گیل خبر/ مجید صیادنورد* *کارشناس مناطق آزاد   از منطقه ای که در مسیر کریدور شمال جنوب بود تا منطقه ای که به هاب ترانزیتی آسیا به اروپا تبدیل می شود   منطقه آزاد انزلی تاریخچه ای نسبتاً طولانی با رویاهای بزرگ که برساخته شده از توانمندی ها و ظرفیت های متنوع بندر انزلی و استان گیلان در معادلات منطقه ای و فرا منطقه ای ایران اسلامی است، دارد. آغاز این رویا سال ۷۴ و در سفر رئیس جمهور وقت آیت الله هاشمی رفسنجانی که به نوعی پدر معنوی مناطق آزاد ایران می باشد، بود و شروع به کار منطقه ویژه اقتصادی بندر انزلی از تابستان ۱۳۷۵ بعد از انتخاب هیئت مدیره و تعیین محدوده آن در محدوده  اداره کل  بنادر و دریانوردی استان گیلان  و روستای گلشن بندر انزلی آغاز شد. رویایی که بهره گیری حداکثری از ظرفیت های ترانزیتی کریدور شمال جنوب، نزدیکی منطقه ویژه اقتصادی به قطبهای گردشگری،کشاورزی، تولیدی و صنعتی استان و کشور، وجود زیرساخت هایی همچون بندر و گمرک در انزلی(با سابقه فعالیت چند صد ساله)، نزدیکی به فرودگاه بین المللی رشت و بهره مندی از نیروی انسانی با کیفیت به منظور ایفای نقش موثر و مبتنی بر توانمندی های متنوع استان در معادلات اقتصاد سیاسی بین المللی ایران، را در سر می پروراند. تا پیش از مدیر عاملی دکتر رضا مسرور به عنوان نخستین مدیرعامل بومی و گیلانی منطقه آزاد انزلی، موفق ترین دوره مدیریتی و عملکردی این منطقه چه در قالب منطقه ویژه اقتصادی و چه منطقه آزاد در دوران پنج ساله مدیر عاملی دکتر فیروزآبادی شکل گرفته بود؛ به حدی که سنگ مقیاس و معیار عملکرد مثبت یا منفی هر مدیری، اجرای پروژه ها و طرح های برنامه ریزی شده و تصویب شده در دوره مدیریتی وی تعیین می شد. اما در دوره مدیریت ۶ ساله رضا مسرور در منطقه آزاد انزلی علاوه براینکه پروژه های نیمه کاره و رویاهای ترسیم شده در گذشته این منطقه تا بخش زیادی محقق شد بلکه با تعریف پروژه ها و ظرفیت های کاری جدید در این منطقه استراتژیک کشورمان، معیار عملکردی از میبد یزد به کیاشهر گیلان تغییر موقعیت جغرافیای داد، و منطقه آزاد انزلی به الگوی موفقی از توسعه، اعمال مزایا و معافیت های قانونی برای تولیدکنندگان و فعالین اقتصادی در مناطق آزاد سرزمینی-در مقایسه با مناطق آزاد جزیره ای کشور-تبدیل شد. به طوری که در ادبیات محاوره ای مدیران ارشد، فعالین اقتصادی و کارشناسان مناطق آزاد، انزلی به عنوان بچه زرنگ مناطق آزاد در دولت های یازدهم و دوازدهم تلقی و تعبیر می شد. اما دکتر رضا مسرور در دوره مدیریت خود در منطقه آزاد انزلی که طولانی ترین دوران مدیریتی یک مدیر در منطقه محسوب می شود و این ثبات مدیریتی به عاملی برای جذب، جلب و نگاه داشت سرمایه گذاران تبدیل شده بود، چه کرد یا به تعبیری تصویر کلان کارکردی منطقه آزاد انزلی در این مدت بر اساس چه محورهایی عملکردی ترسیم شد. رسیدن به فهم مشترک در مسیر پیش روی در بدنه سازمانی و نهادهای همکار؛ ابتدا به ساکن ایجاد اتحاد و اتفاق نظر در میان مجموعه پرسنل سازمان که از منابع هویتی،قومیتی و نهادهای اداری و سیاسی مختلف استان تأمین شده بودند نخستین رویکرد مدیریتی مسرور بود و رسیدن به این هدف بر اساس عملکرد متناسب و کارشناسی در رفتارهای مدیریتی وی در طی مدت کوتاهی محقق شد. دومین ساز و کاری که در این دوران سازمان منطقه آزاد انزلی برای ایجاد همگرایی در اجرای مزیت های قانونی خود به سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی در نظر گرفت؛ انعقاد تفاهم نامه ها و توافقنامه های متعدد با نهادها و سازمان های همکار در سطح استانی به طور اعم و در سطح ملی به طور ویژه بود. موضوعی که برآیند آن بهره مندی فعالین اقتصادی منطقه از منافع ناشی از سرمایه گذاری در منطقه آزاد انزلی بود. مزایا و معافیت های قانونی که تا پیش از آن یعنی تا نیمه سال ۹۲ اکثر قریب به اتفاق نهادهای همکار با سازمان عامل این منطقه وجه همت خود را بر عدم اجرای مزیت ها و معافیت های قانونی به فعالین اقتصادی با لطایف الحیل مختلف قرار داده و فعالین اقتصادی در استفاده از این مزایا و معافیت ها با مشکلات و چالشهای بوروکراتیک متعددی مواجه بودند. ایجاد تشکل های صنفی بخش خصوصی و رژیم سازی در مراودات بین المللی منطقه؛ تأسیس تشکلهای بخش خصوصی با پیشنهاد و پیگیری سازمان منطقه آزاد انزلی در دو قالب سرمایه گذاران(تولیدکنندگان) و فعالین اقتصادی(تجار و بازرگانان) بود، راهبرد حمایتی در نظر گرفته منجر به تشکیل انجمن کارآفرینان و سرمایه گذاران و جامعه بازاریان و بازرگانان منطقه  شد. تشکل های صنفی ای که به دلیل نگاه استراتژیک به لزوم وجود تشکل های بخش خصوصی برای دستیابی به اهداف و پیشبرد منافع خود در کشاکش ارتباطات بین سازمانی حائز اهمیت می نماید و این تجربه موفق پیش از این در سایر مناطق آزاد عملکرد مثبتی از خود را مستظهر ساخته بود در حالی که انزلی از آن بهره ای نداشت. چهارمین اقدام و راهکاری که سازمان منطقه آزاد انزلی ظرف ۶ سال گذشته به عنوان یک رویکرد استراتژیک در ارتباط با گسترش همکاری های بین المللی و توسعه روابط با کشورهای همسایه بر اساس ظرفیت های متنوع خود باز تعریف نمود؛ رژیم سازی در روابط فی مابین بود. بر این اساس سازمان مزبور در این مدت از طریق انعقاد توافق نامه های متعدد با مناطق ویژه اقتصادی کشورهای منطقه، حضور در نشست ها و نمایشگاه های بین المللی آنها، میزبانی از نشست هایی همچون اتاق های بازرگانی کشورهای حوزه دریای خزر، برگزاری برنامه های بازدید از مناطق ویژه اقتصادی و ظرفیت های اقتصادی و بندری کشورهای منطقه و میزبانی از مدیران ارشد بخش دولتی و خصوصی کشورهای حاشیه دریای خزر، دریای سیاه و اوراسیا؛ تلاش کرد الگویی از همکاری های منطقه ای بر اساس ظرفیت های ترانزیتی، گردشگری، تولیدی و فرآوری کالا در محدوده خود ترسیم نماید، موضوعی که در قالب اسناد همکاری کشورمان با کشورهای منطقه ظرف دو سال گذشته تثبیت شده است. عملکرد سازمان منطقه آزاد انزلی در حوزه تکمیل زیرساخت ها؛ ظرف دو سال پایانی دولت دهم منطقه آزاد انزلی دوره ای از رکود را پشت سر گذاشت که برآمده از تحریم های بین المللی علیه کشور و ضعف مفرط مدیریتی در آن مقطع بود. با این تفاصیل تکمیل زیرساخت های منطقه جزو اولویت های اصلی سازمان قرار گرفت و طی یک دوره ۳ تا ۵ ساله زیرساخت های مهمی همچون تکمیل موج شکن ها، حوضچه آرامش و احداث اسکله های مجتمع بندری کاسپین به سرانجام رسید. یعنی احداث ۴ پست اسکله آغاز شد که از آن تعداد 2 پست درحال بهره برداری است و دو پست دیگر تا سال بعد در مدار خدمت رسانی قرار می گیرد. نکته جالب توجه در مورد ساخت اسکله های مجتمع بندری کاسپین و بخشی از امکانات زیرساختی لجستیکی، این واقعیت می باشد که از توان و ظرفیت بخش خصوصی برای نخستین بار در یک پروژه حائز اهمیت در حوزه بندری در شمال کشور استفاده شد. در واقع یکی از بهترین پیمانکاران بندر ساز کشور با حجم سرمایه گذاری بالای ۳۰۰ میلیارد تومان ۴ پست