گیل خبر/ در ادامه بررسی نقد مدیریت شهری در گفتگو با فعالان اجتماعی، مصطفی بلورچی مهندس معماری و کارآفرین، در گفتگو با گیل خبر نقطه نظرات خود را مطرح کرد که در زیر می خوانید:
توجه به هویت تاریخی رشت موجب میشود شهر ایده آل تری برای آینده داشته باشیم
بنده مصطفی بلورچی دانش آموخته رشته معماری، در چهارده سال گذشته در عرصه ساخت و ساز فعال بودم، اما از سال 95 تصمیم گرفتم که کاری برای شهری که واقعا دوستش دارم انجام دهم و به خاطر علاقهای که به معماری و بافت تاریخی رشت داشتم به بازآفرینی شهری کشیده شدم و همین موجب شد که غیر از فعالیتهای مطالعاتی و پژوهشی زیرساختی، برگزاری نمایشگاههایی را در دستور کار قرار دهم که از سال 98 بیشتر شدند و علاقه مردم به این نمایشگاهها موجب شد که آنها را ادامه دهیم.
از آغاز فعالیتهای بازآفرینی رشت نکات ظریفی را مشاهده کردم که برآمده از هویت تاریخی رشت است و توجه بیشتر به آنها موجب میشود که شهر ایدهآل تری برای آینده داشته باشیم.
در ابتدا فکر می کردم مجموع فعالیتهایی که در راستای بازآفرینی انجام می دهیم صرفا متصل به تغییر چهره و جداره شهری است. ولی هرچه عمیقتر وارد این مباحث شدم متوجه شدم، این بازآفرینی که برآمده از یک بستر هویتی است با تکیه بر فکتهای تاریخی میتواند دیتابس ما برای ایدههای نوآورانه و توسعه سیستماتیک آینده شهری باشد.
در زمان برگزاری نمایشگاه ها شدت علاقه مردم رشت را به ریشههای هویتی این شهر مشاهده کردم
در نمایشگاههایی که ما برگزار کردیم و با استقبال بسیار خوبی هم مواجه شد با استفاده از ایدههای نو کیفیت و کمیت مشارکت مردم را مورد بررسی قرار دادیم، به عنوان مثال در نمایشگاه 《بازآفرینی تصویری دارالحکومه رشت》 از مردم خواستیم که احساسات خودشان را نسبت به نقاط مختلف شهر با استفاده از پونزهای رنگی نشان دهند که این مسئله ضمن نمایش کمیت حضور و میزان مشارکت مردم، به تحلیل کیفی این مشارکت کمک میکرد، مشارکتی که با تکیه بستر تاریخی این شهر می تواند راهگشای پیشرفتهای آتی باشد.
توزیع ناعادلانه امکانات فرهنگی موجب می شود که کنش گری مردم کاهش پیدا کند
نهادهای شهری می توانند در بسط و توسعه فعالیت های فرهنگی کمک کنند تا این فعالیت ها در سطح شهر بصورت عادلانه پخش شوند، نه اینکه تنها در بافت مرکزی این فعالیتها اجرا شوند و از نقاط کمتر برخوردار شهر فاصله بگیرد. توزیع ناعادلانه امکانات فرهنگی و حتی ورزشی موجب می شود که کنشگری مردم کاهش پیدا کند و این بهواقع یک آسیب برای شهرمان است. شما وقتی میروید به سیاه اسطلخ رشت مشاهده میکنید که فضاهای جمعی بسیار زیبایی وجود دارد، یا حمیدیان، شهرک قدس و جماران که فضاهای زیبایی دارند، ولی چرا حرفی از آنها در فعالیتهای فرهنگی نیست! این نقیصه نشانگر فقر مدیریتی درعین وجود مدیران توانمند و جوان در نهاد شهری است. ما این فقر مدیریتی را مشاهده می کنیم که در زندگی عادی مردم هم بروز و ظهور دارد. توزیع ناعادلانه موجب می شود که بسیاری از محلات رشت مشکلات ابتدایی مثل آسفالت و برق داشته باشند، در حالیکه مسئله محلات دیگر تسریع روند انبوه سازی و توسعه ساخت و ساز است.
ساغریسازان و صومعه بیجار باید زون فرهنگی شهر رشت باشند
از ساغریسازان و صومعهبیجار گرفته تا محلات شمالی شهر رشت با ساخت و سازها و انبوهسازهای افسارگسیخته مواجهایم. به عنوان مثال در ساغریسازان و صومعه بیجار که قطعهای از پازل بافت فرسوده شهر است با افزایش تقاضا برای ساخت و ساز مواجه هستیم، این در حالیست که این محلات با سابقه تاریخی چند صدساله می توانند زون فرهنگی شهر باشند، اما با نبود فرهنگسرا و زیرساختهای فرهنگی تاثیرگذار مواجه هستند! به نظرم باید افزایش تقاضا در این محله و محدوده شمالی شهر را کنترل کنیم ولی به روند صعودی افزایش تقاضا در محلهای مانند پارک شهر کمک کنیم.
استفاده از زمینهای الکتریک رشت برای انبوهسازی و ایدههای متهورانه
ما زمین های بلااستفاده الکتریک رشت را داریم که می توانیم برای انبوهسازی با تراکم شناور و تقویت آن استفاده کنیم. در شهرهای پیشرفته دنیا از زمین های بلااستفادهای که در محدوده مرکزی شهر قرار داشته بصورتی که کسی فکرش را نمیکرده و بهینه شکل ممکن استفاده کردهاند. در زمینهای الکتریک ما حتی میتوانیم به ایدههای متهورانه و شدیدا غیرعادی هم فکر کنیم. من تصورم این است که با همگرایی سازمانها و نهادهای دخیل در امور شهری اینجا می تواند به مجموعه ای چون دبی مارینا تبدیل شود، به دلیل اینکه بیشتر مولفههای لازم و به ویژه نزدیکی به بستر آبی را دارد.
احداث سد لاستیکی برای خارج کردن فاضلاب و توسعه تفریحات آبی در محله پارک شهر
در مسیر پیشبرد ایده های متهورانه، اجرای ایده های کوچک و ساده ای که خیلی هم هزینهزا نیستند در بازه زمانی طولانیتر برآورنده تغییرات چشمگیر و بزرگ در شهر خواهند شد. اما یکی از این ایدههای کوچک احداث دو سد لاستیکی در وهله اول، یکی کنار پل بیمارستان توتونکاران و دیگری کنار پل خیابان آیتالله رودباری، تا مانعی در برابر ورود فاضلاب از پاییندست شود، در وهله دوم انتقال فاضلاب از پشت سد نخست به بالادست برای خارج کردن فاضلاب از این محدوده، و وهله سوم هم لایروبی و آبگیری محدوده مورد اشاره است. از این قطعه می توانیم به عنوان زون گردشگری و تفریحات آبی استفاده کنیم و چون زمین های بلااستفاده الکتریک در اینجا قرار دارد می توانیم در امتداد اجرای این ایده، ایده های متهورانهای چون مجموعهای مسکونی-تجاری با تراکم شناور متکی بر دسترسی آبی را در آنجا اجرایی کرد.
شورای شهر این فضا را دارد که ایده های متبحرانه را در مسیر اجرا قرار دهد.
شاید به نظر می رسد ایده هایی شبیه این ضمانت اجرایی ندارد، چون ادارات مختلفی درگیر می شود. ولی باید توجه داشت شورای شهر به عنوان نهادی که در واقع نهاد مشورتی است میتواند در تدوین قوانین و برنامه های عملیاتی، تصویب تسهیلات و جذب سرمایه نقش عمده ای داشته باشد و به سمت ایجاد همگرایی میان ادارات و سازمان ها برود و این فضا را دارد که ایده های متبحرانه را در مسیر اجرایی شدن قرار دهد.
نیاز داریم که کمربندی های دورشهری را بسازیم
شهر رشت نیاز به این دارد که بار ترافیکی خودش را مدیریت کند. ما مدتهاست کمربندی نداریم که بار ترافیکی را کنترل کند. هنوز کمربندی دورشهری ساخته نشده است. برای مدیریت ترافیک در کنار ایده هایی چون کریدور آبی که طرح پیشنهادی اولیه آنرا بنده در سال ۹۲ ارائه کردم و این روزها می توانیم روی آن فکر کنیم، نیاز داریم که کمربندی های دورشهری را بسازیم. مشکل ترافیک در شهر جدی است. جمعیت شناوری در رشت داریم که جمعیت روز را به طرز چشمگیری افزایش می دهد و این در واقع به یک بحران در سطح رشت تبدیل می شود. در کنار این، مدیریت یکپارچه و شهر هوشمند کمک می کند که ما ترافیک را کنترل کنیم و از تکنولوژیهایی که در خیلی از شهرهای ایران استفاده می شود بهره مند شویم تا ترافیک شهر را کنترل کنیم و به نوعی توازن را در شهر اجرا کنیم.
گیتهای هوشمند برای جمعیت ثابت رشت
در راستای مدیریت شهری هوشمند به نظرم شایسته مردم رشت است که به واژه «رشتوند» که تا به امروز تنها در نام و واژه کاربرد داشته یک معنای هویتی و ارزشآفرین ببخشیم. خیلی از شهرهای دنیا از گیت های هوشمند استفاده می شد. ما می توانیم از این استفاده کنیم و کارتهایی را برای جمعیت ثابت شهر صادر کنیم که از امکانات آن مثل خدمات شهری و ترافیکی و پارکینگی استفاده کنند.
