به گزارش گیل خبر، تمام نظام های سیاسی در دنیا دارای نهاد نظارتی هستند و شورای نگهبان قانون اساسی این وظیفه را در جمهوری اسلامی ایران به عهده دارد. در رابطه اهمیت جایگاه و نقش شورای نگهبان در جمهوری اسلامی ایران، ویژگی های متمایزکننده ای نسبت به دیگر دستگاه های نظارتی در دنیا وجود دارد و نخستین ویژگی وابسته نبودن به قوای سه گانه مقننه، قضائیه و مجریه است. ترکیب شورای نگهبان و فرآیند انتخاب اعضا دومین ویژگی متمایزکننده این شورا محسوب می شود و طبق قانون اساسی شورای نگهبان مرکب از 12 نفر است که شش نفر فقیه مجتهد عادل توسط رهبری انتخاب می شوند. تعداد شش نفر از اعضای شورای نگهبان حقوقدان هستند و رئیس قوه قضائیه حقوقدانان این شورا را به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد می کند و مجلس به این پیشنهاد رای می دهد و به لحاظ ترکیب و فرآیند انتخاب ویژگی متمایز دیگر این شورا است. ویژگی سوم اینکه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران 13 وظیفه و ماموریت برای شورای نگهبان تعریف کرده است و سه وظیفه تطبیق قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی با شرع و قانون اساسی، نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و ریاست جمهوری و همه پرسی و همچنین تفسیر قانون اساسی مشهورتر و مهم تر از دیگر وظایف این شورا محسوب می شود و در حقیقت صیانت از اسلامیت و جمهوریت نظام به عهده شورای نگهبان است. شورای نگهبان وظایف دیگری مانند عضویت در شورای رهبری، عضویت در شورای بازنگری، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام و ... که در قانون اساسی آمده، را به عهده دارد. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران 11 اصل وظایف شورای نگهبان را تبیین می کند و اصل های 91، 99، 4 و 75 به این شورا مربوط می شود ضمن اینکه تفسیر نظارت بر انتخابات مربوط به اصل 99 است. چهارمین ویژگی اینکه شورای نگهبان همیشه مورد تایید و وثوق مقام معظم رهبری و امام (ره) بوده و از تعابیر و اوصاف بی بدیل برای توصیف شورای نگهبان و حتی اعضای آن استفاده کرده اند و این مورد یکی دیگر از ویژگی های متمایزکننده شورای نگهبان محسوب می شود و در تمام زمان ها شاهد بغض و کینه آمریکا، رژیم صهیونیستی، انگلیس و ایادی داخلی آنها نسبت به شورای نگهبان بودیم مانند اینکه وزیر امور خارجه آمریکا شورای نگهبان را مانع دمکراسی می داند و وزیر امور خارجه انگلیس از اصلاح طلبان می خواهد تکلیف شورای نگهبان و نظارت استصوابی را یکسره کنند. بغض و کینه دشمنان از شورای نگهبان بیشتر در مورد نظارت استصوابی است و از طرف دیگر مردم و دوستان انقلاب چشم امید به این شورا دارند و به تعبیر مقام معظم رهبری؛ شورای نگهبان مایه اطمینان و سکینه قلب مؤمنین است. *نظارت استصوابی، نظارتی موثر و اثربخش سرپرست دفتر نظارت شورای نگهبان در گیلان با اشاره به اینکه یکی از شبهاتی که در فضای مختلف و رسانه ای علیه این شورا مطرح می شود موضوع نظارت استصوابی است اظهار کرد: نظارت استصوابی به معنای نظارت موثر و اثربخش است. احمد قنبریان انواع نظارت ها را تشریح کرد و افزود: تمام مردم ناظر بر اعمال و رفتار مسئولان هستند و این امر در انتخابات نیز وجود دارد، هر کدام از افراد می توانند ناظر انتخابات