اسکله، مخازن سوخت و انبارهای روباز و سرپوشیده را در حال ساخت و بهره برداری دارد. بهره برداری از محور اصلی تقاطع غیر همسطح و ساختمان اداری منطقه، افتتاح پست برق ۶۳ کیلوولت و شروع به کار نیروگاه برق مقیاس کوچک(CHP) منطقه آزاد انزلی و آبرسانی به محدوده فازهای صنعتی، بندری، تجاری و گردشگری منطقه مهمترین پروژه هایی بود که از دوره قبل به صورت راکد در آمده بود و در این مقطع زمانی مورد بهره برداری قرار گرفت. تعریف طرح های زیربنایی جدید، اما ظرف سه سال گذشته سازمان با تعریف پروژه های بزرگی همچون احداث و بهره برداری مرکز همایش ها و نمایشگاه ها (به عنوان بزرگترین مرکز نمایشگاهی شمال کشور) اسکله مارینا (بزرگترین اسکله کشتی های تفریحی که به منظور ایجاد و گسترش گردشگری دریایی در سواحل ایرانی دریای خزر احداث شد) و زیرساخت های حوزه گردشگری مشتمل بر مرکز تفریحات، مجموعه پارک ساحلی، پارک های تفریحی روستایی، امکانات ورزشی همچون مجموعه ورزشی ساحلی قایقران و پیست دوچرخه سواری کوهستان؛ در کنار بهره گیری از ظرفیت های بخش خصوصی در احداث مراکز تفریحی و گردشگری را در برنامه های اجرایی خود قرار داد. از سوی دیگر سازمان منطقه آزاد انزلی در این دوره به منظور جذب و ماندگاری گردشگران ورودی به منطقه بعد از تکمیل حلقه های زیرساخت های گردشگری، برنامه های متنوعی را برای درآمدزایی از گردشگران ورودی به منطقه را در در دستور کار قرار داد. از مهمترین این برنامه ها می توان به انعقاد توافقنامه با اداره کل بنادر و دریای نوردی استان به منظور ایجاد مسیر گردشگری دریایی میان منطقه و شهر بندرانزلی اشاره کرد، در عین حال توافقنامه و قراردادهایی با انجمن های تورگردانی ایران منعقد شد، نمایشگاه های متعددی نیز در حوزه های مختلف تخصصی و عمومی همچون صنایع دستی برگزار گردید. جشنواره های فرهنگی ورزشی، مسابقات ورزشی ملی و بین المللی در مرکز نمایشگاهی و مجموعه ورزشی ساحلی منطقه برپا شد. سرفصل های فعالیتی که منطقه آزاد انزلی به منظور جذب گردشگر با علایق و سلایق مختلف و در عین حال ایجاد زمینه هایی برای ماندگاری گردشگر در منطقه در راستای تبدیل شدن به قطب گردشگری استان و شمال کشور طی این مدت به انجام رساند، موضوعی که براساس آمارها در سال گذشته با جذب بالغ بر 7 میلیون گردشگر موفقیت خود را نشان داد. این در حالی است که در استان گردشگر پذیر گیلان، منطقه آزاد انزلی از نظر فاصله زمانی در مرکز استان قرار گرفته-به طوری که از آستارا، چابکسر و رودبار به عنوان سه شهر ورودی غربی، شرقی و جنوبی استان فاصله تا منطقه دو ساعت و نیم می باشد- و زیرساخت های مناسب برای ماندگاری گردشگر در استان موجود نبوده، سازمان منطقه آزاد انزلی طرح های فوق را به منظور بهره برداری حداکثری از گردشگران داخلی و خارجی ورودی به استان به اجرا درآورده است. در میان پروژه های زیرساختی گردشگری که توسط بخش خصوصی انجام شد و ظرف یک سالی که از افتتاح و بهره برداری از آن گذشته، استانداردهای گردشگری منطقه را از مرزهای ملی کشور فراتر برد؛ شروع به کار بزرگترین مجموعه آکواریوم و خزندگان ایران را باید نام برد که خود به یک قطب جذب گردشگر تبدیل شده است. طرفه اینکه با جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، شکل جدیدی از جذب سرمایه گذار را در مناطق آزاد به منصه ظهور رساند. تصویرسازی سازمانی حامی نسبت به سرمایه گذاران از نکات جالب توجه سازمان منطقه آزاد انزلی طی این مدت ارائه