۱۳۹۷/۰۸/۱۰ ۱۴:۰۸
گیل خبر/ امیر حسین میلانچی
[caption id="attachment_382533" align="aligncenter" width="1280"]
سیل[/caption]
یکی از مشکلات مهمی که امروزه اکثر کشورها با آن مواجه اند، پدیده سیلاب هاست. این بلای طبیعی در سال های اخیر تحت تأثیرات انسان دستخوش تغییرات زیادی شده است و روز به روز خسارات مالی و جانی بیشتری به بار می آورد. با توجه به مجاورت حوضة آبریز رودخانه ها به مراکز جمعیتی و گسترش مناطق مسکونی به سمت حاشیة رودخانه و همچنین وجود تأسیسات و سازه ها، وقوع سیلاب باعث ضایعات سنگینی می شود. اواسط مهر ماه سال جاری بود که وقوع سیل در ارتفاعات گیلان علاوه بر به جا گذاشتن خسارات مالی هنگفت زیربنایی به راه ها و تاسیسات برقی و گازی، لطمه جبران ناپذیری به حوزه گردشگری گیلان وارد آورد. از این روز در این سلسله گزارش تلاش شده تا با در نظر گیری نسخه سد های تاخیری به معضل سیل در گیلان پرداخته شود.
سدهای تأخیری برای کنترل سیلاب و ایجاد تأخیر و تعویق در جریان آب ساخته می شوند، لذا با ذخیرۀ مقداری از سیلاب، مقدار دبی اوج سیلاب، تقلیل و زمان رسیدن آن به نقطۀ مورد نظر را افزایش می دهند و عواملی نظیر خصوصیات ژئومورفولوژیکی، فیزیوگرافی، حجم و موقعیت سدها و ... بر راندمان و نحوۀ عملکرد آن ها اثر گذارند.
در همین خصوص مطالعات متعددی به بررسی سدهای تأخیری و سازه های اصلاحی در حوضه آبریز انجام شده است.
بر اساس یک تحقیق که در سال1969 بر روی 300 سازۀ احداث شده در مقابل سیلاب انجام شده نتایج قابل تاملی بدست آمده است.ایجاد سد برای کاهش دبی اوج در سر شاخه های حوضۀ آبخیز تگزاس در زیر حوضه های مختلف، نتیجه کاهش دبی از 48 تا 98 درصد را به دنبال داشته است. در سال 2002 مطالعات روی تأثیر سد یسا در رودخانۀ آرگون اسپانیا پرداخته شد و نتایج نشان داد که مقدار دبی اوج سیل های خروجی از مخزن در دوره بازگشت های مختلف، کاهش یافته است. در سال 1384 عملکرد سازۀ چند منظورۀ نوکنده در استان گلستان را در مهار سیلاب ارزیابی شد و نتیجه کاهش دبی اوج سیلاب به دست آمد. پارامترهای مورد نظر برای اجرای مد در شرایط قبل و بعد از احداث مخازن، مربوط به بارش یک ساعته به مدل معرفی شد. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد که مخازن احداث شده در کاهش دبی اوج سیلاب ورودی مؤثرند و از 40 تا 88 درصد از دبی اوج را در دوره بازگشت های مختلف کاهش می دهند.
در سال 1385 به بررسی تأثیر سدهای تأخیری در کاهش سیلاب بهبهان پرداخته شد. نتایج به دست آمده از مدل بارش رواناب نشان داد که سدهای تأخیری بیش از 50 درصد، در سیلاب منطقه کاهش ایجاد کردند و توانستند سیلاب های با دوره بازگشت های پایین تر را به طور کامل مهار کنند. همچنین در سال 1387 ارزیابی طرح کنترل سیل حوضۀ آبخیز انجام شد. نتایج نشان سازه جعفر آباد استان گلستان تا 50 درصد سازه ها بر دبی اوج در دوره بازگشت های تاثیر مثبت داشته اند. از طرفی مشخص شد با افزایش دورۀ بازگشت سیلاب، تأثیر سازه ها بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش می یابد. به عبارتی بیشترین تأثیر سازه ها بر معیارهای هیدرولوژیک در دوره بازگشت های 2 تا 15 ساله بود.
آنچه از پیشینه این پژوهش بر می آید، می توان اظهار داشت که احداث سدهای تأخیری در حوضه های آبریز گیلان منجر به کنترل و تعدیل سیلاب های دریافتی می شود و معمولاً این سدها بیشترین تأثیر را بر روی سیلاب های با دوره بازگشت های کوتاه تر دارند و با افزایش دورة بازگشت، تأثیر آنها در کنترل و تعدیل سیلاب کاهش می یابد.
