبسم‌او،حلاوت مخصوصی به چهره اش می بخشید.بازوان بلند ودست های کشیده ای داشت.
می گویند با همان دست ها،یک بار کشیده ای،به صورت "رکن الدین مختاری"،رئیس نظمیه آن موقع رشت زد.ومشارالیه را یک عمر،از شنیدن بی بهره ساخت.درعین حال،میرزا،مردی درست وبلند نظر، باگذشت وبی توجه،به مسائل مادی بود و جز به عوالم معنوی و رضای خالق و آسایش مخلوق،به چیزی نمی اندیشید.چنین بود که مردم گیلان،ازخردو کلان وپیروجوان،اورا دوست می داشتند و مردم سایر نقاط ایران نیز،دراو،به عنوان مظهر استقامت ملی و استقلال کشور دربرابراجانب،می نگریستند.(عبدالحسین نوایی،ایران و جهان ازمشروطیت تاپایان قاجاریه جلدسوم،نشرهما،چاپ اول ۱۳۷۵،تلخیص ازصص۴۶۳ الی۴۶۵).

گیل خبر: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.