به گزارش گیل خبر، در دیداری که روز چهارشنبه هفته گذشته ۲۸ مرداد انجام شد، محمد سرافراز در سخنانی درباره کارکردهای رسانه گفت: برای اینکه ارزیابی صحیحی از رسانه و کارکرد آن داشته باشیم، باید هم به درون رسانه نگاهی بیفکنیم و هم به بیرون از آن توجه کنیم تا آسیب شناسی درستی از وضعیت رسانه حاصل شود. رییس رسانه ملی یادآور شد: بسیاری از سازمان ها به لحاظ ساختار اداری بسیار گسترده شده اند و استمرار این وضعیت به نوعی مشکل ساز خواهد بود، اینکه بعضی از سازمان ها بین ۷۰ تا ۱۰۰ درصد بودجه خود را صرف حقوق کارکنان می کنند، نشان از اداری بودن ساختار است که یک مشکل عمومی محسوب می شود و صداوسیما نیز به نوعی با آن مواجه است. باید تفکر گسترده شدن نظام کارمندی اصلاح شود، به همین منظور رسانه ملی در دور جدید مدیریتی قائل به این است که وضعیت خود را به ساختاری رسانه ای تغییر دهد، بنابراین در اولین گام، به این نتیجه رسیدیم که باید ساختار سازمانی خود را اصلاح کنیم، لذا بیش از ۷۰۰ پست مدیریتی حذف شدند و این روند اصلاح ساختار ادامه خواهد داشت. سرافراز در ادامه با طرح این سوال که روند اصلاحی رسانه چگونه باید باشد، به نحوه شکل گیری و راه اندازی شبکه پرس تی وی به عنوان یک ساختار موفق رسانه ای اشاره کرد و گفت: در ابتدا این سوال مطرح بود که برای راه اندازی شبکه پرس از چه مدلی باید تبعیت کنیم و چه نیروهایی باید در آن شاغل شوند؟ در مسیر مطالعه با دو مدل بین المللی که یکی مربوط به شبکه الجزیره بود و با خرید عناصر حرفه ای بی بی سی و سی ان ان شکل گرفته بود و دیگری نیز مربوط به شبکه راشاتودی که از طریق فراخوان درکشورهای غربی، تعدادی را انتخاب و فعالیت خود را آغاز کرد، مواجه شدیم، اما تصمیم گرفتیم که پرس تی وی را با تکیه بر نیروهای خودی که مسلط به زبان انگلیسی بودند و با ارائه آموزش های رسانه ای که نیاز داشتند، راه اندازی کنیم، به گونه ای که اکنون جزو موفق ترین شبکه های خبری به حساب می آید. وقتی شبکه یا شبکه هایی از ابتدا بر مبنای ساختاری صحیح راه اندازی می شوند، نتیجه خوبی بدست می آید. تغییر در نحوه خبررسانی رسانه در سیستمی که سال ها به شیوه ای خاص عادت کرده است، زمان برخواهد بود رییس صداو سیما در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مطالب مطرح شده درباره خبر رسانه ملی، گفت: زمانی که آقای جبلی به معاونت خبر منصوب شد، در جلسات متعددی با مدیران حوزه خبر به نحوه خبررسانی رسانه پرداخته شد و موضوعات مختلف بحث شد که نتایج خوبی را به همراه داشته است، از جمله کوتاه شدن بخش های خبری، تنوع در موضوعات و اینکه در موضوعات خبری از نقشه، نمودار و تصاویر استفاده شود. با این حال تغییر در نحوه خبررسانی رسانه در سیستمی که سال ها به شیوه ای خاص عادت کرده است، زمان برخواهد بود. وی در ادامه با اشاره به بحث سریال های تلویزیونی، تأکید کرد: تولید سریال خوب و جذاب متکی به دو اصل مهم است، یکی داشتن داستان خوب و دیگری مضمون خوب که سریال را برای مخاطب دیدنی کند تا او درگیر سریال شود. در گذشته تولید سریال به دلیل تعداد کم شبکه ها راحت تر بود، اما اکنون با افزایش شبکه ها و تولید افزون تر سریال ها، کار پیچیدگی خود را دارد ضمن آنکه در صدد هستیم برای ساخت سریال از افرادی که سناریست و داستان پرداز خوبی هستند، استفاده کنیم. سرافراز با اشاره به اینکه قوای کشور، سازمان ها، گروه ها و مردم انتظاراتی دارند که رسانه در همه موضوعات اجتماعی، سیاسی،اقتصادی فرهنگی و... باید کار کند و بعضاً انتظار درستی نیز هست، گفت: به هر حال ما یک رسانه هستیم و شاید نتوانیم به آنچه که خواسته می شود به طور کامل بپردازیم. رییس صداو سیما در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر فضای رسانه ای فضای رقابتی است و ظهور شبکه های ماهواره ای نسل جدید که بر خلاف نسل گذشته که متکی به یک مجری و یک خط تلفن بودند، فضای رقابتی را متفاوت کرده است، اظهار کرد: شبکه های ماهواره ای جدید، دارای خط تولید هستند، از اتاق فکر برخوردارند و پول خرج می کنند تا ذائقه مخاطبان را به آنچه که تولید و پخش می کنند، گرایش دهند. با راه اندازی IPTV این امکان برای مردم به وجود می آید که هر کس در هر ساعتی برنامه مورد علاقه اش را دریافت کند وی با اشاره به فضای جدید رسانه ای که برگرفته از فضای مجازی است و کارکرد های مختلفی نیز پیدا کرده است، یادآور شد: رسانه ملی درصدد است که در این حوزه به طور جدی وارد شود و در اولین قدم درصدد هستیم تا با راه اندازی IPTV این امکان را برای مردم به وجود آوریم که هر کس در هر ساعت بتواند برنامه مورد علاقه اش را دریافت کند. مهم ترین ویژگی رسانه های امروزی تعاملی بودن آن هاست، در واقع هر مخاطبی اکنون یک رسانه محسوب می شود، تولید پیام می کند و آن را منتشر می سازد، در چنین فضایی باید کارکرد رسانه ای چون رادیو و تلویزیون را با بهره گیری از توان فکری نخبگان مجدداً باز تعریف کرد. سرافراز در پایان اظهار امیداوری کرد که چنین جلساتی با اصحاب دانشگاه و استادان استمرار یابد تا بتوان از دیدگاه های آن ها در روند روبه جلو بهره برد. در این نشست که محمد اخگری معاون برون مرزی، پیمان جبلی معاون خبر، علی اصغر پورمحمدی معاون سیما و نسرین آبروانی معاون صدا نیز حضور داشتند، استادان حاضر در جلسه ضمن بیان دیدگاه های خود، به نقد و بررسی خبر، سریال ها و برنامه های دینی از منظر جامعه شناسی پرداختند و نکاتی را در خصوص برنامه ها و سیاست های رسانه ملی بیان کردند. در ابتدای جلسه یونس نوربخش رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در سخنانی با اشاره به اینکه اولین تحقیق در حوزه تلویزیون در سال ۱۳۴۶ در دانشکده علوم اجتماعی انجام شده است و این نشان از ضرورت ارتباط دانشگاه با رسانه و بر عکس دارد، گفت: بین نتایج آن تحقیق با تحقیقات در سال های بعد شباهت هایی وجود دارد، از جمله اینکه تلویزیون وسیله ای است که مخاطب برای سرگرمی و اوقات فراغت از آن بهره می گیرد. پس کارکرد اصلی رسانه ای چون تلویزیون، کارکرد سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت مخاطب است و در کنار آن آموزش و خبررسانی به مخاطب است. رسانه در حوزه دین نباید صرفاً مناسک گرا باشد وی ادامه داد: بحث های رسانه ای در حوزه جامعه شناسی باید به صورت مبنایی و درست ارائه شود و مباحث از عمق لازم برخوردار باشند. رسانه باید خلاق باشد، چرا که نسل جوان به دنبال خلاقیت و ایده های نو است و اگر آن را در رسانه نبیند، از آن روی گردان می شود. رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با توجه به رویکرد رسانه در حوزه دین به بررسی آسیب شناسانه برنامه های دینی از منظر جامعه شناسی دینی پرداخت و گفت: رسانه در حوزه دین نباید صرفاً مناسک گرا باشد بلکه باید به سمت تعقل گرا بودن نیز حرکت کند. باید نظام ارزشیابی تولیدات رسانه ای مورد تجدید نظر قرار گیرد و با توجه به تغییرات اجتماعی، نظام نامه جدیدی پی ریزی شود. سپس ابراهیم فیاض از استادان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در سخنان خود با نقد نحوه خبر رسانی در صداوسیما به آسیب شناسی خبررسانی در رسانه پرداخت و اظهار کرد: صدا و سیما در برنامه سازی و خبررسانی باید سبک خاص خودش را داشته باشد تا موفق شود. اساس رادیو و تلویزیون سرگرمی است و بر این مبنا باید کار را جلو برد و حتی در قالب سرگرمی به بیان خبر پرداخت و از سبک خبری مطبوعاتی فاصله گرفت. صداوسیما به عنوان یک رسانه جمعی زمانی به موفقیت بیشتر دست می یابد که به ارتباطات درون فردی و میان فردی افراد وارد شود. حسین ایمانی رییس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، یکی دیگر از استادان حاضر در جلسه بود که با اشاره به اینکه در برخی شبکه ها موفقیت های خوبی حاصل شده است، گفت: در