نقصهایی در زیرساختهای شهری داریم که نیازمند سرمایه است، اما برای توسعه سرمایه گذار نیست
توسعه شهری ما نیاز به وجود سرمایه دارد. این سرمایه به ترمیم و توسعه زیرساختهای شهری کمک میکند. ما به جای این که تلاش کنیم این سرمایه را فراری دهیم، نیاز داریم که شرایطی را فراهم کنیم ، آیین نامه ها و برنامههایی را تدوین کنیم، و قوانین را به سمتی ببریم که افراد و شرکتهای خصوصی این شهر را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند تا به مرور و دربازه زمانی طولانی به توسعه شهری ما کمک کند.
مشاوره جوانان در شورای شهر نمادین و تبلیغاتی است
نهاد شورای شهر رشت در سال های گذشته سعی کرده از جوانان در رشتههای مختلف به عنوان مشاور استفاده کند که خیلی از این مشاوره ها در حد سمبلیک، نمادین و تبلیغاتی است و از انرژی جوان و ایده های نخبه گرایانه آنها استفاده درست نشده و نتوانستند خودشان را به خوبی نشان دهند. نخبگان زیادی از شهر ما جوایزی در سطح بینالمللی کسب کردند. کسانی که در حوزه رباتیک موفقیتهای بین الملی داشتند. شما چه اثری از آن ها می بینید؟ این همه نخبه و جوان که خارج از شهر رشت و خارج از ایران اثرگذار هستند ولی تاثیری از آنها در رشت نمی بینید.
گردشگر هیچ تاثیری در اقتصاد این شهر ندارد
نواقص فراوانی در شهر ما وجود دارد، البته در ظاهر که نگاه می کنیم تلاش هایی صورت می گیرد. افراد قابل وثوقی هم در نهاد مدیریت شهری هستند، ولی عملکرد برخی از این افراد آن چیزی نیست که رضایت مردم را به همراه داشته باشد. در ۱۰ سال گذشته مشاهده کنید چند خیابان و پارک اضافه شده است و شهر چه پیشرفت چشمگیری کرده است؟ چند ده میلیون گردشگر وارد استان گیلان و شهر رشت میشود و شما نمی توانید گردشگر را در این شهر نگه دارید. گردشگر هیچ تاثیری در اقتصاد این شهر ندارد. مثلا جایی مثل پیاده راه فرهنگی ساخته شده که نمی توانید از آن بهره برداری اقتصادی داشته باشید. پیشرفت واضحی در این شهر قابل مشاهده نیست، آیا باید تَکرار کنیم و بازهم به افرادی دهیم که انسانی های خوب و با سابقهای هستند اما عملکردشان ضعیف و غیرقابل دفاع است! باید به موضوع هم فکر کنیم که این فردی که کُرسی شورا شهر را اشغال کرده چه تاثیری در زندگی من شهروند گذاشته است.
ساختار فعلی شورای شهر باید اصلاح شود، تغییر ساختار نهاد شهری یک ضرورت ناگزیر است.
من فکر می کنم اگر قرار باشد یک کار تاثیرگذار در یک دوره چهار ساله در شورای شهر رشت بشود انجام داد و به آن افتخار کرد این است که ساختار مدیریتی را درست کنیم. در این ساختار فعلی شورا شهر هر انسانی را با هر پتانسیل و توانی بگذارید حتما مشکل خواهد داشت، این تنها حرف بنده نیست این حرف بسیاری از مردم رشت است، بسیاری از نخبگان که نگران آینده رشت هستند به این موضوع عمیقا باور دارند! اگر توسعه و آبادانی این شهر برای ما مهم است ناگزیریم که ساختار را طوری درست کنیم که شرایط بهتر شود و ساختار ما را به سمت اجرایی شدن طرح ها و برنامه ها و همگرایی سازمانی هدایت کند تا دامنه نفوذ و تاثیر افراد به شکل قابل توجهی کاهش یابد. اصلاح ساختار در وهله نخست و ایجاد تغییر و تحول در وهله بعد یک ضرورت است. ساختار فعلی باعث اتلاف منابع و انرژی میشود، مردم و حتی پرسنل شهرداری را ناامید و خسته میکند، و متعاقبا سرعت توسعه رشت را کُند میکند و اگر در برابر اصلاح و تغییر ساختار نهاد شهری بایستیم قطعا در آیندهی نزدیک با مشکلات به مراتب بیشتری نسبت به وضع موجود مواجه خواهیم شد.
نظر شما: