گیل خبر/ دکنر منصور یوسفی جولندان  چندی قبل در پی تصویب نهایی کلیات و جزئیات «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان برجام در مجلس شورای اسلامی و تایید نهایی آن در کنگره آمریکا و متعاقب آن آغاز روند عملی برای اجرای توافق از طرف ایران، تحریم­های ناجوان مردانه بر علیه ملت ایران به تدریج در یک بازه زمانی کوتاه مدت لغو خواهد شد. از مهم ترین این تحریم ها اعمال محدودیت بر صادرات و سرمایه گزاری بر صنعت نفت و گاز ایران است که در فرایند اجرای توافق این محدودیت علیه اقتصاد نفتی ایران رفع و راه برای افزایش تولید و صادرات و مهمتر از همه سرمایه گذاری خارجی در این حوزه باز میشود. جمهوری اسلامی ایران تا قبل از تحریم­های شورای امنیت سازمان ملل ، روزانه دو ملیون بشکه نفت صادر میکرد که این میزان در سالهای بعد از تحریم به زیر یک ملیون بشکه در روز کاهش یافت. البته باید عنوان کرد که ایران برای ترمیم اقتصاد نفتی و افزایش سطح استخراج و تولید در صنعت نفت و گاز به یک سال زمان نیاز دارد تا ظرفیت استخراج و فروش نفت و گاز را به دوران قبل از تحریم برگرداند. امروز میتوان این امیدواری را داشت که مسیر سرمایه گذاری شرکت­های خارجی در صنعت نفت و گاز ایران هموار شود که پیامد آن رسیدن به حد تولید مطلوب است و مهمتر از آن که این امکان فراهم میشود تا فناوری شرکتهای چند ملیتی با انتقال به ایران امنیت تکنولوژیکی را برای این صنعت فراهم کند. این دسترسی به تکنولوژی جدید در صنعت نفت و گاز به رونق یک صنعت  مهم و اساسی به نام پتروشیمی منجر خواهد شد. پتانسیل تولید نفت ایران در کوتاه مدت تا سقف چهار و نیم ملیون بشکه در روز تخمین زده میشود. در شرایط جدید و با لغو تحریم­ها، ایران میتواند به این حد از تولید نزدیک شود که این اتفاق به کاهش بیشتر قیمت نفت خواهد انجامید و ایران برای جبران کسری میتواند افزایش فروش را جایگزین قیمت بالا نماید. البته افزایش تولید و کاهش قیمت نفت در بازار جهانی به بازیابی نقش ایران در اوپک نیز  کمک خواهد کرد. به بیان بهتر افزایش در تولید و صادرات نفت و گاز از سوی ایران، کاهش موقتی قیمت نفت را به همراه دارد که در پی این کاهش قیمت ایران اهرم فشار مناسبی در سازمان اوپک در اختیار خواهد داشت تا نقش قدرتمند گذشته را در این سازمان ایفاکند. البته یک نگرانی ویژه وجود دارد که ایران در شرایط تحریم برای مشتریان خود تخفیف قائل بود که حال با از بین رفتن موانع، لزومی برای این مورد وجود ندارد و ممکن است این مشتریان جذب بازار دیگری شوند. برای مثال چین در سالهای اخیر به جای پرداخت پول به ایران بخشی از بدهی خود را با صادر کردن کالا به ایران جبران میکرد. لغو تحریم های نفتی نتایج ژئوپلتیکی فراوانی خواهد داشت. به ویژه در ارتباط با افزایش صادرات تنش بین ایران و عربستان ، قطر و امارات متحده عربی افزایش خواهد یافت. بر اساس داده های اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده بازار جهانی نفت با بیش از 24 ملیون بشکه نفت در روز مواجه است که لغو تحریم ها علیه ایران میتواند تا 700 بشکه در روز به این میزان بیفزاید و قیمت جهانی نفت را 5 تا 15 دلار کاهش دهد، اما این شرایط موقتی است و عواملی مانند توسعه بیشتر کشورهایی مانند هند و چین، کاهش سرمایه گزاری در بخش غیرمتعارف تولید نفت، شرایط بحرانی منطقه خاورمیانه و خلیج فارس و ... میتواند بر قیمت نفت اثر افزایشی داشته باشد در چنین شرایطی ورود دوباره ایران به تجارت آزاد نفت جهانی میتوانند افزایش امنیت انرژی در نظام بین الملل را فراهم کند (www.darkgovernment.com/  nsa.) . توافق هسته ای ایران غرب میتواند یک التزام استراتژیک برای امنیت انرژی بین المللی در بلند مدت ایجاد کند. پیوند امنیت انرژی جهانی و امنیت اقتصادی ایران با بازیگران جهانی مانند جین، هند و اتحادیه اروپا گامی مهم جهت رفع دغدغه های موجود در زمینه کمبود منابع فسیلی خواهد بود. این شرایط ایران را ــ بیشتر از قبل ــ  در نقش آفرینی در منطقه بسیار حساس و پرتنش خاورمیانه و خلیج فارس وارد عمل میکند که این موضوع بدون تردید به دلیل پیشینه فعالیت های جمهوری اسلامی ایران در تحولات بین المللی، چرخش حوادث را به نفع امنیت جهانی برخواهد گرداند. در دوران پسا تحریم بهتر است زمینه و شرایط سرمایه گذاری خارجی در کشور فراهم شود. مجلس  شورای اسلامی با توجه به نقش اثرگذار خود در اصلاح قوانین موجود و تدوین قوانین جدید برای سرمایه گذاری خارجی در این حوزه بسیار مهم و اجرای صحیح این قوانین توسط دولت، ایران میتواند در سالهای پیش رو شاهد رونق اقتصادی در این بخش یاشد. مجموعه این عوامل میتواند سرمایه گذار خارجی را  متقاعد کند تا در کمال امنیت و با احترام به قوانین نظام مقدس جمهـــوری اسلامی، پروژه­های خود را اجرایی کند. این مهم باعث میشود ایران که از نظر جمعیتی جوان است و بیکاری در آن زیاد با افزایش فرصت شغلی رو به رو شود تا یکی از مشکلات مهم کشور در روند انجام درست موارد مطروحه مرتفع گردد.