تصویری از یک سازمان پویا و حامی نسبت به سرمایه گذاران و فعالین اقتصادی بوده که بر این اساس، ظرف سه سال(95 تا 98) بالغ بر ۷۰ واحد تولیدی-صنعتی که به دلایل متعدد خط تولید آنها متوقف شده بود از طریق ارائه بسته های حمایتی، مشاوره ای، تشویقی و تأمین منابع مالی و یا جذب سرمایه گذار جدید وارد مدار تولید و اشتغالزایی شدند. در عین حال طی این مدت ۲۵ وارد کننده از طریق منطقه آزاد انزلی با ارائه چنین طرح های تشویقی، حمایتی و مشاوره ای به جرگه تولیدکنندگان و صادرکنندگان وارد می شوند موضوعی که در نوع خود در هر دو شاخص آماری در میان مناطق آزاد کشور کم نظیر تلقی می گردد. اقدام دیگری که در راستای ترسیم تصویر یک سازمان حامی از سوی سازمان انجام شد، حمایت از واحدهای تولیدی، منطقه از طریق ارائه فضای مناسب به این تولیدکنندگان(صنعتی یا صنایع دستی) در نمایشگاه های تخصصی داخلی و خارجی که سازمان در آن مشارکت داشته می باشد. به این موارد باید ایجاد بورس کالا در منطقه به منظور شفاف سازی، تسهیل و تسریع مراودات تجاری و تبدیل منطقه آزاد انزلی به سازمان پیشرو در حمایت از شرکت های نوآور، فناور و دانش بنیان را اضافه کرد، عنوانی که براساس عملکرد موفق در جذب 90 شرکت در این حوزه، ایجاد مرکز شکوفایی شرکتهای نوآور و دانش بنیان و انعقاد تفاهم نامه با نهادهای ملی حامی این شرکت ها به ویژه معاونت علمی ریاست جمهور، حاصل شد. به موارد پیش گفته باید دستیابی به موفقیت های شگرف در شاخص های مختلف اقتصاد مقاومتی، صادرات، صادرات مجدد و جذب سرمایه گذار در حوزه های خارجی و داخلی را اشاره نمود؛ معیارهای عملکردی که باعث شد منطقه آزاد انزلی به عنوان بزرگترین بنگاه و مرکز اقتصادی شمال کشور زمینه رونق فضای کسب و کار در محدوده منطقه و با محوریت منطقه در سطح استان گیلان و کشور را فراهم آورد. ترسیم پروژه هایی که رویاهای بزرگ ترانزیتی را در سر می پروراند؛ ظرف سالهای اخیر سازمان منطقه آزاد انزلی بااین پیش فرض که درآمدزایی از فرصت های ترانزیتی یکی از مهمترین کارکردهای مناطق آزاد موفق جهان براساس ظرفیت های موجود جغرافیایی قابل تحقق است؛ فعال سازی کریدور شمال جنوب (که بعد از حدود 20 سال هنوز از سند امضاء شده فراتر نرفته) و ایجاد کریدور تجاری جدید میان ایران و چین را به عنوان یکی از رویکردهای اصلی خود در اولویت کاری خود قرار داد. دو مسیر تجاری که زمان و هزینه تمام شده کمتری را نسبت به مسیرهای موجود عاید فعالین اقتصادی می نماید. برای تحقق این مهم سازمان منطقه آزاد انزلی مهمترین پروژه های خود را مرتبط با حوزه های ترانزیتی ترسیم کرد. بر اساس آن توافقنامه ای میان این سازمان و وزارت راه و شهرسازی منعقد گردید، توافقنامه ای که تاکید رئیس جمهور را همراه داشته و طبق این توافق مجتمع بندری کاسپین به خط ریل سراسری کشور وصل می شود تا این بندر استراتژیک کشور به بنادر جنوبی ایران اسلامی متصل شده و شبکه حمل و نقل ریلی و دریایی کشور به عنوان شبکه حمل و نقل ریلی ترکیبی تکمیل گردد. از سوی دیگر ایجاد اسکله رو-رو  با همکاری قرارگاه خاتم الانبیا و اخذ مصوبه ایجاد پارک لجستیک در این منطقه مجموعه اقداماتی است که در آینده این منطقه را به هاب ترانزیتی کشورهای حاشیه دریای خزر تبدیل می کند. چه رویاهایی را دکتر روزبهان می توان محقق نماید؛ اما دکتر محمد ولی روزبهان به عنوان مدیرعامل جدید با تکیه بر موارد پیش گفته، زیرساخت های موجود و طرح جامع تصویب شده منطقه؛ در