ادامه دارد
سیل[/caption]
یکی از مشکلات مهمی که امروزه اکثر کشورها با آن مواجه اند، پدیده سیلاب هاست. این بلای طبیعی در سال های اخیر تحت تأثیرات انسان دستخوش تغییرات زیادی شده است و روز به روز خسارات مالی و جانی بیشتری به بار می آورد. با توجه به مجاورت حوضة آبریز رودخانه ها به مراکز جمعیتی و گسترش مناطق مسکونی به سمت حاشیة رودخانه و همچنین وجود تأسیسات و سازه ها، وقوع سیلاب باعث ضایعات سنگینی می شود. اواسط مهر ماه سال جاری بود که وقوع سیل در ارتفاعات گیلان علاوه بر به جا گذاشتن خسارات مالی هنگفت زیربنایی به راه ها و تاسیسات برقی و گازی، لطمه جبران ناپذیری به حوزه گردشگری گیلان وارد آورد. از این روز در این سلسله گزارش تلاش شده تا با در نظر گیری نسخه سد های تاخیری به معضل سیل در گیلان پرداخته شود.
سدهای تأخیری برای کنترل سیلاب و ایجاد تأخیر و تعویق در جریان آب ساخته می شوند، لذا با ذخیرۀ مقداری از سیلاب، مقدار دبی اوج سیلاب، تقلیل و زمان رسیدن آن به نقطۀ مورد نظر را افزایش می دهند و عواملی نظیر خصوصیات ژئومورفولوژیکی، فیزیوگرافی، حجم و موقعیت سدها و ... بر راندمان و نحوۀ عملکرد آن ها اثر گذارند.
در همین خصوص مطالعات متعددی به بررسی سدهای تأخیری و سازه های اصلاحی در حوضه آبریز انجام شده است.
بر اساس یک تحقیق که در سال1969 بر روی 300 سازۀ احداث شده در مقابل سیلاب انجام شده نتایج قابل تاملی بدست آمده است.ایجاد سد برای کاهش دبی اوج در سر شاخه های حوضۀ آبخیز تگزاس در زیر حوضه های مختلف، نتیجه کاهش دبی از 48 تا 98 درصد را به دنبال داشته است. در سال 2002 مطالعات روی تأثیر سد یسا در رودخانۀ آرگون اسپانیا پرداخته شد و نتایج نشان داد که مقدار دبی اوج سیل های خروجی از مخزن در دوره بازگشت های مختلف، کاهش یافته است. در سال 1384 عملکرد سازۀ چند منظورۀ نوکنده در استان گلستان را در مهار سیلاب ارزیابی شد و نتیجه کاهش دبی اوج سیلاب به دست آمد. پارامترهای مورد نظر برای اجرای مد در شرایط قبل و بعد از احداث مخازن، مربوط به بارش یک ساعته به مدل معرفی شد. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد که مخازن احداث شده در کاهش دبی اوج سیلاب ورودی مؤثرند و از 40 تا 88 درصد از دبی اوج را در دوره بازگشت های مختلف کاهش می دهند.
در سال 1385 به بررسی تأثیر سدهای تأخیری در کاهش سیلاب بهبهان پرداخته شد. نتایج به دست آمده از مدل بارش رواناب نشان داد که سدهای تأخیری بیش از 50 درصد، در سیلاب منطقه کاهش ایجاد کردند و توانستند سیلاب های با دوره بازگشت های پایین تر را به طور کامل مهار کنند. همچنین در سال 1387 ارزیابی طرح کنترل سیل حوضۀ آبخیز انجام شد. نتایج نشان سازه جعفر آباد استان گلستان تا 50 درصد سازه ها بر دبی اوج در دوره بازگشت های تاثیر مثبت داشته اند. از طرفی مشخص شد با افزایش دورۀ بازگشت سیلاب، تأثیر سازه ها بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش می یابد. به عبارتی بیشترین تأثیر سازه ها بر معیارهای هیدرولوژیک در دوره بازگشت های 2 تا 15 ساله بود.
آنچه از پیشینه این پژوهش بر می آید، می توان اظهار داشت که احداث سدهای تأخیری در حوضه های آبریز گیلان منجر به کنترل و تعدیل سیلاب های دریافتی می شود و معمولاً این سدها بیشترین تأثیر را بر روی سیلاب های با دوره بازگشت های کوتاه تر دارند و با افزایش دورة بازگشت، تأثیر آنها در کنترل و تعدیل سیلاب کاهش می یابد.
ادامه دارد
همرسانی کنید:
برچسبها :
لاریجانی
استانداری،
اخبار لینکی
مدیرکل بنادر گیلان،
اداره آموزش و پرورش منطقه آزاد انزلی،
امیر حسین میلانچی،
نظر شما: