متن گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد صنایع خودروسازی
۱۳۹۳/۰۴/۲۹ ۱۴:۵۸ چاپ
بذل و بخشش ۳۶۵۰ دستگاه خودرو به دستور وزیر صنایع وقت/مشاوران زیر دیپلم مدیرعامل سایپا

به گزارش گیل خبر, گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی از صنایع خودروسازی ایران در جلسه علنی صبح امروز پارلمان قرائت شد. متن کامل این گزارش بدین شرح است:

گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد صنایع خودروسازی کشور

در اجرای اصل هفتاد و ششم قانون اساسی و ماده ۱۹۸ آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی

   کمیسیون صنایع و معادن

هیات تحقیق و تفحص از عملکرد صنایع خودروسازی کشور

خرداد ماه ۱۳۹۳

 images

شناسنامه  گزارش

شماره گزارش :

شماره چاپ :                                

تاریخ انتشار :

ویرایش : بیستم

عنوان گزارش : تحقیق و تفحص از عملکرد صنایع خودروسازی کشور

مجلس شورای اسلامی دوره نهم سال سوم

نام کمیسیون : کمیسیون صنایع و معادن

اعضای هیات : آقایان؛ علی علیلو، سید عنایت اله هاشمی، ابوالقاسم جراره،  الله وردی دهقانی، سید محمد بیاتیان محمدرضا خان محمدی، حسین فتاحی، ضرغام صادقی، سید شریف حسینی، غلام محمد زارعی، رمضانعلی سبحانی فرد، الیاس طاهری، بهروز نعمتی، مؤید حسینی صدر و مجید منصوری

بسم ا.. الرحمن الرحیم

دیباچه :

با درخواست تعدادی از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی طرح “تحقیق و تفحص از عملکرد صنایع خودروسازی کشور” در آبان  ماه سال ۱۳۹۱ تهیه و در تاریخ ۶/۱۲/۱۳۹۱ نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی با ۱۸۹ رای موافق از ۲۲۶ رای به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.

1- بررسی نحوه تعامل شرکت های خودروسازی با قطعه سازان ( از نظر قیمت، کیفیت و شیوه تنظیم قراردادها و پرداختها )

۲- بررسی عملکرد قانون ارتقاء کیفی تولید خودرو و سایر تولیدات صنعتی داخلی و میزان برنامه ریزی انجام شده جهت بهبود کیفیت خودرو

۳- بررسی میزان سرمایه گذاری های انجام شده در صنعت خودرو در جهت کاهش هزینه، قیمت تمام شده و استفاده از تکنولوژی­های پیشرفته

۴- بررسی میزان هزینه های غیر مرتبط و غیر ضرور

۵- بررسی میزان سرمایه گذاریهای بی مورد و خارج از چارچوب مقررات شرکت های خودرو سازی

در ۲۰ اسفند ماه سال ۱۳۹۱جلسه کمیسیون صنایع و معادن با حضور اکثریت اعضاء برگزار و ۱۵ نفر به شرح مندرج در صفحه اول به عنوان اعضای هیات تحقیق و تفحص انتخاب و  آقایان سید عنایت اله هاشمی، ابوالقاسم جراره، علی علیلو و الیاس طاهری به عنوان اعضای هیات رئیسه این هیأت منتخب و با رأی اکثریت اعضا، آقای علی علیلو به عنوان رییس هیأت تعیین گردیدند.

