گیل خبر/ میثم زرندی/عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در روزنامه جام جم نوشت:
نقض توافقات و معاهدات بینالمللی ازسوی ایالات متحده آمریکا در طول تاریخ به جزئی جداییناپذیر از سیاست خارجی این کشور تبدیل شده است. رویکرد دولتهای مختلف ایالات متحده همواره بر عدم پایبندی به تعهداتی که واشنگتن ملزم به اجرای آنها شده، مبتنی بوده و در این میان آمریکاییها حتی به همپیمانان و متحدان خود نیز رحم نکردهاند. ازهمینرو قصد داریم تنها بخشی از عهدشکنیهای مشهور واشنگتن در طول تاریخ را مورد بازخوانی قرار دهیم.
نقض پیمان «وِرسای»
این پیمان سال 1919 میلادی میان طرفهای پیروز در جنگجهانی اول و نیز متحدینِ شکستخورده به امضا رسید و به موجب آن جنگجهانی اول پایان یافت. علیرغم اینکه دولت وقت آمریکا معاهده مذکور را به امضا رساند اما درنهایت مجلس سنای آمریکا در اقدامی عجیب و تأملبرانگیز از تصویب معاهده اجتناب کرد تا بهاینترتیب اجرای تمام تعهدات واشنگتن در پیمان «وِرسای» در هالهای از ابهام قرار گیرد و زمینه وقوع جنگجهانی دوم فراهم شود.
عدم اجرای معاهده «مبارزه با تبعیض علیه زنان»
ازجمله دیگر پیمانهای بینالمللی که واشنگتن بهصورت علنی آن را زیر پای گذاشته است، معاهده «مبارزه با تبعیض علیه زنان» است. این معاهده سال 1979 میلادی به امضا رسید و 156 کشور در سطح جهان نیز به آن پیوستند. دولت وقت ایالات متحده آمریکا نیز ازجمله امضاکنندگان معاهده مذکور بهشمار میرفت. علیرغم این مسأله، مجلس سنای آمریکا طی چند دهه گذشته حاضر به تصویب این معاهده نشده و از همینرو هیچیک از تعهدات واشنگتن در چارچوب این معاهده تا امروز اجرایی نشده است.
زیر پا گذاشتن پیمان «چارچوب توافق» با کرهشمالی
یکی از عهدشکنیهای مشهور آمریکا نیز به زیرپا گذاشتن پیمان موسوم به «چارچوب توافق» میان این کشور و کرهشمالی در اکتبر 1994 میلادی بازمیگردد. این پیماننامه به منظور پایاندادن به فعالیتهای هستهای کرهشمالی به امضا رسید. امضای این پیمان نهتنها به حلوفصل بحران میان آمریکا و کرهشمالی منجر نشد بلکه تشدید این بحران را نیز بهدنبال داشت، زیرا واشنگتن به تعهداتش عمل نکرد. سرانجام با روی کار آمدن جرج بوش به عنوان رئیسجمهور آمریکا تیرخلاص به پیماننامه مذکور زده شد، چراکه وی سال 2002 میلادی رسما و بهصورت علنی اعلام کرد که واشنگتن هیچ تعهدی نسبت به اجرای مفاد پیمان موسوم به «چارچوب توافق» ندارد.
عهدشکنی در اجرای «توافقنامه استراتژیک امنیتی» با عراق
سال 2008 میلادی آمریکاییها یک توافقنامه استراتژیک امنیتی را با دولت عراق به امضا رساندند. طبق این توافقنامه مقرر شد نیروهای آمریکایی مستقر در عراق بهتدریج از این کشور خارج شوند. آمریکاییها در این توافقنامه مشهور متعهد شدند تا پایان سال 2011 میلادی تمام نیروهای نظامی خود در خاک عراق را از این کشور خارج سازند. با اینحال پس از پایان سال 2011 نهتنها نیروهای آمریکایی از خاک عراق خارج نشدند بلکه چند سال پس از این توافق یعنی سال 2014 واشنگتن در قالب تشکیل ائتلاف بینالمللی به اصطلاح ضد داعش حضور نظامی خود در خاک عراق را پررنگتر کرد و تمام تعهداتش در چارچوب توافق استراتژیک امنیتی را زیر پا گذاشت.
خروج از «پیمان تجاری اقیانوس آرام»
این پیماننامه فوریه 2016 میلادی میان 12 کشور حاشیه اقیانوس آرام به جز چین با هدف کاهش تعرفههای گمرکی میان کشورهای عضو به امضا رسید. با اینحال پس از رویکارآمدن دونالد ترامپ در آمریکا، وی بیدرنگ نسبت به خروج واشنگتن از این پیمان اقدام کرد.
خروج از «توافق پاریس»
این توافقنامه با هدف کاهش گازهای گلخانهای و مبارزه با مشکلات محیطزیست دسامبر 2015 با توافق بیش از 140 کشور نهایی و تصویب شد. با اینحال، ایالات متحده آمریکا در آگوست 2017 میلادی رسما خروج خود از توافق را اعلام کرد.
عهدشکنی در اجرای تعهدات در قبال «یونسکو»
سازمان «یونسکو» که زیرمجموعه سازمان مللمتحد محسوب میشود سال 1922 میلادی با هدف کمک به برقراری صلح در جهان ایجاد شد و آمریکا نیز یکی از اعضای آن بود. با اینحال، واشنگتن در یک عهدشکنی جدید دسامبر2017 میلادی اعلام کرد که دیگر به تعهدات خود در قبال یونسکو پایبند نخواهد بود.
عهدشکنی آشکار در «برجام» و نقض قوانین بینالمللی
شاید بتوان از عهدشکنی آمریکاییها در قبال توافق هستهای با ایران موسوم به توافق «برجام» به عنوان مهمترین و برجستهترین نقض عهدهای واشنگتن در طول چند دهه اخیر یاد کرد. علیرغم اینکه توافق برجام حاصل قریب به 10سال رایزنیهای سیاسی میان جمهوری اسلامی ایران و طرفهای مختلف بینالمللی بود و در دور نهایی مذاکرات نیز آمریکاییها خود به صورت مستقیم در گفتوگوها مشارکت داشتند اما رئیسجمهور آمریکا می 2018 میلادی رسما خروج واشنگتن از برجام را اعلام کرد. از آنجایی که توافق برجام به تصویب شورای امنیت سازمانملل رسیده بود، اقدام آمریکاییها در واقع نقض صریح، فاحش و آشکارِ قوانین بینالمللی به شمار میرود. آنچه که بدان اشاره شد مهمترین عهدشکنیهای واشنگتن در طول تاریخ بوده و بدون تردید در طول دهها سال گذشته آمریکاییها دهها و صدها توافق و معاهده بینالمللی دیگر را نیز زیر پا گذاشتهاند.
نظر شما: