گیل خبر/ در پی فراخوان پایگاه خبری تحلیلی گیل خبر به منظور طرح مباحث حرفه‌ای و بیان چالش‌ها و مشکلات حوزه فرهنگ و هنر و همچنین ایجاد گفتمان توسعه فرهنگی توسط متخصصین امر در استان گیلان، از این پس ذیل عنوان "دغدغه‌های فرهنگی" شاهد مقالات، نقطه نظرات، نقدها و یادداشت های هنرمندان و فعالان فرهنگی خواهیم بود.

در بیست و چهارمین شماره از سلسله مطالب "دغدغه‌های فرهنگی" یادداشت افشین جعفری خواه،مدرس بازیگر و کارگردان تئاتر را میخوانیم:

آقای برادر! رضا جان! نوشته تو را در گیل خبر و اینستاگرام خودت خواندم , سال 77 وقتی در موزه هنرهای معاصر سخنرانی داشتم با موضوع "مدیریت هنری و فرایند آفرینش" اولین جمله مقاله ام این بود: "هنرمند بی نیاز از مدیریت است".

این جمله در فضای آن سال ها آنقدر تند بود که معاون هنری وزیر ارشاد شخصا به من گفت مقاله شما برای ما بوی خون می داد.

هنوز بر سر همان موضع هستم و پای می فشرم که مشکل نه از جناب مدیر کل است, نه معاونش, نه کارشناسش و نه ... . مشکل این است که این ساختار کهنه و ناکارآمد دولتی همین است.

روابط عمومی در ساختار دولتی و سازمان های دولتی شده بوقچی, مرحوم ممد بوقی, یا همین ممدلی زیتون ملوان, این‌ها فقط باید صدای رییس باشند تا بتوانند پله های ترقی را با هم بالا بروند. آقای روابط عمومی از دولت حقوق می گیرد و از مدیر کل اضافه کار و پاداش و ... که بیاید حرف های تند رضا حقی را انعکاس دهد؟! رضا تو که خیلی عاقل تر از این حرفها بودی!!! تو دیگه چرا؟؟؟؟

من با بیست سال سابقه مدیریت در حوزه های فرهنگی و هنری و حتی روابط عمومی در دانشگاه هنر تهران حاصل تجربیاتم را دارم بیان می کنم که با این ساختار همینی می شود که طرف از ماسال می آید و می گوید لامپ نداریم.

در دانشگاه هر زمان که دانشجویان تئاتر اعتراضی می کردند و یا تجمع و تحصنی می کردند من بلافاصله به رییس دانشگاه و معاونین هشدار می دادم که دانشجوی تئاتر به میدان نمی آید اما اگر آمد بازنده بیرون نمی رود.

تئاتری را نمی شود سرکار گذاشت, در تئاتر سیاهی لشکر نداریم به قول استاد زنده یاد سمندریان که می گفت در تئاتر اگر آن سرباز نیزه دار که نه دیالوگ دارد و نه حرکت را درست کنید بقیه درست می شوند.

تئاتر هنر زنده است اما آیا جناب مدیر کل و همراهان دولتی به این باور دارند؟ رضا جان! اگر باور می داشتند اصلا بانی و مجری نشستی نمی شدند.

من اگر جای جناب مدیر کل بودم همان چند نفر را که ابتدا به صحنه دعوت شدند را درخواست می کردم که شما بروید نشستی برگزار کنید ما هم می نشینیم و گوش می کنیم

.رضا تو خودت بهتر میدانی که چرخ اختراع شد و دیگر نیازی به اختراع ندارد. رشت شرایطی دارد که می تواند در سطح کشور تئاتر همیشه زنده داشته باشد بدون بودجه دولتی, بدون دخالت دولت, ولی خوب ما همیشه در ساختار دولتی یاد گرفتیم " انا شریک".

سی سال هست که ما همدیگر را می شناسیم از روزگار دانشکده تئاتر تا حوزه هنری و تا زمانی که من مدیر مجموعه سردارجنگل بودم و کارهای مشترک می کردیم. ما اگر می خواستیم در چهارچوب ساختار دولتی کار کنیم حتی یک برنامه نمی توانستیم پیش ببریم.

تئاتر زنده تر از آن است که بشود نفسش را گرفت. تئاتر عروس هزار چهره است ,تئاتر ققنوس است از خاکستر بر می خیزد , این جوانانی که من از دور اخبارشان را می شنوم کارهای بزرگی دارند می کنند .کافیست ارشاد به ارایه آمار و ارقام خودش مشغول باشد و شما که همیشه استقلال خود را حفظ کرده اید کار خودتان را بکنید. تئاتر به راه خودش ادامه می دهد.خدا رحمت کند علی حاج علی عسکری را که همیشه می گفت من یک تئاتری هستم و هنرمندم نباید پشت میز بشینم و یا در اتاقم دفن شوم و یا در ساعات اداری مثل اداره حسابداری کار کنم. من باید خلاقیت داشته باشم اما چندین دهه است که در بر همین پاشنه می چرخد آقای برادر!!!!

اگر آن نشست مفید فایده نبود, اگر ناهماهنگی بود, اگر به جای صدای تو و دیگران بییییب گذاشتند من معذرت می خواهم. مشکل تئاتر در ایران با تعویض مدیریت حل نمی شود. روزگاری تئاتر شهر تهران و یا مرکز هنرهای نمایشی مدیرانی داشت که از دوستان ما بودند و از جنس تئاتر. آنها هم نتوانستند کاری پیش ببرند, چراکه همیشه زور سازمان و قوانین دست و پا گیر می چربد به افراد و اشخاص. حتی اگر این شخص کسی باشد که وقتی مدیر کل شد همه تبریک گفتند از اینکه دوست, رفیق, حامی و برادری به مدیرکلی رسید، اما امروز همان ها دارند زمزمه شمر خوانی و مخالف خوانی سر می دهند.

رضا جان! آقای برادر ! شکسپیر می گوید " آنگاه که تراژدی از بیان حقیقت باز می ماند کمدی آغاز می شود". من ادعا می کنم که در وضعیت ابزوردی قرار داریم که تشریح تو از این نشست من را به یاد نمایشنامه هایی از آوژن یونسکو انداخت" صندلی ها " , " آوازه خوان طاس" , " آمده یا چطور از شرش خلاص شیم" .