گیل خبر / «خبرگان دو وظیفه دارد، تعیین رهبری یا تشخیص رهبری و وظیفه دوم نظارت بر رهبری است. این نظارت یعنی چه؟ آیا این نظارت، نظارت استطلاعی است یا نظارت استصوابی؟ اگر نظارت استصوابی باشد، معنایش این است که رهبر هر کاری که می خواهد بکند باید بیاید از ما اجازه بگیرد. یعنی واقعاً رهبر یک کشور باید دائم اجازه بگیرد؟ مسلماً این طور نیست. یک مسئله هم استطلاعی است، یعنی ما برویم دنبال کار ایشان و تمام کارهای ایشان را زیر و رو کنیم که شما چه کار می کنید و چه کار نمی کنید؟ به نظر من هر دوی اینها به این معنا درست نیست. من می گویم این نظارت، نظارت حراستی است و این در دنیا هم هست. یعنی مراقبتی که منشأ حفظ رهبری باشد. نگذاریم کارهای خلاف در مملکت واقع شود یا حملاتی واقع شود یا ایشان مورد هجمه قرار بگیرد، خود ما باید سینه ها را سپر کنیم و حفظ کنیم که تنها به میدان نیاید و صحبت کند.» این جملاتی بود که مرحوم آیت ا... مهدوی کنی در دیدار اعضای موتلفه داشت که در خرداد 91 در ارگان حزب موتلفه منتشر شد. آیت ا... مهدوی کنی در روزهای انتهایی مهر ماه امسال دار فانی را وداع گفت. رحلت روحانی میانه رو هر دو جناح سیاسی کشور را در غم فرو برد چرا که می دانستند حضور شخصیت هایی با روحیه او که منافع ملی را بر منافع دیگر برتر می دانست اطمینان بخش آرامش کشور بود و وداع با آنان را باید به سوگ نشست. فراتر از شخصیت سیاسی آیت ا... مهدوی کنی، او دارای شخصیت حقوقی هم بود و ریاست مجلس خبرگان که مهمترین نهاد با اعضای شناخته شده و دلسوز است را برعهده داشت. پس از رحلت آیت ا... مهدوی کنی اما این سوال مطرح شد که چه فردی مانند او می تواند آنچنان که در سطور بالا آمده است، وظایف و چشم اندازهای این مجلس را تشریح کند؟ چهارمین رئیس مجلس خبرگان در ماده 79 قانون انتخابات شورای نگهبان آمده است: «هرگاه یک یا چند نفر از خبرگان فوت یا استعفا نمایند و یا به هر علتی حوزه انتخابیه ای نماینده ای را از دست بدهد، در صورتی که بیش از یک سال به پایان دوره قانونی مجلس خبرگان باقی باشد وزارت کشور با تأیید شورای نگهبان برای انتخاب جانشین آنان براساس قانون انتخابات خبرگان و آئین نامه اجرایی آن اقدام می نماید. مدت نمایندگی اینگونه منتخبین فقط تا پایان دوره قانونی مجلس خبرگان است.» فارغ از اینکه آیت ا... مهدوی کنی از اعضای مجلس خبرگان بود ریاست این مجلس که تا سال 89 برعهده آیت ا... هاشمی رفسنجانی بود را پذیرفت و در این جایگاه قرار گرفت. البته پیش از آیت ا... هاشمی رفسنجانی، مرحوم آیت ا... مشکینی تا سال 86 عهده دار این سمت بود که پس از او ریاست مجلس خبرگان به آیت ا... هاشمی سپرده شد بنابراین فردی که جایگزین آیت ا... مهدوی کنی خواهد شد چهارمین رئیس این مجلس محسوب می شود. چه زمانی رئیس چهارم انتخاب می شود؟ طبق آنچه روال است، در اولین جلسه مجلس خبرگان وضعیت کرسی ریاست آن مشخص خواهد شد . جلسه پانزدهم این مجلس در شهریورماه سال جاری برگزار شد که در آن زمان آیت ا... مهدوی کنی در بیمارستان بستری بود بنابراین اداره جلسه به آیت ا... هاشمی شاهرودی سپرده شد. با توجه به آنکه در آن مقطع امید به بهبود آیت ا... مهدوی کنی وجود داشت، هاشمی شاهرودی به عنوان رئیس مجلس خبرگان مطرح نشد. اکنون این مجلس فاقد رئیس است و برای این کرسی گمانه زنی ها آغاز شده است. روز پنجشنبه حجت الاسلام تقوی در جایگاه رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه درباره زمان تعیین رئیس مجلس خبرگان