۱۳۹۴/۰۶/۰۴ ۰۶:۴۹
به گزارش گیل خبر، نان قدیمی ترین و با ارزش ترین یافته غذایی بشر، در تاریخ تغذیه جهان جایگاه ویژه و ممتازی دارد.
در گذشته نه چندان دور در ماسوله نان از ارزش و احترام خاصی برخوردار بوده و یکی از باورها و اعتقادات راستین مردم این شهر و شاید اقصی نقاط ایران تقدیر و احترام به نان بوده و آن را برکت خدا می دانستند و به همین دلیل نانواها در میان مردم مورد احترام و تکریم قرار داشتند و اگرتکه نانی در مسیر دیده می شد آن را برداشته و بوسیده و بر پیشانی می نهادند و در گوشه ای قرار می دادند.
با تمام این پیشینه تاریخی، تنها نانوای ماسوله که نان سنتی مخصوص این شهر را می پخت حدود چند ماه پیش بر اثر جریمه سنگین تعزیرات دست از کار کشیده و این نان و به عبارتی بهتر این سنت و سوغات ماسوله همانند سایر صنایع دستی همچون چاقو سازی ، چموش دوزی و سایر دست آوردهای سنتی این شهر از چرخه فعالیت باز ایستاده و درآینده نزدیک نام این صنایع را فقط در تاریخ خواهیم خواند و برغربت فرهنگی ماسوله خواهیم گریست.
عزیز الله اخوان ماسوله از اساتید گردشگری در این باره گفت: در گذشته ماسوله، نانوا ها بدلیل ارزش و احترامی که نزد عامه مردم داشتند تلاش می کردند تا نان خوب و مرغوب به مشتریان عرضه نمایند واین باور در میان مردم ماسوله و نیز ذائقه مردم موجب شد تا نوعی نان که مخصوص ماسوله و بسیار خوشمزه و مرغوب و همه ی اجزای آن قابل خوردن بود عرضه شود.
وی اضافه کرد: این نان از ویژگی های ذائقه مردم بوده و مرغوب بودن آن موجب شده بود تا گردشگران نیز بسیار از آن استقبال نموده و حتی به عنوان سوغاتی به شهرهای خود ببرند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: چند سالی است که به تدرج نانوایی های محلی، این کسب و کار را رها کرده و مغازه های نانوایی خود را که حدودا 10 دکان بود را به فروش اجناس دیگر اختصاص دادند و اکنون دیگر خبری از این نان خوشمزه و مرغوب محلی نیست.
اخوان ماسوله افزود: نانواها علت دست کشیدن از این کسب و کار مقدس را نبود حمایت مسوولین، کمبود سهمیه آرد و پایین بودن قیمت این نوع نان دانسته و بطور کلی به صرفه نبودن در شرایط فعلی را عنوان می نمایند و این در حالیست که برخی از آنان پیشنهاد داشتند که در صورت حمایت مسوولین با نصب دستگاه های جدید این نان مخصوص را با همان کیفیت سابق عرضه نمایند.اما کو گوش شنوا؟
وی ضمن انتقاد از شهرداری ماسوله در مدیریت نان گفت: در حالیکه ماسوله، حداقل 10 نانوای بیکار دارد شهرداری با حمایت از شخصی غیربومی، نان بربری را جایگزین این نان خوب و مرغوب نمود و اکنون بعنوان تنها نانوایی بربری موجود در ماسوله نامرغوبترین نان که بسیاری از آن دور ریختنی است را در اختیار مردم و گردشگران قرار می دهد و اجبار مردم در خرید این نان نامرغوب بی تردید موجب استعاله شدن ارزش و فرهنگ نان و نانوایی نزد عامه مردم شده است .
اخوان یادآور شد: این موضوع را باید از زوایای مختلف مورد برسی قرار داد چراکه در ماسوله دو سازمان میراث فرهنگی و شهرداری عهده دار مدیریت شهری هستند و پایگاه میراث فرهنگی، تنها هم و غم خود را در فشار برای حفظ میراث مادی و معماری ماسوله گذاشته و از وظیفه مهمتر خود یعنی حراست از میراث معنوی مردم ماسوله که همان اعتقادات، باورها، آیین ها و آداب و رسوم و ذائقه مردم می باشد غافل شده و به همین دلیل، موجودیت فرهنگ تاریخی و دیرپای مردم در شرف ازهم پاشی و استعاله شدن است.
