گیل خبر/امیرحسین ابراهیمی* *کارشناسی علوم سیاسی دانشگاه گیلان غلبه رویکرد ایدئولوژیک بر واقع نگری و عمل گرایی در سیاست خارجه جمهوری ترکیه در عصر اردوغان موجب فرصت سوزی¬های بسیاری در تصمیم گیری ها و مغفول واقع شدن منافع ملی به مثابه نقطه تمرکز فرایندهای سیاست خارجی در مقام شکل بنیادی در این عرصه شده است. این در حالی است که ترکیه با توجه به ظرفیت های آشکار و پنهان خود، که به لحاظ واقع شدن در منطقه ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک خاورمیانه و همچنین موقعیت خاص جغرافیایی این کشور که به عنوان پلی میان آسیا و اروپا شناخته می شود از موقعیت بسیار خوبی برخوردار بوده است. تغییرات اخیر در سیاست خارجی ترکیه و دور شدن از سیاست خارجی تنش زدایی و تغییر آن به سیاست خارجی تهاجمی، ترکیه را دچار بحران های جدید کرده است. قمار اردوغان در جنگ سوریه و متضرر شدن ترکیه در باتلاق سوریه و پیروزی نیروهای بشار اسد برعلیه حامیان مواضع ترکیه در خاک این کشور، اردوغان را به بنیان نهادن یک عملیات نظامی جدید در شمال شرق سوریه که به عملیات چشمه ی صلح شهرت یافته مجبور کرده است. کاهش ارزش پولی ترکیه، افزایش نرخ فرآورده های انرژی و حامل های سوخت همچون بنزین، گازوئیل و برق، وخیم شدن روابط ترکیه و کشورهای عضو اتحادیه اروپا و به تبع آن دور شدن ترکیه از عضویت در اتحادیه ی اروپا از پیامدهای اولیه ی حمله اردوغان به سوریه بوده است. اردوغان که در ابتدای حضور در قدرت توانسته بود با اتخاذ سیاست های محافظه کارانه و عملگرا تغییرات بنیادین و گسترده در سیاست داخلی و خارجی ترکیه ایجاد کند و حتی برای مدتی، عنوان محبوب ترین رهبر خاورمیانه را یدک بکشد اکنون ترکیه را دچار بحران های تازه کرده است. او با هدف پیگیری و احیای شعار پان ترکیسم نگرانی کشورهای منطقه را برانگیخته است. او که بدنبال امپراطوری سازی ترکیه در آینده نزدیک می باشد از پان ترکیسم به عنوان یک ابزار سیاسی، در بعد فرهنگی سیاست خارجی خود استفاده کرده است. ترکیه با سر دادان شعارهای پان ترکیستی علیه آن دسته از کشورهایی که دارای اقوام ترک هستند به عنوان یک اهرم فشار سود برده است. همچنین با اعمال نفوذ در کشورهای غیرترک زبان همچون سوریه و عراق بدنبال احیای امپراطوری عثمانی سابق می باشد. حمله¬ی نظامی ترکیه به شمال سوریه نه تنها روند برقراری صلح و ثبات در سوریه بلکه پروژه صلح میان کشورهای خاورمیانه را نیز به تعویق انداخت. جنگ سوریه که سرانجام بعد از چندسال رو به پایان به نظر می رسید و بشار اسد نیز سعی داشت زیر سایه ی حمایت جمهوری اسلامی ایران و روسیه، مشروعیت سیاسی از دست رفته ی خود را احیا سازد و مناطق مرزی شمالی و شرقی را که در اختیار ایالات متحده ی آمریکا بود را پس از خروج نیروهای آمریکایی بازپس گیرد. یکبار دیگر خود را در آستانه ی یک جنگ فرسایشی جدید می بیند. چرخش  در سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه از زمانی که اردوغان شاهد خارج شدن اوضاع در سوریه و تهدید منافع نیروهای هم پیمان خود در خاک این کشور شد آغاز شد. حمله ترکیه به شمال سوریه اینگونه به نظر می رسد که نیروهای ترک بعد از استقرار در خاک سوریه قصد خروج از این منطقه را ندارند. اقدامی که برای منطقه ی ملتهب خاورمیانه که هر لحظه گسست های قومیتی آن را تهدید می سازد بسیار خطرناک بوده است.اما آنچه که آشکار است هدف ترکیه از حمله به سوریه پاکسازی نژادی علیه ی کردهای این منطقه است. برخلاف نام عملیات چشمه ی صلح، ترکیه و اردوغان هیچ تصمیمی برای صلح در منطقه و ایجاد ثبات ندارند. ترکیه¬ی اردوغان اهداف خود را در سیاست های پان ترکیسم و پاکسازی نژادی دنبال می کنند تا بتوانند با ایجاد نفوذ در منطقه و بازتولید فرهنگ امپراطوری عثمانی به عنوان یک ابر قدرت منطقه ای خود را معرفی سازد. گیل خبر: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.