حال حاضر از عصر انحصار به عصر رقابت وارد شده ایم و لذا باید ببینیم که از چه مزیت هایی برخورداریم و بر آن اساس حرکت خود را شکل دهیم. یک سری امتیازاتی داریم که شبکه های ماهواره ای ندارند، به عنوان مثال از مزیت های قومی که نقطه قوت برنامه سازی است باید بیشتر بهره مند شویم، مثلا قومیت های مختلف می توانند در چهره مجریان برنامه ها نیز تداعی پیدا کنند. رسانه حقوق شهروندی مردم را به آنها یادآوری کند وی تأکید کرد: در موضوعات داخلی باید حقوق مردم را به آن ها یادآور شد، چرا که بسیاری از مردم از حقوق شهروندی خود مطلع نیستند و رسانه می تواند با بهره گیری از کارشناسان حقوقی، جامعه شناسی، اقتصاد، ارتباطات و... به مخاطبانش آگاهی دهد. در ادامه نشست، خویی به عنوان یکی دیگر از استادان حاضر در نشست، اظهار داشت: کارکرد رسانه ها از حالت مانیفستی خود خارج شده است و رسانه ها دیگر تریبون برای گفتمانی که پشت رسانه قرار دارد، نیستند. رسانه ها ابزار معناسازی هستند و به همین دلیل بین رسانه ها رقابت وجود دارد تا معنای مورد نظر خودشان را مرجع کنند. وی موفقیت یک رسانه را در این دانست که استراتژی منطق تفاوت را در میان مخاطبان به رسمیت شناسد و افزود: در برنامه های گفتگو محور، برنامه هایی که مخاطب حداکثری برای تلویزیون جذب می کنند، باید کارکرد مناسبی هم داشته باشند، مثلا نقد افراد یا فعالیت ها می تواند یک کارکرد باشد. در برنامه های گفتگو محور، اصل نقد خود برنامه های صدا وسیما نیز می تواند مورد توجه باشد. غلامرضا غفاری معاون آموزشی دانشکده علوم اجتماعی نیز به بحث سرمایه اجتماعی رسانه اشاره کرد و اظهار کرد: در موضوع سرمایه اجتماعی بحث اعتبار و اعتماد به رسانه یک نکته کلیدی محسوب می شود که نقش پیام های رسانه در کم و کیف آن تعیین کننده است. تولیدات رسانه ای می توانند از پیوست فرهنگی برخوردار باشند و توجه به پژوهش در تولیدات رسانه ای می تواند جلوی بسیاری از آسیب ها را بگیرد. رسانه عزم جدی دارد تا بر مشکلاتش فائق آید جوادی یگانه استاد دانشگاه تهران و رییس پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات، دیگر شرکت کننده در نشست بود که در سخنانی کوتاه اظهار کرد: تشکیل این جلسه مشترک نشان می دهد که رسانه عزم جدی دارد تا بر مشکلاتش فائق آید. سازمان از ظرفیت های خوبی برای برنامه سازی برخوردار است، به عنوان مثال این ظرفیت برای سازمان وجود دارد که تولید سریال ها را به مناطق مختلف ببرد. وی با بی نظیر خواندن برنامه های پزشکی و برنامه هایی مانند «خندوانه» گفت: باید مخاطبان را علاقمند کرد که پیام را بشنوند. در این نشست پیمان جبلی معاون خبر صدا وسیما نیز در سخنانی با طرح این سوال که چرا رسانه نتوانسته است از دیدگاه های استادان به نحوی شایسته بهره مند شود، گفت: بر این موضوع چند دلیل وجود داد، یکی فاصله ای که بین جامعه، و نخبگان وجود دارد، و دیگر اینکه بسیاری از نخبگان در نظریه های گذشته باقی مانده اند و نتوانسته اند برای جامعه، نظریه ها را بر اساس شرایط واقعی آن بومی کنند. وی تأکید کرد: در ارزیابی ها باید فاصله بین مسئول اجرایی و نخبگان و محدودیت ها را در نظر داشت و برمبنای آن چاره اندیشی کرد. علی اصغر پورمحمدی معاون سیما نیز در سخنانی کوتاه ضمن تایید اکثر مطالب مطرح شده در جلسه، یادآورشد: ما به عنوان متولیان برنامه سازی باید از دیدگاه استادان در حوزه های جامعه شناسی و دیگر رشته ها بیشتر استفاده کنیم که امیدواریم این نشست شروع خوبی باشد. در پایان محمد اخگری معاون برون مرزی صداوسیما با بیان ضرورت برگزاری این نشست ها یادآورشد: ارتباط رسانه با دانشگاهیان از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که می توان به آسیب شناسی فعالیت ها پرداخت و از دیدگاه های فرهیختگان در مسیر تعالی گام برداشت. بنابراین برگزاری این نشست ها با استادان دانشگاه ها استمرار خواهد داشت. /مهر