جلسه معارفه خود افق های جدیدی از برنامه ریزی و هدف گذاری برای توسعه منطقه را ترسیم نمود. افق هایی که فراتر از مرزهای کشورهای منطقه، رویای تبدیل شدن منطقه آزاد انزلی به مرکزی برای مبادلات آسیایی-اروپایی با تکیه بر کریدورهای بین المللی ایجاد شده در این منطقه را پیگیری می کند. از نکات جالب توجه روزبهان به عنوان یک مدیر عامل در منطقه آزاد عقبه آکادمیک و دانشگاهی وی، حضور در سازمان و برنامه و بودجه کشور و نهاد اندیشه ورزی چون جهاد دانشگاهی، بومی بودن، آشنایی با ظرفیت ها و فرصت های منطقه و ارتباطات گسترده با اعضای ارشد هیأت دولت و معاونین رییس جمهور می باشد. در عین حال مدیرعامل منطقه آزاد انزلی در شرایطی در این منطقه قرار می گیرد که نیروی انسانی آن طی ۶ سال اخیر کیفیتی از خود را نشان دادند که از میان ۴ عضو هیئت مدیره سه عضو از بدنه مدیریتی سالهای قبل می باشند که با بروز توانمندی خود در این دوره به جایگاه هیأت مدیره و کسب رأی اعتماد هیأت دولت نائل آمده و ارتقا جایگاه مدیریتی پیدا کرده اند. اگر در دهه ۸۰ منطقه آزاد انزلی به عنوان عضو نامبارک استان و نقطه ای که بر نخواستن و مانع شدن در برابر آن اتفاق نظر بین مسئولین استان حاکم بود در دهه نود و در سالهای اخیر این منطقه به نیروی محرکه و پیشران توسعه استان گیلان تبدیل شده و چندین بار میزبان رییس جمهور و معاونین او بوده، در نتیجه با تکیه بر ظرفیت های ایجاد شده و توانمندی های موجود، امید می رود به جایگاه رفیع گذشته خود در ایجاد ارتباط میان ایران و کشورهای اروپایی و آسیای میانه و شرق آسیا به ایفای نقش بپردازد. بی تردید قیاس با دوره مدیریتی مسرور عرصه مقایسه ای بسیار سختی است که برای هر مدیرعاملی یک چالش محسوب می شود اما ظرفیت های علمی، عملکردی و توانمندی های ارتباطی دکتر روزبهان این امید را در میان سرمایه گذاران، فعالین اقتصادی، افکار عمومی، مدیران ارشد استان، نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی تداعی می کند که بر اساس معنای مستفاد از فامیلی این مرد روزهایی بهتر از روزهای کنونی در این منطقه با همکاری درون بخشی و فرابخشی و هم افزایی تمام نیرو های ملی و بین المللی ساخته شود. چه چالش هایی برای تحقق افق های پیش روی وجود دارد؛ تحریم های بین المللی شده امریکا علیه ایران عزیز، ریسک سرمایه گذاری در کشورمان را به حداکثر رسانده و در عین حال با ازدیاد قوانین ضد حمایتی از مناطق آزاد در عرصه های بانکی(تأمین ارز)، گمرکی و مالیاتی، زمینه های فعالیت، فعالین مناطق آزاد را با چالش های سختی مواجه کرده، چالشی که با توجه به ارتباطات خوب مدیرعامل با مدیریت عالی کشور، در این منطقه قابل رفع، پیش بینی می شود. از سوی دیگر بهره برداری حداکثری از مجتمع بندری کاسپین با الحاق آن به خط ریل سراسری در عمل شائبه غلط تضعیف جایگاه بندر قدیمی انزلی را تداعی می کند و این در حالی است که آن بندر در محدوده همین منطقه بوده و صرفاً به دلیل عدم اجرای کارشناسی پل غازیان امکان اتصال ریل به آسانی میسر نیست، ایجاد همگرایی و رسیدن به فهم مشترک براساس فرصت های بهره برداری از ظرفیت های یکدیگر، یکی از راهکارهایی است که می تواند مشکلات را به مسئله ای قابل حل تغییر ماهیت دهد. از سوی دیگر سازمان بنادر به نیکی می داند که عین اتفاق غلطی که در بندر انزلی رخ داده و موجبات چالش امنیتی برای ناوگان دریایی شمال کشور و مجتمع کشتی سازی نظامی آن را فرآهم نموده، در جنوب کشور