پس از تامین محل استقرار هیات و تهیه امکانات و تجهیزات، افراد متخصص و متعهد انتخاب و ماموریتهای هر یک از کمیته­های تخصصی (مشتمل بر کمیته های ساختار، امور ویژه، مالی و حسابرسی، فنی و استاندارد و حقوقی ) تعیین گردید. که با تصویب و ابلاغ منابع مالی از سوی هیأت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی در مورخ ۰۶/۰۶/۱۳۹۲ ضمن جمع آوری اطلاعات و بررسی میدانی از واحدهای مختلف و انجام ۱۱۸۸۰ نفر ساعت فعالیت کارشناسی مستند به ۱۲۰ هزار برگ سند کتبی و دیجیتال؛ در مورخ ۰۴/۱۲/۱۳۹۲  گزارش نهایی در ۵۴۰ صفحه­ تهیه و تدوین شد ولیکن با توجه به تکلیف آئین نامه­ای، این گزارش در مرحله تلخیص با ۲۶ صفحه تهیه و پس از قرائت و تصویب در هیات و کمیسیون هم اکنون حضور همکاران محترم و مردم شریف تقدیم میگردد.

ذکر این نکته ضروری است که بیان ایرادها، ضعفها و مشکلات موجود به معنی نادیده انگاشتن زحمات بی شائبه کارکنان زحمتکش اعم از کارگران شرافتمند، پرسنل اداری و فنی مهندسی توانمند و همچنین مدیران فهیم که در راه رشد و اعتلای بیش از پیش صنعت خودرو تلاش وافری دارند، نمی باشد. لازم به ذکر میباشد در حین انجام ماموریت اقدامات اجرایی در راستای اصلاح امور و استفاده بهینه از منابع مختلف در موارد متعدد از سوی مسوولان اجرایی صورت گرفته است.

به تاسی از کلام شریف “من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق” بر خود واجب می دانیم از کلیه دستگاه ها، نهادهای ذیربط، کارشناسان، صاحبنظران و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی که با هیات همکاری داشته اند صمیمانه قدردانی نمائیم.

ربنا تقبل منا انک انت السمیع العلیم

مقدمه

الف : صنعت خودروسازی کشور دومین شاخه مهم اقتصاد ملی بعد از صنعت نفت و گاز به حساب می آید. در سال ۲۰۱۱ ایران به عنوان دوازدهمین تولید کننده بزرگ جهانی خودرو شناخته شده بود که متاسفانه در سال ۲۰۱۲ با شش پله تنزل در رتبه هجدهم یعنی پایین تر از کشورهای ترکیه و اندونزی قرار گرفت.

