به گزارش گیل خبر، در آخرین عکس های منتشر شده از تالاب انزلی زباله، چند حیوان مرده و آفتی که سطح آب را پوشانده است. اولین چیزهایی است که به چشم می آید. عوامل تهدید کننده تالاب انزلی یکی و دو تا نیست. عمق تالاب که روزگاری به بیش از ۱۰ متر می رسید، حالا به ۵/۱ متر کاهش یافته و شاهدان عینی و فعالان محیط زیست نیز حال تالاب را خوب ارزیابی نمی کنند. رامین محمدیان، مسوول سازمان مردم نهاد «پیشگامان محیط زیست کیاشهر» به جهان صنعت می گوید: تالاب مثل یخ جلوی چشم ما آب می شود. آزولا، مثل سرطان رشد می کند آزولا، علف هرزی است که به جان تالاب افتاده است. سال ۶۳ بود که این گیاه، در قالب طرحی پژوهشی از فیلیپین به شمال کشور وارد شد تا برای تولید علوفه دام و طیور و تهیه کود سبز برای مزارع برنج به کار رود اما سهل انگاری ها باعث شد، این گیاه از برکه ها، آبگیرها و رودخانه ها گذر کند و به تالاب انزلی برسد و مثل سرطان رشد کند و فرشی شود روی سطح تالاب. تحقیقات نشان می دهد که آزولا در هوای گرم با سرعت بیشتری رشد می کند و گرمای تابستان هم فرصت کافی برای آزولا بوده که تالاب را تسخیر کند، نور خورشید را از جانداران زیر آب دریغ کند و جانشان را بگیرد. محمدیان می گوید: این آفت ریشه ای اندازه بند انگشت دارد و روی آب شناور است و مناسب اکوسیستم شمال کشور نیست. آب را خفه می کند و جلوی فتوسنتز را می گیرد به همین خاطر نور به عمق تالاب نمی رسد، گیاهان تالاب از بین می روند. آنطور که این فعال محیط زیست می گوید تالاب های دیگری هم درگیر این آفت شده اند؛ امیرکلایه، کیاشهر، لاگون و. . . . فعالان محیط زیست نام «جایکا»، گروه ژاپنی را می آوردند که چند سالی است برای کنترل آزولا در حال فعالیت هستند. محمدیان اما معتقد است با وجود فعالیت ۱۰ ساله جایکا، هیچ کس نتیجه مثبت عملکرد آنها را ندیده است. وی می گوید: حالا در حال اجرای فاز دوم کارشان هستند اما من که چیزی ندیدم! طرح احیای تالاب بین المللی بندرانزلی توسط آژانس بین المللی همکاری های ایران و ژاپن- جایکا از سال ۸۲ آغاز شده است اما منتقدان می گویند پیوسته نبودن اقدامات آن برای کنترل آفت باعث شده که در این سال ها آزولا به حیات خود ادامه دهد و حیات گونه های گیاهی و جانوری تالاب انزلی را تهدید کند. محمدیان نیز می گوید: از طرف مسوولان مربوطه تلاش مداومی برای نجات تالاب صورت نگرفته و آنچه برای جمع آوری آزولا انجام شده جز برنامه هایی نمایشی، هیچ نبوده. جایکا، آژانس مسافرتی شده! این فعال محیط زیست از فعالیت جایکا انتقاد کرده و می گوید: جایکا تا به امروز هیچ گزارشی از فعالیت های خود ارایه نکرده است و به نوعی شده آژانس مسافرتی مسوولان و آنها را مدام به ژاپن می برد و تا به امروز عملکرد مثبتی نداشته است. از طرفی دیگر احیای تالاب انزلی نیز طرح دیگری بوده که از سوی دولت ارایه شده و با آغاز کار دولت یازدهم بودجه ای چهار میلیارد تومانی به خود اختصاص داده است اما محمدیان در این باره می گوید: این بودجه کجا خرج شد؟ صرف چه هزینه هایی برای تالاب شد؟ آیا ذی نفعان و جوامع محلی از آن بهره بردند؟ آنچه ما دیدیم، تنها انجام چند پروژه مطالعاتی بود! زخم رسوبات و فاضلاب فاضلاب ۱۳ شهر گیلان نیز از عوامل انسانی است که سال هاست منجر به کم شدن عمق این تالاب شده به طوری که مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان پیش از این گفته بود روزانه ۴۰۰ هزار مترمکعب انواع فاضلاب و سالانه یکصد هزار مترمکعب پساب کشاورزی به تالاب انزلی راه می یابد. محمدیان به ممنوعیت دپوی زباله در این تالاب از دو سال پیش اشاره می کند و می گوید: جای زباله ها را عوض کرده اند و از حریم تالاب خارج کرده اند اما چه فرقی می کند؟ در نهایت شیرابه زباله ها به تالاب ریخته می شود. علاوه بر این رسوبات نیز به این مساله دامن زده است. محمدیان در این باره می گوید: به دلیل قطع درخت ها و نابودی جنگل ها و مراتع در بالادست این تالاب پس از هر بارش، رسوبات شسته می شود و به اینجا می رسد و عمق تالاب را کمتر و کمتر می کند. این فعال محیط زیست همچنین به ساخت اسکله ای در این منطقه اشاره کرده و می گوید: به خاطر طرح توسعه بندر، سرعت آب به دلیل ایجاد سنگ چین ها کندتر شده و این به ایجاد رسوبات بیشتر دامن می زند. معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست هم طی روزهای گذشته در سفری به گیلان در حاشیه بازدید از طرح احیای جنگل های شنرود سیاهکل به صورت تلفنی دستور آغاز عملیات اجرایی طرح احیای سلکه صومعه سرا را که بخشی از تالاب بین المللی انزلی است، صادر کرد. در مراسم آغاز این عملیات زیست محیطی گفت: این طرح با هدف احیای تالاب بین المللی انزلی به وسعت ۲۵ هکتار در ورودی رودخانه هندخاله صومعه سرا اجرا می شود. به گفته وی، این طرح شامل برداشت رسوب و دیواره سازی حاشیه رودخانه است و در آن ۲۰۰ هزار مترمکعب رسوب از دهانه این رودخانه برداشت خواهد شد و قرار است تا اوایل سال آینده به اتمام برسد. ‏ وقت مرگ انزلی نیست نی، اسپرغان، لویی، سیرپوس، علف هفت بندپهن، تیرکمان آبی و پونه آبی از گیاهان تالاب انزلی هستند و باکلان بزرگ، عقاب دریایی دم سفید قو، غاز، اردک، کیشم، حواصیل و چنگر در این تالاب جوجه آوری و زمستان گذرانی می کنند اما تمام عوامل ذکر شده به کاهش تنوع زیستی این تالاب ارزشمند انجامیده است. آن طور که این فعال محیط زیست می گوید، زندگی طبیعی تالاب ها به دلیل تغییرات آب و هوایی۱۰۰ تا ۱۵۰ سال به طول می انجامد اما حالا وقت مرگ انزلی نیست و عجیب است که می بینیم در سال های اخیر این تالاب کم عمق و شیرین به چنین وضع بدی گرفتار شده آن هم به دست انسان./گیل نگاه/جهان صنعت