سید حسین موسوی کردمیری
۱۳۹۸/۰۷/۲۲ ۱۶:۳۸ چاپ
چشمه صلح؛ شروع نا امنی دوباره در سوریه
گیل خبر/ سید حسین موسوی کردمیری* *دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی دانشگاه گیلان     ترکیه نام این عملیات نظامی خود را چشمۀ صلح گذاشته است. دولت ترکیه میگوید به دنبال ایجاد یک منطقه امن در مرز سوریه در داخل خاک این کشور است و قصد دارد نیرو های کرد را که گروه تروریستی میخواند از این منطقه خارج کند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه گفته که عملیات چشمه صلح ناقض تمامیت ارضی سوریه نیست و مردم این منطقه را از چنگال تروریسم نجات خواهد داد. دولت سوریه پیشتر چنین عملیاتی را خلاف حاکمیت ارضی خود خوانده بود. رئیس جمهور ترکیه دلیل اصلی خود را ممانعت از ایجاد گذرگاه تروریستی در طول مرز های جنوبی خود در مقابل « حزب کارگران کردستان و یگان های مدافع خلق» عنوان کرد. فواد اوکتای؛ معاون رئیس جمهور ترکیه هدف اصلی از این عملیات را بازگرداندن صلح به سوریه دانست تا اراضی شمال سوریه به صاحبان واقعی آن بازگردد. واکنش بازیگران جهانی نسبت به اقدامات ترکیه؛ دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا گفت: این حمله را تأیید نمیکند و برای ترکیه روشن کرد که این عملیات فکر بدی است. مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده نیز گفته است که دولت او برای حمله به سوریه به ترکیه چراغ سبز نشان نداده است اما در عین حال نگرانی های ترکیه را مشروع خوانده است و بر این باور هست که برای حفظ امنیت مردم آمریکا در برابر خطر لازم است هر کاری انجام دهیم و این محدود به سوریه نیست، از عراق نشات می گیرد.دهها کشور دیگر هم که در آنها تهدید تروریسم اسلام تندرو کماکان وجود دارد. و ما باید مطمئن شویم که منابع خود را به گونه ای توزیع کنیم که تهدید علیه آمریکا را کاهش دهیم. اقدام یک جانبه ی ترکیه با محکومیت گسترده روبرو شد و اتحادیه اروپا این کشور را ترغیب کرد تا به این عملیات پایان دهد. وزیر خارجه ی بریتانیا نیز با ابراز نگران جدی درباره ی حمله ترکیه گفت؛ که این اقدام خطر بی ثبات کردن منطقه، وخیم شدن وضعیت انسانی و تضعیف پیشرفت ها علیه داعش را به همراه دارد.علاوه بر این مقامات ایتالیا، ارمنستان و استرالیا نیز خواهان توقف این حملات شدند. وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با درک نگرانی های امنیتی ترکیه همانگونه که پیش از این نیز تصریح کرده است اقدام نظامی را نه تنها عاملی برای بر طرف سازی نگرانی های امنیتی این کشور ارزیابی نمی کند بلکه منجر به وارد آمدن خسارات مادی و انسانی گسترده دانسته و بر این اساس مخالفت خود را با این اقدام اعلام می کند. و در آخر اتحادیه ی عرب هم عملیات برنامه ریزی شده ترکیه برای شمال شرق سوریه را محکوم و تاکید کرد این عملیات زمینه وخیم تر شدن اوضاع امنیتی و انسانی در سوریه را ایجاد خواهد کرد. اردوغان بر خلاف متحدان منطقه ای خود یعنی جمهوری اسلامی ایران و روسیه از ابتدای جنگ داخلی سوریه بر شعار « اسد باید برود » پا فشاری کرد. اما با تحقق نیافتن خواسته اش اکنون در پی آن است تا نشان دهد مشروعیتی برای قدرت در دمشق قائل نیست. به راستی ترکیه چه هدفی در سر دارد؟ عامل اول می تواند مشکلات بوجود آمده برای اردوغان در داخل ترکیه باشد. علاوه بر تورم اقتصادی، حزب حاکم ترکیه در آخرین انتخابات محلی کنترل بر چهار شهر مهم از جمله استامبول و آنکارا را از دست داده است و نه گفتن رأی دهندگان به نمایندگان از جمله در مناطق کرد نشین به گونه ای تحریم دولت برای عدم توانایی در حل بحران اقتصادی بود.اما اگر کمی بیشتر به عقب بر گردیم در آخرین انتخابات عمومی قدرت اردوغان رو به افول رفت و او در واکنش به آن جنگ با حزب کارگران کردستان«pkk» را آغاز کرد. و شاید بتوان گفت حمله به روژاوا تلاشی برای جلب حمایت مردم ترک برای برانگیختن حس ملی گرایانه ی آنها باشد اما عامل دوم که میتواند یکی دیگر از اهداف اردوغان برای شروع این حمله باشد گویا به این نتیجه رسیده است که در پازل آمریکا، سعودی، قطر، ایران، سوریه، ترکیه و روسیه؛ پازل ایران و روسیه به نتیجه ی مطلوب تری رسیده است و از دو سال پیش سعی کرد از جبهه ی آمریکا و سعودی خارج بشود و قطر هم پس از درگیری با عربستان و امارات از این پازل خارج شد و پس از برقراری امنیت نسبی در سوریه؛ پازل جدیدی شکل گرفت که متشکل از ایران، روسیه و ترکیه بود. اما به دلیل حضور معنوی، فیزیکی و فرهنگی ایران در سوریه و روسیه ای که بعنوان یک قدرت برتر دارای سامانه S400 است نقش ترکیه کمرگ جلوه کرد و این مسأله برای ترکیه سخت تمام شد. مناطق کرد نشین سوریه همچون مناطق کرد نشین ترکیه جزء متحدان قدیمی آمریکا بودند. در این میان صحبت های اردوغان و ترامپ محرمانه است، گویا درباره ی سامانه موشکی پاتریوت بوده است اما قبل از این ترکیه از روسیه سامانه S400 خریداری کرده بود و به آمریکا هم وعده خرید پاتریوت را داده و در عین حال به دلیل عضویت در ناتو توانسته موافقت آمریکا را برای در اختیار گرفتن هواپیما های فوق پیشرفته F35 بگیرد و حدودا یک سال خلبان های ترکیه درون خاک آمریکا در حال گذراندن دوره هستند اما آمریکا این دوره ی آموزشی را به دلیل خریدS400 از روسیه برای ترکیه به تعویق انداخت. در این میان اردوغان خواهان خرید پاتریوت و هواپیمای F35 از آمریکا شد در حالی که تعهدات امنیتی دیگری هم به آمریکا بدهد اما در ازای آن آمریکا از مناطق کردنشین سوریه خارج شود و ترکیه هم به بهانه ی از بین بردن نیروهای داعش به سوریه حمله کند تا هم باعث بیشتر نشدن قدرت جبهه ایران و روسیه شود و هم بتواند جایگاه خود را تثبیت کند. اما به نظر میرسد ترکیه تیشه به ریشه ی اهداف خود زده است و تا به الان هم گویا متوجه اشتباهش نشده زیرا با خروج نیرو های آمریکایی از سوریه و حمله ی ترکیه به مناطق کرد نشین سوریه نه تنها نقش ایران و روسیه در منطقه کمرنگ تر نخواهد شد بلکه روز به روز بر حوزه ی فعالیتشان افزوده میشود زیرا به نظر نمی رسد این حملات به درازا بکشد و به دلیل عدم حمایت جامعه ی جهانی از ترکیه و البته محکوم کردن ترکیه توسط دولت ها، اردوغان پس از مدتی نیرو هایش را به عقب خواهد کشید اما این زمانی اتفاق می افتد که مردم مناطق کرد نشین سوریه دیگر نه اعتمادی به هم پیمان قدیمی خود یعنی آمریکا دارند و نه میتوانند با ترکیه تعامل کنند و در این میان ظاهرا تنها ایران و روسیه می مانند که میتوانند همچنان در خاک سوریه یک کنش گر فعال باشند.   گیل خبر: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.