وی تاکید کرد: بی توجهی به مدیریت معنوی و اعمال فشار و تقابل برای حفظ میراث مادی که تنها در معماری خانه ها خلاصه می شود موجب نارضایتی و همکاری نکردن مردم با این سازمان شده و اگر اقداماتی انجام می شود در سایه فشار و تقابل است و نه تعامل و دلیل این امر نبود شناخت ذائقه فرهنگی و نوع روابط اجتماعی مردم ماسوله توسط این دو سازمان می باشد و نتیجه آن کم اثربودن تلاشهای این دو سازمان است.
عزیز الله اخوان ماسوله در پایان گفت: تشکیل کمیته ای ویژه زیر نظر مقامات بلند پایه استان با حضور اندیشمندان و انتخاب مسئولین آگاه و دارای تجربه در مدیریت شهرهایی با چنین آثاری از جمله راهکارهایی است که می تواند در دراز مدت مشکلات نفس گیر این شهرک زیبا را رفع و آرامش تاریخی و فرهنگی را بدان بازگرداند.
فرخ صمدی صاحب نانوایی تعطیل شده در گفتگو با خبرنگار ایران گفت: در شرایط حاضر و به دلیل نبود حمایت مسئولین شهری از نانوایی های سنتی پز که به تدریج منجر به تعطیلی همه آنها شد و مقرون بصرفه نبودن قیمت تعیین شده از سوی شورای آرد و نان فومن قادر به ادامه فعالیت در این صنف نمی باشم.
وی گفت: صاحبان نانوایی های از پیش تعطیل شده نیز بر همین موضوع تاکید داشتند که علی رغم اعتراضات مداوم نانواهای ماسوله مبنی بر سنگینی کار، نبودن بیمه خاص مانند صنایع دستی، هزینه های بالاسری حمل آرد به ماسوله و به محل نانوایی و بصرفه نبودن قیمت تعیین شده ، مسئولین شهری اعم از شهرداری و میراث فرهنگی توجه نکرده و حمایت از ماندگاری این صنعت سنتی غذایی یادگارنکردند و در نهایت منجر به تعطیلی تدریجی حدود 10 نانوایی سنتی پز ماسوله شد.
در ادامه سید ناصر ندافی آخرین نانوایی که نان سنتی ماسوله را در روستایی در 15 کیلومتری پایین دست ماسوله پخت می کند اظهار داشت: مردم ماسوله و نیز گردشگران در مسیر رفت و آمد به ماسوله از نان سنتی من می خرند و با خود می برند و من هم دیگر خسته شدم، سنگینی کار و مقرون به صرفه نبودن قیمت تعیین شده باعث شده تا مغازه خود را برای فروش بگذارم تا بتوانم به کسب و کار دیگری بپردازم.
وی با اظهار تاسف از وضعیت موجود گفت: بنویسید آخرین نانوای این نوع نان گفت متاسفانه به زودی نان سنتی ماسوله را تنها در کتابهای تاریخ می توان دید.
دکتر مصطفی پورعلی مسئول پایگاه میراث فرهنگی ماسوله درباره نان سنتی ماسوله گفت: 8 ماه پیش با درخواست صاحب نانوایی، سقف این واحد با همیاری سازمان میرث فرهنگی و شهرداری ماسوله برای ادامه فعالیت مرمت شد.
وی اضافه کرد: با توجه به نوع معماری ماسوله و هزینه های بالا سری در این شهر، نیاز است که شورای آرد و نان در تعیین قیمت تجدید نظر کرده و قیمت ها را با شهری مانند فومن یکسان تعیین نکنند.
پورعلی ادامه داد: جدای از موضوع قیمت نان که به صرفه نیست صاخب این نانوایی بعد از تعطیلی واحد خود شروع به تخریب و تغییر کاریری آن نمود که تخلف محسوب می شود و با دادن اخطار خواستار توقف تخریب شدیم اما ایشان توجهی نکرد
وی ادامه داد: با توجه به فصلی و گردشگر پذیر بودن ماسوله نگاه به آن نباید واحد باشد چراکه در فصلی که گردشگران به این شهر می آیند تعداد نانوایی موجود برای این شهر کم است
مدیر پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری ماسوله اضافه کرد: یکی از دغدغه های مجموعه میراث فرهنگی، حفظ میراث این منطقه می باشد و در این راستا بازسازی منازل؛ مغازه ها و مساجد، ثبت برخی آیین ها و ایجاد مراکز آموزشی صنایع دستی محلی برای احیا و حفظ میراث فرهنگی ماسوله در دستور کار قرار دارد.
وی در پایان گفت: از تابستان 93 کارگاه تولید خشت سنتی ماسوله را دایر کردیم و از یزد استادکاری برای این مهم به ماسوله آمد و امسال خانه پنیراف با خشت سنتی ماسوله مرمت خواهد شد.
سید علیرضا قمی
این استاد دانشگاه یادآور شد: چند سالی است که به تدرج نانوایی های محلی، این کسب و کار را رها کرده و مغازه های نانوایی خود را که حدودا 10 دکان بود را به فروش اجناس دیگر اختصاص دادند و اکنون دیگر خبری از این نان خوشمزه و مرغوب محلی نیست.
اخوان ماسوله افزود: نانواها علت دست کشیدن از این کسب و کار مقدس را نبود حمایت مسوولین، کمبود سهمیه آرد و پایین بودن قیمت این نوع نان دانسته و بطور کلی به صرفه نبودن در شرایط فعلی را عنوان می نمایند و این در حالیست که برخی از آنان پیشنهاد داشتند که در صورت حمایت مسوولین با نصب دستگاه های جدید این نان مخصوص را با همان کیفیت سابق عرضه نمایند.اما کو گوش شنوا؟
وی ضمن انتقاد از شهرداری ماسوله در مدیریت نان گفت: در حالیکه ماسوله، حداقل 10 نانوای بیکار دارد شهرداری با حمایت از شخصی غیربومی، نان بربری را جایگزین این نان خوب و مرغوب نمود و اکنون بعنوان تنها نانوایی بربری موجود در ماسوله نامرغوبترین نان که بسیاری از آن دور ریختنی است را در اختیار مردم و گردشگران قرار می دهد و اجبار مردم در خرید این نان نامرغوب بی تردید موجب استعاله شدن ارزش و فرهنگ نان و نانوایی نزد عامه مردم شده است .
اخوان یادآور شد: این موضوع را باید از زوایای مختلف مورد برسی قرار داد چراکه در ماسوله دو سازمان میراث فرهنگی و شهرداری عهده دار مدیریت شهری هستند و پایگاه میراث فرهنگی، تنها هم و غم خود را در فشار برای حفظ میراث مادی و معماری ماسوله گذاشته و از وظیفه مهمتر خود یعنی حراست از میراث معنوی مردم ماسوله که همان اعتقادات، باورها، آیین ها و آداب و رسوم و ذائقه مردم می باشد غافل شده و به همین دلیل، موجودیت فرهنگ تاریخی و دیرپای مردم در شرف ازهم پاشی و استعاله شدن است.
وی تاکید کرد: بی توجهی به مدیریت معنوی و اعمال فشار و تقابل برای حفظ میراث مادی که تنها در معماری خانه ها خلاصه می شود موجب نارضایتی و همکاری نکردن مردم با این سازمان شده و اگر اقداماتی انجام می شود در سایه فشار و تقابل است و نه تعامل و دلیل این امر نبود شناخت ذائقه فرهنگی و نوع روابط اجتماعی مردم ماسوله توسط این دو سازمان می باشد و نتیجه آن کم اثربودن تلاشهای این دو سازمان است.
