اختصاصی گیل خبر/ در روز 28 مرداد 1332 خورشیدی, حکومت ملی دکتر محمد مصدق پس از 27 ماه و 15 روز حکومت توسط کودتای انگلیسی-آمریکایی و با حمایت برخی از رجال وابسته داخلی به موفقیت انجامید و مصدق پس از دستگیری در یک دادگاه فرمایشی به سه سال حبس و تبعید در ملک خود در احمد آباد روستایی واقع در ناحیه آبیک قزوین محک.م گردید. کودتای 28 مرداد چه پیامدها و نتایجی به دنبال داشت؟ 1- کودتای 28 مرداد موجب سقوط تنها دولتی شد که بر اساس سازوکارهای مشروطه یعنی پیشنهاد و رای اعتماد مجلسین شورای ملی و سنا و سپس توشیخ مقام سلطنت به روی کار آمده بود.کودتا در واقع موجب نابودی و سقوط دولت ملی گردید. 2- فرایند کودتا نشان داد کشورهای ابرقدرت غربی و شرقی برسر مصالح و منافع خود علیرغم تفاوت دیدگاههای ایدئولوژیکی (کاپیتالیسم و کمونیسم) به توافق می رسند. آنچه که آمریکا و انگلیس و شوروی در کودتای 28 مرداد انجام دادند در جریان مبارزه انگلیس و آمریکا با مصدق بود که حزب توده ایران به صوابدید و در خدمت شوروی,سیاست اوراق قرضه مصدق را تحریم کرده بودند. 3- کودتای 28 مرداد, موجب اختلال در مبانی مشروعیت رژیم پهلوی گردید. این رژیم که از دوره رضاشاه باتوجه و علاقه به اسامی پادشاهان ایرانی چون اردشیر,کوروش, خشایار,انوشیروان و ... به برگزاری هزاره فردوسی پرداخته بود و خود را ملی می نامید ناگزیر شد برای اسقاط حکومت ملی دکتر مصدق متوسل به کودتای قدرت های خارجی شود. 4-از دوره 25 ساله (کودتای 28 مرداد تا 1357) به مدت یک ربع قرن,جامعه ایران آبستن تشکیل گروههای مبارز سیاسی به شیوه معتدل و مسلمانه شد و این نشان داد که مشروعیت زایل شده پهلوی,سازوکاری جهت تالیف قلوب جامعه ایرانی ندارد. 5- آمریکایی ها با انجام کودتای 28 مرداد, یاد و خاطره خوشی را که ایرانیان از هوارد باسکرویل در دوران مشروطیت در تبریز و ساموئل جردن بنیانگذار مدرسه البرز داشتند از یاد بردند و آمریکا را در چهره امپریالیسم جدیدی دیدند که موجب زوال حکومت های ملی چون: مصدق(ایران),عبدالناصر(مصر),آلنده(شیلی) و... می شود. 6- کودتای 28 مرداد,مصدق را در میان رجال خوشنام تاریخ قرار داد و اورا در آلبوم ذهن جامعه ایرانی در کنار قائم مقام فرهانی و امیرکبیر نشاند و آنچه را که شاه و دوستان نزدیکش و بریدگان از مصدق نوشته و پراکندند را به شوخی گرفته و به آن وقعی ننهادند. فریدون شایسته دکترای تاریخ