باشند اما وقتی می خواهیم در موضوعی نظارت کنیم این نظارت زمانی مفید و موثر است که اگر انحراف، خطا و اشتباهی در فرآیند امور وجود دارد باید بتوان از آن جلوگیری کرده و اصلاح کنیم. وی با بیان اینکه طبق تفسیر اصل 99 قانون اساسی نظارت شورای نگهبان بر انتخابات عام در تمام مراحل و استصوابی است، تصریح کرد: اگر نظارت استصوابی در فرآیند نظارت خطا، تخلف و انحرافی را مشاهده کند طبق قانون می تواند نسبت به جلوگیری از آن انحراف اقدام کند. قنبریان نظارت استصوابی را نظارت موثر، اثربخش و مفید خواند و بیان کرد: نظارت استصوابی است که می تواند مجاری لازم برای اینکه حقی از افراد ضایع نشود و فرآیند انتخابات به نحو مطلوب باشد، را فراهم کند. وی به بررسی صلاحیت ها طبق قانون اشاره کرد و گفت: مجاری و ابزار صلاحیت ها در قانون ذکره شده و یکی از این موارد بررسی های محلی و تحقیقات در کنار استعلام از مراجع چهارگانه است. *در بررسی صلاحیت ها، اصل بر احراز صلاحیت است سرپرست دفتر نظارت شورای نگهبان در گیلان متذکر شد: در بررسی صلاحیت ها اصل بر عدم صلاحیت یا برائت نامزدها نیست بلکه اصل بر احراز صلاحیت نامزدها است و شرایط مندرج در ماده 28 قانون صلاحیت نامزدها باید برای هیئت اجرایی و نظارت احراز شود و این وظیفه هیئت های اجرایی و هیئت های نظارت است که در برخی برهه ها هیئت های اجرایی به وظیفه خود درست عمل نکردند و امیدواریم در انتخابات آینده به وظیفه خود عمل کنند. قنبریان با اشاره به اینکه در بررسی صلاحیت ها اصل بر احراز صلاحیت است و این امر براساس قانون اعمال می شود، خاطرنشان کرد: عملکرد شورای نگهبان نشان داده، در بررسی صلاحیت ها ملاحظه های سیاسی یا جناحی و سلیقه ای را لحاظ نمی کند. سرپرست دفتر نظارت شورای نگهبان در گیلان به رصد صلاحیت افراد از جناح های مختلف در بررسی صلاحیت ها اشاره کرد و یادآور شد: ممکن است بگویند افراد منتسب به جناح خاصی بیشتر رد صلاحیت شدند اما این جناح ها باید در خود تجدید نظر کنند به چه دلیل افرادی در جناح آنها مطرح شدند که دارای صلاحیت نبودند و مورد توجه قرار گرفتند تا بعد رد شوند. وی بخشی از موضوع مذکور را طراحی شده از طرف دشمنان خواند و اظهار کرد: دشمنان می خواهند رد صلاحیت ها اتفاق بیفتد و هزینه هایی به نظام تحمیل شود و در داخل نیز برخی آگاهانه و ناآگاهانه آن را تکرار می کنند. *خارج شدن نظارت بر انتخابات از حالت فصلی مطالبه مقام معظم رهبری قنبریان با بیان اینکه دفاتر شورای نگهبان جزو ساختار سازمانی این شورا هستند، تصریح کرد: قبل از سال 79 و پس از انتخابات مجلس ششم شورای اسلامی، مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای شورای نگهبان فرمودند؛ شورای نگهبان باید از حالت فصلی و ایستگاه صلواتی خارج شود. وی ایجاد بانک اطلاعاتی و شناسایی و آموزش نیروهای زبده توسط شورای نگهبان را از رهنمودها و مطالبات مقام معظم رهبری دانست و بیان کرد: اعضای شورای نگهبان به این نتیجه رسیدند برای انجام درست وظیفه نظارتی در انتخابات باید ساختار سازمانی ثابت داشته باشند. قنبریان به تشکیل دفاتر شورای نگهبان در استان ها اشاره کرد و گفت: دفاتر نظارتی شورای نگهبان در شهرستان ها و بخش ها تشکیل شده است. این مسئول با اشاره به اینکه شورای نگهبان مرجع تشخیص رفتارها