رتبه کشور / منطقه ۲۰۱۰ ۲۰۱۱ ۲۰۱۲ حدکثر تولید سال کسب حداکثر تولید
الف جهان                                       ۷۷٫۶۲۹٫۱۲۷ ۸۰٫۰۹۲٫۸۴۰ ۸۴٫۱۴۱٫۲۰۹ ۸۴٫۱۴۱٫۲۰۹ ۲۰۱۲
ب اتحادیه اروپا                  ۱۷٫۱۰۷٫۳۵۰ ۱۷٫۷۰۷٫۱۲۶ ۱۶٫۲۴۰٫۴۷۶ ۱۹٫۷۱۷٫۶۴۳ ۲۰۰۷
۰۱ چین                              ۱۸٫۲۶۴٫۶۶۷ ۱۸٫۴۱۸٫۸۷۶ ۱۹٫۲۷۱٫۸۰۸ ۱۹٫۲۷۱٫۸۰۸ ۲۰۱۲
۰۲ ایالات متحده                 ۷٫۷۶۱٫۴۴۳ ۸٫۶۵۳٫۵۶۰ ۱۰٫۳۲۸٫۸۸۴ ۱۳٫۰۲۴٫۹۷۸ ۱۹۹۹
۰۳  ژاپن ۹٫۶۲۵٫۹۴۰ ۸٫۳۹۸٫۶۵۴ ۹٫۹۴۲٫۷۱۱ ۱۳٫۴۸۶٫۷۹۶ ۱۹۹۰
۰۴ آلمان                             ۵٫۹۰۵٫۹۸۵ ۶٫۳۱۱٫۳۱۸ ۵٫۶۴۹٫۲۶۹ ۶٫۳۱۱٫۳۱۸ ۲۰۱۱
۰۵ کره جنوبی                   ۴٫۲۷۱٫۹۴۱ ۴٫۶۵۷٫۰۹۴ ۴٫۵۵۷٫۷۳۸ ۴٫۶۵۷٫۰۹۴ ۲۰۱۱
۰۶  هند ۳٫۵۳۶٫۷۸۳ ۳٫۹۳۶٫۴۴۸ ۴٫۱۴۵٫۱۹۴ ۴٫۱۴۵٫۱۹۴ ۲۰۱۲
۰۷ برزیل                             ۳٫۳۸۱٫۷۲۸ ۳٫۴۰۶٫۱۵۰ ۳٫۳۴۲٫۶۱۷ ۳٫۳۴۲٫۶۱۷ ۲۰۱۲
۰۸ مکزیک ۲٫۳۴۵٫۱۲۴ ۲٫۶۸۰٫۰۳۷ ۳٫۰۰۱٫۹۷۴ ۳٫۰۰۱٫۹۷۴ ۲۰۱۲
۰۹ تایلند                            ۱٫۶۴۴٫۵۱۳ ۱٫۴۵۷٫۷۹۸ ۲٫۴۸۳٫۰۴۳ ۲٫۴۸۳٫۰۴۳ ۲۰۱۲
۱۰  کانادا ۲٫۰۷۱٫۰۲۶ ۲٫۱۳۴٫۸۹۳ ۲٫۴۶۳٫۷۳۲ ۳٫۰۵۷٫۰۰۰ ۱۹۹۹
۱۱ وسیه                            ۱٫۴۰۳٫۲۴۴ ۱٫۹۸۸٫۰۳۶ ۲٫۲۳۱٫۷۳۷ ۲٫۲۳۱٫۷۳۷ ۲۰۱۲
۱۲ اسپانیا                           ۲٫۳۸۷٫۹۰۰ ۲٫۳۵۳٫۶۸۲ ۱٫۹۷۹۰۱۷۹ ۳٫۰۳۲٫۸۷۴ ۲۰۰۰
۱۳ فرانسه                           ۲٫۲۲۷٫۷۴۲ ۲٫۲۹۴٫۸۸۹ ۱٫۹۶۷٫۷۶۵ ۳٫۹۱۹٫۷۷۶ ۱۹۸۹
۱۴ انگلستان                       ۱٫۳۹۳٫۴۶۳ ۱٫۴۶۳٫۹۹۹ ۱٫۵۷۶٫۹۴۵ ۲٫۳۳۲٫۳۷۶ ۱۹۶۳
۱۵ جمهوری چک                ۱٫۰۷۶٫۳۸۵ ۱۰۱۹۹٫۸۳۴ ۱٫۱۷۸٫۹۳۸ ۱٫۱۹۹٫۸۳۴ ۲۰۱۱
۱۶ ترکیه                            ۱٫۰۹۴٫۵۵۷ ۱٫۱۸۹٫۱۳۱ ۱٫۰۷۲٫۳۳۹ ۱٫۱۸۹٫۱۳۱ ۲۰۱۱
۱۷ اندونزی                         ۷۰۲٫۵۰۸ ۸۳۷٫۹۴۸ ۱٫۰۶۵٫۵۵۷ ۱٫۰۶۵٫۵۵۷ ۲۰۱۲
۱۸ جمهوری اسلامی ایران  ۱٫۵۹۹٫۴۵۴ ۱٫۶۴۸٫۵۰۵ ۹۸۹٫۱۱۰ ۱٫۶۴۸٫۵۰۵ ۲۰۱۱

نمودارهای مقایسه  درصد رشد سالانه تولید خودرو در ایران و جهان طی سالهای ۱۹۹۹ الی ۲۰۱۲

ب : در حال حاضر ۲۸ شرکت خودروسازی در تولید انواع خودروهای سبک و سنگین در کشور فعالیت می­نمایند. ظرفیت تولید ۵ خودرو سازی بزرگ کشور در جدول ذیل بیان شده است.

