ابوالفتح فخرمحمدیان
۱۳۹۶/۰۴/۲۲ ۱۱:۱۳ چاپ
ترمینولوژی دیپلماسی عمومی
گیل خبر/ ابوالفتح فخرمحمدیان* ترمینولوژی(Terminology) یا به تعبیری اصطلاح شناسی به معنای مطالعه واژه ها واصطلاحات تخصصی یک حوزه خاص است. آنچه که در دهه اخیر به وضوح قابل مشاهده است، اهمیت بررسی اصطلاح شناسی دیپلماسی عمومی وکارکردهای آن در سپهر سیاست خارجی بوده که می تواند درحوزه عمومی وایضا در جهت بازشناسی توان فزاینده ی این نوع از دیپلماسی که در نیل به توسعه مناسبات دیپلماتیک،سیاسی،فرهنگی واقتصادی تسریع می بخشد،نقش ویژه ای را ایفا نماید.فلذا این مقال به اهمیت روزافزون این حوزه می پردازد که گاها مغفول می ماند. دیپلماسی در چند سده اخیر واژه ای پرکاربرد والبته جذاب در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل بوده که حوزه ای رسمی حاکی از گفتگو ودیدار و دستیابی به توافقات فی مابین دو کشور که در قالب وزارت خارجه تبلور می یابد و سالهاست که این نوع از دیپلماسی رسمی در جهت کسب حداکثری منافع با انعقاد پیمان نامه های دوجانبه وچند جانبه و دیدارهای رسمی در دستور کار دولتها بوده و تحقق عینی یافته است.« دیپلماسی را به عنوان فن اداره سیاست خارجی کشورها و یا تنظیم روابط بین المللی و همچنین حل و فصل اختلافات بین المللی از طرق مسالمت آمیز تعریف و توصیف کرده اند. » به عبارت بهتر، « دیپلماسی اجرای سیاست های یک بازیگر جهانی در مقابل بازیگر دیگر است که اگر ماهرانه اجرا شود می تواند به طور بالقوه و بالفعل قدرت نفوذ را در صحنه جهانی ارتقاء بخشد و برعکس اگر به خوبی اجرا نشود، دیپلماسی کاهش دهنده قدرت بازیگران است. دیپلماسی ضعیف می تواند به یک بحران سیاسی تبدیل شود. بازیگران ضعیف از لحاظ نظامی و اقتصادی تا حدی می توانند حلقه موجود را با دیپلماسی قوی پر نمایند و بازیگران قدرتمند نظامی و اقتصادی با اجرای دیپلماسی ضعیف موقعیت خود را از دست خواهند داد.» اما قسم دیگری از دیپلماسی وجود دارد که درحال نضج و توسعه بیش از پیش است که با نام دیپلماسی عمومی(Public diplomacy)مطرح می باشد. دیپلماسی عمومی؛ مفهومی نوین در عرصه روابط بین الملل است.تغییراتی که در نظام بین الملل ایجاد شد و با پررنگ شدن نقش بازیگران غیردولتی و افکار عمومی نمود پیدا کرد ؛سبب شد تا اشکال جدیدی از دیپلماسی در کنار دیپلماسی سنتی مورد استفاده قرار گیرد. در این رابطه یکی از دیپلماسی های معمول که توسط برخی کشورها به خوبی به کار می رود، دیپلماسی عمومی است. دیپلماسی عمومی فرایند وپروسه ارتباط ملتها بایکدیگر درجهت شناساندن آرمان ها ، فرهنگ و هنجارها و تبیین اهداف سیاست های خود را شامل می شود. اهمیت دیپلماسی عمومی به ویژه به لحاظ ارتقای کارکردهای قدرت یک کشور مدنظر است و در واقع ساز و کاری برای افزایش قدرت نرم به شمار می رود. با این حال به نظر می رسد دیپلماسی عمومی از جمله مفاهیمی است که در کشور به وضوح تعریف دقیقی نشده و ابهامات مفهومی زیادی در ارتباط با آن وجود دارد.بحث بسیار مهمی که در حوزه دیپلماسی عمومی مطرح بوده و توجه کافی بدان نشده است، مبحثی بنام خواهرشهری است که ،رسانه،فرهنگ واقتصاد و توسعه آنها از شالوده های دیپلماسی عمومی هستند. خواهرشهری در واقع تقویت مناسبات دوجانبه فرهنگی،رسانه ای و اقتصادی مردم دو کشور را بهبود و در توسعه آن نقش مهمی ایفا خواهد نمود. البته دیپلماسی عمومی با دیپلماسی رسمی و به تعبیری سنتی اختلاف ها و نقاط افتراقی دارد که از سوی دیگر می توان گفت دیپلماسی عمومی با کارکردهایش می تواند منجر به بهبود و توسعه روابط در دیپپلماسی رسمی شود و در اینصورت مقوم و تکمیل کننده آن نیز خواهد بود. متاسفانه در جوامع جهان سوم دیپلماسی عمومی بسیار کم رنگ بوده و درجهت بسط آن معمولا اقدام درخور توجهی صورت نمی گیرد ولی در آینده نزدیک ،الویت ارتباط میان جوامع نقش دیپلماسی عمومی پر رنگ تر می گردد. دیپلماسی عمومی با تکیه بر قدرت نرم وتاکید بر مقوله فرهنگ ،توانسته است ؛ نقش بی بدیل خود را درحوزه سیاست خارجی ودیپلماسی ایفا نماید. *روزنامه معین **کارشناس ارشد علوم سیاسی وپژوهشگر حوزه سیاست خارجی ودیپلماسی گیل خبر: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.