عزیز الله اخوان ماسوله در پایان گفت: تشکیل کمیته ای ویژه زیر نظر مقامات بلند پایه استان با حضور اندیشمندان و انتخاب مسئولین آگاه و دارای تجربه در مدیریت شهرهایی با چنین آثاری از جمله راهکارهایی است که می تواند در دراز مدت مشکلات نفس گیر این شهرک زیبا را رفع و آرامش تاریخی و فرهنگی را بدان بازگرداند.
فرخ صمدی صاحب نانوایی تعطیل شده در گفتگو با خبرنگار ایران گفت: در شرایط حاضر و به دلیل نبود حمایت مسئولین شهری از نانوایی های سنتی پز که به تدریج منجر به تعطیلی همه آنها شد و مقرون بصرفه نبودن قیمت تعیین شده از سوی شورای آرد و نان فومن قادر به ادامه فعالیت در این صنف نمی باشم.
وی گفت: صاحبان نانوایی های از پیش تعطیل شده نیز بر همین موضوع تاکید داشتند که علی رغم اعتراضات مداوم نانواهای ماسوله مبنی بر سنگینی کار، نبودن بیمه خاص مانند صنایع دستی، هزینه های بالاسری حمل آرد به ماسوله و به محل نانوایی و بصرفه نبودن قیمت تعیین شده ، مسئولین شهری اعم از شهرداری و میراث فرهنگی توجه نکرده و حمایت از ماندگاری این صنعت سنتی غذایی یادگارنکردند و در نهایت منجر به تعطیلی تدریجی حدود 10 نانوایی سنتی پز ماسوله شد.
در ادامه سید ناصر ندافی آخرین نانوایی که نان سنتی ماسوله را در روستایی در 15 کیلومتری پایین دست ماسوله پخت می کند اظهار داشت: مردم ماسوله و نیز گردشگران در مسیر رفت و آمد به ماسوله از نان سنتی من می خرند و با خود می برند و من هم دیگر خسته شدم، سنگینی کار و مقرون به صرفه نبودن قیمت تعیین شده باعث شده تا مغازه خود را برای فروش بگذارم تا بتوانم به کسب و کار دیگری بپردازم.
وی با اظهار تاسف از وضعیت موجود گفت: بنویسید آخرین نانوای این نوع نان گفت متاسفانه به زودی نان سنتی ماسوله را تنها در کتابهای تاریخ می توان دید.
دکتر مصطفی پورعلی مسئول پایگاه میراث فرهنگی ماسوله درباره نان سنتی ماسوله گفت: 8 ماه پیش با درخواست صاحب نانوایی، سقف این واحد با همیاری سازمان میرث فرهنگی و شهرداری ماسوله برای ادامه فعالیت مرمت شد.
وی اضافه کرد: با توجه به نوع معماری ماسوله و هزینه های بالا سری در این شهر، نیاز است که شورای آرد و نان در تعیین قیمت تجدید نظر کرده و قیمت ها را با شهری مانند فومن یکسان تعیین نکنند.
پورعلی ادامه داد: جدای از موضوع قیمت نان که به صرفه نیست صاخب این نانوایی بعد از تعطیلی واحد خود شروع به تخریب و تغییر کاریری آن نمود که تخلف محسوب می شود و با دادن اخطار خواستار توقف تخریب شدیم اما ایشان توجهی نکرد
وی ادامه داد: با توجه به فصلی و گردشگر پذیر بودن ماسوله نگاه به آن نباید واحد باشد چراکه در فصلی که گردشگران به این شهر می آیند تعداد نانوایی موجود برای این شهر کم است
مدیر پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری ماسوله اضافه کرد: یکی از دغدغه های مجموعه میراث فرهنگی، حفظ میراث این منطقه می باشد و در این راستا بازسازی منازل؛ مغازه ها و مساجد، ثبت برخی آیین ها و ایجاد مراکز آموزشی صنایع دستی محلی برای احیا و حفظ میراث فرهنگی ماسوله در دستور کار قرار دارد.
وی در پایان گفت: از تابستان 93 کارگاه تولید خشت سنتی ماسوله را دایر کردیم و از یزد استادکاری برای این مهم به ماسوله آمد و امسال خانه پنیراف با خشت سنتی ماسوله مرمت خواهد شد.
سید علیرضا قمی