ردیف بنگاه تولید سواری و وانت (هزار دستگاه در سال) تولید خودورهای سنگین (هزار دستگاه در سال)
۱ ایران خودرو حدود ۸۰۰ حدود ۲۵
۲ سایپا حدود ۸۰۰ حدود ۲۰
۳ بهمن حدود ۱۰۰ حدود ۱۵
۴ مدیران خودرو حدود ۶۰ -
۵ کرمان خودرو حدود ۵۰ -

ج : صنعت خودرو کشور با گردش مالى سالانه حدود  ۲۰۰ هزار میلیارد ریال و ایجاد اشتغال مستقیم و غیر مستقیم یرای حدود ۵۰۰ هزار نفر، یکى از کانون هاى توجه سیاست گذاران کشور است.

د : صنعت خودرو در جهان به عنوان لوکوموتیو رشد صنایع دیگر شناخته شده است به طوری که ۶۰ رشته صنعتى با صنعت خودرو مرتبط هستند. صنعت خودرو در ضریب همبستگی پیشین رتبه دوم را در بین ۱۰ صنعت برتر کشور دارا میباشد. از صنایع مهمى که ارتباط نزدیکى با صنعت خودرو دارند مى توان به صنعت فولاد، آلومینیوم، مس، شیشه، لاستیک، نساجى، الکترونیک، رنگ و مواد شیمیایى اشاره کرد که به عنوان صنایع بالا دستى ورودى صنعت خودرو محسوب می شوند.

هـ : یکی از مهمترین صنایعی که قدرتهای صنعتی با حساسیت بالایی مورد تحلیل و بررسی قرار می دهند صنعت خودرو میباشد؛ مهمترین هدف آنها میتواند حفظ بازارهای صادراتی محصولات خود و تلاش در غیر اقتصادی نمودن تولیدات کشورهای هدف با اتخاذ تدابیر و اعمال سیاستهای بازدارنده همراه با انواع ترفندها و تطمیع میباشد.

نگاهی به بخشی از گزارش David S. Cohen  معاون وزیر خزانه داری آمریکا به مجلس سنا در مورخ ۲۲ دی ماه سال ۱۳۹۲ (۱۲/دسامبر/۲۰۱۳) میتواند گویای بسیاری از ناگفته­ها باشد. برنامه ریزی گسترده به منظور اجرای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری به منظور ساماندهی هر چه سریعتر صنایع خودروسازی کشورمان در این برهه زمانی حساس از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که اعمال تحریمهای صنعت خودرو کشور از سوی کشورهای غربی در تاریخ تیر ماه ۱۳۹۲ (جولای ۲۰۱۳) فقط شامل تحریم قطعات و فن آوری بوده و محصولات ساخته شده (CBU) شامل این تحریم نمی­گردند.

ترجمه متن :

تعلیق موقت تحریم صنعت خودرو ایران

با تعلیق موقت تحریمهای ایالات متحده بر صادرات محصولات خودرویی کشورهای ثالث به ایران تخمین زده می­شود که ایران بتواند با استفاده از این شرایط  حدود ۵۰۰ میلیون دلار کسب درآمد نماید و این به شرطی است که تولید مجددا به سطوح قبلی خود باز گشته و قادر به احیا صادرات گردد.

ما واقف می باشیم که صنعت خودرو ایران با مشکلات ساختاری پیچیده­ای مواجه بوده و در شیب تند نزولی قرار دارد و حتی قبل از اعمال تحریمها نیز دچار این وضع بوده است. به هر حال اگر ایران امیدوار به احیای صنعت خودرو خود میباشد نیاز به مصروف نمودن ارز به منظور واردات اجزاء و قطعات خودرو از خارج از کشور میباشد.

حاصل فعالیت هیات تحقیق و تفحص با برررسی حدود ۱۲۰ هزار برگ سند کتبی و دیجیتال و مطالعات میدانی، گزارشی ۵۴۰ صفحه­ای می­باشد لیکن با توجه به تکلیف آئین نامه­ای در جهت تلخیص مطالب اقدام و چکیده­ای مختصر و مفید با سرفصلهای ذیل تقدیم حضور میگردد :

۱٫     صاحبان سرمایه

۱-۱: شرکت ایران خودرو دارای ۱۴ سهامدار  بوده و در تاریخ تدوین گزارش حدود ۸۲ درصد از سهام این شرکت­، دولتی و شبه دولتی میباشد و بالغ بر ۱۸ درصد سهام متعلق به سهامداران حقیقی و حقوقی خرد بوده است.

سهام داران شرکت ایران خودرو
۹ ماهه اول ۱۳۹۲ ۱۳۹۱ نام سهام دار ردیف
% %
۱۷/۱۸ ۱۷/۱۸ سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران . دولتی ۱
۹۲/۱۴ ۹۲/۱۴ شرکت تدبیر سرمایه آراد . شرکت صنایع تولیدی کروز ۲
۸۶/۱۲ ۴۵/۱۳ شرکت سرمایه گذاری گروه صنعتی رنا . دولتی ۳
۰۰/۱۲ ۰۰/۱۲ شرکت بازرگانی سپهر ایرانیان کیش شرکت صنایع تولیدی کروز ۴
۲۳/۴ ۰۶/۵ شرکت سرمایه گذاری سمند . ایران خودرو ۵
۶۷/۴ ۶۷/۴ شرکت نگار نصر سهم . ایران خودرو ۶
۲۱/۴ ۲۱/۴ صندوق بازنشستگی کشوری . دولتی ۷
۶۵/۳ ۶۵/۳ شرکت سرمایه گذاری ملی ایران . دولتی ۸
۷۰/۲ ۸۰/۲ شرکت سرمایه گذاری صنعت و معدن . دولتی ۹
۹۱/۱ ۹۱/۱ سازمان خصوصی سازی . دولتی ۱۰
۰۵/۱ ۰۵/۱ شرکت بیمه ملت . دولتی ۱۱
۰۰/۱ ۰۰/۱ شرکت سرمایه گذاری ترنیان سهم .  ایران خودرو ۱۲
۰ ۷۴/۰ سهامداران غرامتی ایران خودرو . حقیقی ۱۳
۰ ۶۳/۰ شرکت سرمایه گذاری بهمن .  سپاه ۱۴
۳۸/۸۱ ۲۶/۸۴ جمع سهام سهامداران عمده
۶۲/۱۸ ۷۴/۱۵ سایر سهامداران حقیقی و حقوقی خرد
۱۰۰ ۱۰۰ جمع کل سهام

2-1: شرکت صنایع تولیدی کروز با نقض ردیف ۶ از  بند ط ماده ۴۵ و مواد ۴۶ و ۴۷ قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و مصوبه شصت و سومین جلسه شورای رقابت از طریق شرکتهای تدبیر سرمایه آراد و سپهر ایرانیان کیش در مجموع مالک ۹۲/۲۶% سهام شرکت ایران خودرو و یک عضو در هیات مدیره شرکت می باشد.

۳-۱: شرکت سایپا دارای ۱۰ سهامدار اصلی می باشد. مالکیت حدود ۳۷ درصد آن در اختیار سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می باشد. این شرکت دارای سهام عمده شرکتهای سرمایه گذاری سایپا و سرمایه گذاری گروه صنعتی رنا است که این سه شرکت نیز به صورت ضربدری در مجموع ۴۶ درصد سهام سایپا را در اختیار دارند.

همرسانی کنید:

نظر شما:

security code
سهام داران شرکت سایپا
۹ ماهه اول ۱۳۹۲ ۱۳۹۱ نام سهام دار ردیف
% %
۷۹/۳۶ ۷۹/۳۶ سازمان گسترش  و نوسازی صنایع ایران . دولتی ۱
۰۵/۱۵ ۷۳/۱۷ شرکت سرمایه گذاری گروه صنعتی رنا . دولتی ۲