بر گونه دیگری عمل شده است. براساس آن در بندر عباس، دو بندر در فاصله حدود 15 کیلومتری یکدیگر قرار دارند، به این صورت که بندر شهید باهنر مابین بنادر نظامی نیروی دریایی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفته و بندر شهید رجایی نیز در نقطه ای دور از شهر و در فاصله حدود 15 کیلومتری این بندر واقع شده؛ سازوکاری که سازمان بنادر در این وضعیت با همکاری دو نیروی نظامی کشور به مرحله اجرا درآورده بر این گونه است که بندر شهید باهنر صرفاً به صادرات می پردازد(در حجم کشتی های متوسط) تا ضریب امنیتی این دو نیرو در چارچوب قواعد و قوانین حقوق بین الملی عمومی(به طور ویژه دریاها و کشتیرانی) با چالشی مواجه نشود و بندر شهید رجایی علاوه بر واردات، صادرات را نیز انجام می دهد. سئوال این است که این الگوی همکاری را نمی توان در انزلی نیز تعمیم داد؟ کریدورهای بین المللی نستراک و چین-قزاقستان-ایران در مدار اقبال قرار گرفته و این فرصت بی نظیری است که می تواند قدرت مانور ایران را در معادلات ترانزیتی منطقه ای و در تقابل با تحریم های امریکا افزایش دهد و در عین حال زمینه درآمدزایی بیشتر، کاهش هزینه تولید و فرآوری کالا را پدید آورد. این مهم از این طریق قابل احصاء می باشد که اولاً هزینه و زمان حمل و نقل کالا تا بندر کاسپین از مسیر جنوبی کشور کمتر بوده؛ ثانیاً بهره مندی از فضای پسکرانه مناسب، این مجتمع بندری را به یک بندر نسل سوم که در آن علاوه بر مدیریت بار و کالا، فرآیندهای فرآوری، بازاریابی و صادرات محصولات تولیدی فرآهم می شود، تبدیل کرده و ثالثاً مزیت ها و معافیت های قانونی منطقه نیز مزید بر مزایای پیش گفته برای سودآوری بیشتر در سرمایه گذاری تولیدی در منطقه آزاد است. بهره برداری حداکثری از اراضی محدوده منطقه چالش دیگری است چراکه علی رغم سه برابر شدن محدوده منطقه در سال 93، بخش عمده این اراضی مشتمل بر اراضی بخش خصوصی، بخش دولتی و زمین هایی است که امکان تغییر کاربری در آنها موجود نمی باشد، طرفه اینکه با مجوز اضافه شدن 2000 هکتار به محدوده منطقه و اجرای طرح جامع براساس وضعیت موجود اراضی منطقه، می توان به راحتی این چالش را به فرصتی توسعه ساز تبدیل نمود تا بعد از سالها این منطقه بتواند از اراضی تحت حاکمیت قانونی محدوده خود که در مالکیت ندارد، با توان مدیریتی جدید در جهت جذب سرمایه گذاران تولیدی، گردشگری، حوزه های فعالیت و رشته های مرتبط با صنعت کشاورزی و شیلاتی و بوم گردی، به صورت حداکثری استفاده نماید. و در نهایت فرصت اوراسیا، زمینه بی نظیری برای فعالیت درخشان منطقه آزاد انزلی در دوره مدیریتی دکتر روزبهان را فرآهم کرده، فرصتی که این منطقه براساس دو توافقنامه با منطقه ویژه اقتصادی لوتوس، زمینه آن را ترسیم نموده و در عین حال با الحاق ایران به این اتحادیه اقتصادی، بهترین منطقه ای که از زمینه های همکاری متنوعی با کشورهای منطقه برخوردار می باشد، این منطقه است، به حدی که می توان تصریح کرد منطقه آزاد انزلی و تمامی زیرساخت های آن به منظور بهره برداری حداکثری و توسعه روابط اقتصادی با کشورهای حوزه اوراسیا ایجاد شده و با تکیه بر جایگاه خود در کریدورهای بین المللی می تواند برنامه های مدیرعامل خود را که تبدیل منطقه به نقطه ای امن برای سرمایه گذاران و نگین درخشان اقتصاد ایران است را محقق نموده و به مرکز ترانزیت کالا میان آسیا و اروپا تبدیل شود. گیل خبر: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.