گیل خبر/ فریبرز سعیدی کیا

شعار امسال با عنوان «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین»توسط مقام معظم رهبری با عنوان نقشه راه تولید و اشتغال کشور در سال پیشرو تعیین گردیده است نشان از توجه رهبری به این مهم دارد که تولید ملی مهم ترین مساله اقتصادی کشور است.

دانش همواره منبع اصلی رشد بشر بوده که این مهم در تمامی ابعاد مادی و معنوی آن جریان یافته است.از زمان‌های اولیه زیست انسان تا به امروز دانش ابزاری بوده تا انسان از آن به منظور رشد و تعالی در وجه‌های مختلف زندگی بهره ببرد. تغییرات اساسی به وجود آمده در شرایط اقتصادی در طول سال‌ها متمادی منجر به گذار از اقتصاد مبتنی بر منابع به اقتصاد دانش‌بنیان گشته است. این رویکرد تغییر فضای کسب و کار، افزایش فعالیت‌های کارآفرینانه، رسیدن به اقتصادی پویا و دارای بهره‌وری، تولید بهینه و در نهایت رشد اقتصادی را به دنبال دارد.

در این شرایط از یک سو دانش با اقتصاد عجین شده و منتهی به خلق، بازسازی و اصلاح در صنایع و عامل اساسی ایجاد رقابت و رفاه اجتماعی محسوب میشود. از سوی دیگر افزایش ظرفیت‌های تولیدی همواره مورد توجه بوده و یکی از معیارهای عملکرد کلان اقتصادی می‌باشد. در این بین یکی از موارد بسیار مهم بهره‌وری منابع تولیدی می‌باشد که نیل به این هدف تنها در گرو تولید دانش بنیان نهفته است.

حال به بررسی واژگان تشکیل دهنده این مفهوم می‌پردایم تا به درک بهتری از آن برسیم.

• دانش بنیان عبارت است از ;شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش، کاربرد نوآوری و تجاری‌سازی نتایج حاصل از تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر، با ارزش افزوده فراوان و براساس معیارهای موردنظر قانون تایید می‌شود.

• تولید عبارت است از; فرایند ترکیب ورودی‌های مختلف از مواد و غیر مواد (نقشه‌ها، دانش ساخت و…) با یکدیگر در جهت ساخت چیزی برای مصرف می‌باشد.

تولید دانش بنیان در واقع پلی است بین دو مفهوم فوق که منجر به ایجاد تعریف جدیدی گشته است. تولید دانش بنیان عبارت است از; فرآیندی که در آن ورودی‌های مختلف با یکدیگر ترکیب شده و خروجی مورد نظر را ایجاد می‌کند با این تفاوت که ممکن است در هر مرحله از آن فعالیتی به منظور تحقق اهداف علمی و اقتصادی انجام گیرد.

در این مسیر می‌توان از پارک‌های علم و فناوری، دانشگاه‌ها و سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی و همچنین مراکز علمی به عنوان بازوانی توانمند یاد کرد، زیرا این سه سازمان می‌توانند در کنار یکدیگر پیوند دهنده دانش و تولید باشند تا مفهوم مهم تولید دانش بنیان تحقق یابد. همچنین نیاز است سیاست گذاران این حوزه تصمیمات خود را به گونه‌ای اتخاذ کنند که تمام ارکان کلیدی این مفهوم مانند شرکتهای بزرگ و کوچک صنعتی و خدماتی، نظام تامین مالی، نظام حقوقی، نظام آموزشی، مناطق آزاد و .... در کنار یکدیگر قرارگیرند تا مسیر تولید دانش بنیان هموار گردد چرا که ظرفیت تولید و استفاده از دانش نقش مهمی در رشد اقتصادهای ملی بازی می‌کند. از طرفی نیز با وجود تحریم‌های ظالمانه و غیر قابل اعتماد بودن طرف‌های غربی حرکت در این مسیر می‌تواند گامی بسیار مثبت و تعیین کننده در راستای رسیدن به اهداف کلان توسعه‌ای کشور باشد.

امید است با استفاده از رهنمودهای مقام معظم رهبری و دنباله روی از درایت ایشان در نام گزاری سال 1401 با عنوان «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» گام‌های موثر ومفیدی در راستای تعالی میهن اسلامی و حل مشکلات کشور در تولید و اشتغال آفرینی برداشته شود.