به گزارش گیل خبر ، کتاب «آیت الله العظمی شهید حاج ملامحمد خمامی جریان مشروطیت مشروعه گیلان و رهبری آن در این نهضت» دقایقی پیش با حضور موسی حقانی تاریخ نگار برجسته کشور در سالن اجتماعات بیمارستان الزهرا (س) این شهر رونمایی شد. کتاب «آیت الله العظمی شهید حاج ملامحمد خمامی» هفتمین اثر از سری کتاب های موسسه مطالعات مبارزات اسلامی گیلان در قطع وزیری و 480 صفحه بوده که درباره جریان مشروطه خواهی گیلان در 13 فصل نگاشته شده است. فصل نخست این کتاب به ولادت و تحصیلات آیت الله خمامی در نجف اختصاص یافته و فصل دوم آن به موضوع بازگشت ایشان به گیلان و خانواده و فرزندانش می پردازد. در فصل سوم کتاب نیز درباره ویژگی های شخصی ایشان مانند عبادت، سعه صدر، بینش عمیق سیاسی، تاکید بر امر به معروف و نهی از منکر را بیان می کند و فصل چهارم مربوط به مرجعیت عامه ایشان در گیلان، تقلید مردم از ایشان، تدریس، محکمه قضاوت و برخورد با زورمندان است. فصل پنجم این کتاب نیز مواضع و عملکردهای سیاسی اجتماعی آیت الله خمامی پیش از مشروطه را بیان می کند که به مواضع و عملکردهای ایشان در جریان جنبش مشروطه تا پیش از تاسیس جریان مشروعه خواهی پرداخته است. تقابل با دولتی ها، حمایت از مردم مستضعف، حمایت از اقتصاد ملی، جلوگیری از اختلافات داخلی و مقابله با افراد و فرقه های منحرف و ... از مهم ترین فصل های کتاب است. نقش مردم گیلان در جریان مشروطیت مشروعه توسط دکتر موسی حقانی در مراسم مذکور مورد بررسی قرار گرفت. کتاب مذکور در 12 فصل نگارش شده و برخی اسناد و مدارک به همراه تصاویر آن برای نخستین بار انتشار یافته است. موسی حقانی امشب در حاشیه رونمایی از کتاب «ملامحمد خمامی» رهبر مشروطیت و مرجع تقلید مردم گیلان وخامت و حساسیت آن دوره را تشریح کرد. وی با بیان اینکه وقتی به منابع مشروطه در 10 تا 20 سال پیش نگاه می کنیم مطالب منسجم درباره آیت الله خمامی وجود ندارد، افزود: مطالب به صورت پراکنده است و در برخی موارد نیز با گرایش های مختلف ذکر شده است. استاد برجسته تاریخ با اشاره به تلاش های صورت گرفته در شناساندن چهره مبارز آیت الله خمامی اظهار کرد: انتشار کتاب حرکتی خودجوش بوده و بدون اینکه از جایی حمایت شوند بر اساس اعتقاد دینی و ایمانی این کار بزرگ را انجام دادند. *ماجرای رفتن آیت الله خمامی از گیلان و بازگرداندن وی به این استان وی انتشار کتاب ملامحمد خمامی را آثاری بزرگ دانست و ادامه داد: این کتاب راه نویی را در حوزه مطالعات تاریخی و اسلامی گیلان گشوده است. حقانی با اشاره به برخی منابع درباره تاریخ معاصر ایران و گیلان گفت: در آنها با رویکرد سکولار و توأم با هتک حرمت نسبت به بزرگان در برخی از منابع صورت گرفته است. وی اضافه کرد: آیت الله خمامی عالم بزرگی که 100 سال پیش در این منطقه جایگاه والایی داشت و در برخی منابع به صورت مستند به جایگاه شخصیت وی اشاره شده است. تاریخ نگار برجسته کشور به رفتن آیت الله خمامی از گیلان اشاره کرد و گفت: زمانی که آیت الله خمامی در جریان مشروطه از گیلان به تهران می رود در مجلس حاضر می شود نه به عنوان نماینده بلکه به عنوان کسی که می خواهد اتفاقات گیلان را به آگاهی برساند و در این زمینه تحصن صورت می گیرد و زمامداران تهران به این نتیجه می رسند که به نحوی خمامی را به گیلان برگردانند و جمعی از علمای منتقد مشروطه سکولار و غربی از تهران احساس خطر کردند. *تاریخ نگاری سکولار دلیل ناشناخته ماندن چهره آیت الله خمامی وی دلیل نشناختن آیت الله خمامی در زادگاهش در رشت را کم کاری و تاریخ نگاری سکولار دوره مشروطه عنوان کرد و یادآور شد: اینها با جریان دینی درگیر بودند و به طور طبیعی در تاریخ نگاری خود سعی کردند مقام آیت الله خمامی و افراد نظیر وی را پایین بیاورند و دیگران را برجسته کنند. وی با بیان اینکه چهار جریان در گیلان فعال بود، افزود: آیت الله خمامی با سه جریان درگیری داشت و یک جریان استعمار بود که حمله گسترده و نظامی و سیاسی خود را علیه ایران آغاز کرد و قرار نبود ایرانی وجود داشته باشد که منجر به تجزیه بخش های مهمی از کشورمان شد. رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ادامه داد: ایران به دلیل اینکه در مجاورت هندوستان قرار گرفته و هندوستان توسط انگلیس تصرف شده وارد معادلات جهانی می شود و قاجارها دیر متوجه شدند و در صحنه ای قرار گرفتند که امروز رهبر انقلاب پیچ تاریخی عنوان می کنند. وی اضافه کرد: در آن زمان چنین وضعیتی داشتیم و در پیچ تاریخی قرار گرفته بودیم و دخالت های نابه جا و مشاوره های غیر صحیح موجب شد که نتوانیم از تحولات کشور را سربلند بیرون بیاوریم. حقانی حسینعلی نوری را یکی از کاندیداهای استعمار در کشور عنوان کرد و گفت: وی رهبر فرقه وهابیت بود که می خواست در ایران پادشاه شود اما جریان روشنفکری با دو شاخه میانه روی، تغییرات را در ایران می خواستند اما نگاه علما به اسلام دارای سه محور اصلی بود. *نگاه علما در زمینه صیانت از ایران/مبارزه آیت الله خمامی با وهابیت وی مبارزه با استعمار، صیانت از ایران و مبارزه با استبداد را سه نگاه علما ذکر کرد و افزود: جریان روشنفکری این دغدغه ها را نداشت و نگاهی که علما به استعمار داشتند آنها نداشتند و در ارتباط با قاجار ابتدا نفوذ و بعد براندازی مدنظر آنها بود. این استاد برجسته تاریخ با اشاره به اینکه جریان روشنفکری جریان افراطی دارد که متشکل از گروه های مختلف بود، خاطرنشان کرد: تشکیلات فراماسونی در ایران موجب شد تا گروه های ساختارشکن در زیر این چتر به خوبی یکدیگر را پیدا کنند و هدف اصلی آنها براندازی اسلام و قاجاریه بود. وی مرکز ثقل فعالیت گروه افراطی و برانداز در مشروطیت ایران را «گیلان» و «آذربایجان» عنوان کرد و یادآور شد: این امر موجب شد تا افرادی مانند آیت الله خمامی که موسس مشروطیت بود به حاشیه برده شود. حقانی به نقش موثر علما در تاریخ مشروطیت اشاره کرد و متذکر شد: علمایی مانند آیت الله خمامی و چهره های برجسته دیگر علما پای صیانت از ایران ایستادند. وی درباره ویژگی های آیت الله خمامی تصریح کرد: برخورد با وهابیت از گیلان آغاز شد و منشأ آن آیت الله خمامی بود و بعد اصفهان در این زمینه اقدام کرد. رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر گیلان برخورد با عناصر فراماسون را از دیگر ویژگی های آیت الله خمامی عنوان کرد و یادآور شد: درگیری آیت الله خمامی با انجمن آذربایجان و گیلان جزو کارهای سخت بود و هر کس درگیر با آنها می شد مورد ترور قرار می گرفت. وی مردم دوستی، تقوا، دشمن شناسی، آینده نگری، اسلام شناسی و... را از ویژگی های بارز آیت الله خمامی عنوان کرد و خواستار برگزاری همایش آیت الله خمامی در گیلان شد و خاطرنشان کرد: این همایش کمک می کند تا چهره مغفول مانده ایشان شناسایی و معرفی شود. حقانی از مسئولان گیلان خواست تا با حمایت های خود نسبت به برگزاری همایش آیت الله العظمی شهید حاج ملامحمد خمامی همت کنند./فارس