مطابق با شرع و قانونی اساسی است، خاطرنشان کرد: شورای نگهبان فعالیت غیر قانونی انجام نمی دهد. سرپرست دفتر هیئت نظارت شورای نگهبان در گیلان فعالیت این دفتر را بر پایه سه موضوع عنوان کرد و یادآور شد: شناسایی نیروهای چابک و انقلابی و آموزش نیروها نخستین وظیفه دفاتر هیئت نظارت شورای نگهبان است. وی از شناسایی ناظران هیئت نظارت شورای نگهبان در گیلان خبر داد و اظهار کرد: اطلاعات تمام ناظران در بانک اطلاعاتی شورای نگهبان وجود دارد و به طور مرتب از آموزش های فنی و تخصصی برخوردار می شوند. قنبریان با بیان اینکه ناظران شورای نگهبان بدون هرگونه چشمداشت فعالیت می کنند و بنده لازم می دانم صمیمانه از ناظران امین تشکر کنم، تصریح کرد: آموزش، به روز نگه داشتن و آمادگی نیروها بخش نخست فعالیت دفاتر نظارت شورای نگهبان است. سرپرست دفتر هیئت نظارت شورای نگهبان در گیلان، ایجاد بانک اطلاعاتی متقن راجع به تمام افرادی که در معرض نامزدی انتخابات هستند را بخش دوم فعالیت دفاتر نظارت شورای نگهبان برشمرد و بیان کرد: تمام افرادی که نامزد انتخابات شدند و می شوند و همچنین در معرض کاندیداتوری هستند مورد رصد دفاتر شورای نگهبان قرار می گیرند. وی با اشاره به اینکه هرگونه فعالیت، مواضع و رفتاری که نامزدهای انتخاباتی از خود بروز می دهند در بانک اطلاعاتی جمع آوری و نگه داری می شود، افزود: بانک اطلاعاتی شورای نگهبان در شناخت بهتر کاندیداها کمک می کند تا وظیفه نظارت بر انتخابات به نحو مطلوب تر انجام شود. قنبریان ساختار دفاتر نظارت شورای نگهبان را دائمی دانست و خاطرنشان کرد: هفت ماه قبل از برگزاری انتخابات طبق قانون هیئت نظارت بر انتخابات تشکیل می شود. سرپرست دفتر هیئت نظارت شورای نگهبان در گیلان، تعداد اعضای هیئت نظارت در استان ها را پنج نفر اعلام کرد و یادآور شد: اعضای هیئت نظارت بر انتخابات در شهرستان ها و بخش ها سه نفر هستند و وظیفه نظارت بر انتخابات را به عهده دارند. وی نظارت بر رفتار کاندیداها به پشتوانه فعالیت دفاتر شورای نگهبان را در تمام سال خواند و اظهار کرد: هیچکدام از دستگاه ها در کشور به اندازه شورای نگهبان نسبت به انتخابات فعالیت تخصصی نمی کنند و این شورا و دفاتر زیرمجموعه تنها نهادی است که به طور تخصصی و مستمر در رابطه با انتخابات فعالیت می کند. *نظر شورای نگهبان در مورد رد صلاحیت شدگان دوره های گذشته صائب است قنبریان به احراز صلاحیت ها در شورای نگهبان اشاره کرد و افزود: اکنون مشاهده می شود افراد مختلفی وارد عرصه فعالیت انتخاباتی می شوند ضمن اینکه افرادی در دوره های مختلف صلاحیت آنها رد شده، دوباره فعالیت خود را آغاز کردند. قائم مقام هیئت نظارت بر انتخابات گیلان با تاکید براینکه نظر و رای قبلی شورای نگهبان در مورد کاندیداهای انتخاباتی صائب و قطعی است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود، بیان کرد: اگر فردی در دوره های گذشته رد صلاحیت شده، این امر به قوت خود باقی است مگر اینکه شرایطی ایجاد شده و آثار آن رد صلاحیت از بین رفته باشد که احتمال و مصادیق آن کم است. وی متذکر شد: آنها که در دوره های مختلف آمدند و با مستندات موجود در پرونده رد صلاحیت شورای نگهبان را دارند، فکر نکنند فضای سیاسی دیگری ایجاد شده یا اتفاقی در کشور افتاده و تایید می شوند. /فارس