گفته بود « هم اینک آیت ا... هاشمی شاهرودی مجلس خبرگان را به خوبی اداره می کنند و طبعا در اولین جلسه، رئیس مجلس خبرگان تعیین می شود.» اگر طبق روال همیشگی اجلاس خبرگان رهبری برگزار شود، در اسفندماه شاهد جمع شدن اعضای این مجلس خواهیم بود البته هنوز مجلس خبرگان بطور رسمی زمان این امر را تعیین نکرده است و باید منتظر اعلام رسمی دبیرخانه مجلس خبرگان بود. استقبال از ریاست مجدد آیت ا... هاشمی در گمانه زنی ها برای تعیین رئیس جدید مجلس خبرگان اولین نامی که به ذهن متبادر می شود آیت ا... علی اکبر هاشمی رفسنجانی است. او سالها ریاست این مجلس را بر عهده داشته و مورد اعتماد اعضای خبرگان است. اعضای مجلس خبرگان به عنوان دلسوزان کشور بسیار خوب آگاه هستند که در سال 89 چه اتفاقاتی سبب شد تا آیت ا... هاشمی رفسنجانی جایگاه ریاست را به آیت ا... مهدوی کنی بسپارد اما اکنون با حاکم شدن فضای اعتدال بر کشور بسیاری آیت ا... هاشمی را بهترین گزینه تصدی ریاست مجلس خبرگان می دانند. استقبال از حضور رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بر کرسی ریاست مجلس خبرگان به اندازه ای است که منتقدان پروپاقرص وی هم نمی توانند با این موضوع مخالفت کنند چنانکه حسین شریعتمداری 30مهرماه در جمع دانشجویان درباره رئیس جدید مجلس خبرگان گفت: «مباحثی از قبل مطرح بود، عده ای هاشمی رفسنجانی را مطرح می کردند. نامزد دیگر هم مهدوی کنی بود که ایشان به رحمت خدا رفتند و آیت ا... جنتی هم که اسم شان مطرح بود اعلام کردند که ریاست خبرگان را نمی پذیرند. حال با تغییراتی که رخ داده ممکن است معادلات فرق کند البته برخی از افراد هیأت رئیسه نیز مطرح بودند که در این مورد باید چند روزی صبر کرد، البته این بحث ها از همین امروز شروع شده است و افرادی مطرح شده اند که اگر بگوییم ممکن است خطا باشد.» هاشمی شاهرودی، توانا اما جوان از افراد دیگری که می توان آنها را از گزینه های تصدی ریاست مجلس خبرگان دانست، آیت ا... سیدمحمود هاشمی شاهرودی است. وی در حال حاضر نایب رئیس مجلس خبرگان است که از شهریورماه یعنی پس از بستری شدن آیت ا... مهدوی کنی در بیمارستان ریاست موقت اجلاس خبرگان را بر عهده گرفت. شاهرودی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مجمع تشخیص مصلحت نظام است. وی سابقه ریاست قوه قضائیه از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۸ را هم در کارنامه دارد. آیت ا... هاشمی شاهرودی طبق آنچه در سایت مجلس خبرگان منتشر شده، نماینده استان خراسان رضوی در این مجلس است. احتمال کمرنگ ریاست آیت ا... یزدی آیت ا... محمد یزدی را هم می توان گزینه دیگر ریاست مجلس خبرگان رهبری دانست. البته به نظر می رسد او شانس زیادی برای جلوس بر کرسی ریاست مجلس خبرگان نداشته باشد. در ابتدا لازم است اشاره شود که آیت ا... یزدی رقیب آیت ا... هاشمی برای کرسی ریاست مجلس خبرگان بود که سایت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره آن روز چنین نوشته است:« آیت ا... هاشمی رفسنجانی اسفند ماه 1387 در انتخابات هیات رئیسه با کسب ۵۱ رأی از ۷۹ رای خبره مجتهد حاضر در مجلس توانست از محمد یزدی - که موفق به کسب تنها 26 رأی شده بود- پیشی بگیرد. آرای به دست آمده نشان داد طیف آیات مصباح یزدی و محمد یزدی (علیرغم حمایت احمدی نژاد) با هاشمی رفسنجانی فاصله زیادی دارند.» آیت ا... یزدی مدتهاست حضور پررنگی هم در عرصه سیاست ندارد و ظاهرا ترجیح داده در سکوت به فعالیتهای مدنظر خود بپردازد.