گیل خبر/ کمیل فتاحی سریال گاندو از همان قسمت های نخست توانست بخاطر اشاره به داستان یکی از پرونده های جاسوسی کشور مخاطبین خاص و عام زیادی را جذب کند. هرچند برای تماشاگر تازگی داشت که سریال ایرانی درباره پشت پرده امنیت ملی در رسانه ملی تولید و پخش بشود، اما در کشورهایی که به سینما و تولیدات تلویزیونی بیش از نشاط و سرگرمی! اهمیت می دهند، رسانه ها سالهاست که درباره مسائل جاسوسی فیلم و سریال می سازند و بقول یکی از نظریه پردازان سینما : بسیاری اوقات همین فیلم ها هستند که بر معادلات دنیای واقعی اثر می گذارند و حوادث آینده را پیش بینی می کنند. اما پس از پخش سریال گاندو، برخی از مسئولان کشورمان به موضوع قصه فیلم اعتراض کرده و آن را مغایر اتحاد و همدلی جامعه دانستند. موضوعی که به نوعی با آزادی بیان ارتباط می یابد و محدود کردن نگاه فیلمساز به سلایق سیاسی، یعنی ایجاد حصاری تنگ برای عدم ورود به موضوعات خاص! در سالهای اولیه ایجاد هالیوود هم که سخت گیری ها به مراتب بیش از امروز بود، و فیلمسازانی مانند الیاکازان بخاطر عضویت در حزب کمونیست ممنوع الکار می شدند، بازهم سینمای آمریکا آزادانه به طرح موضوعات سیاسی و نقد عملکرد چهره های شاخص دولت می پرداخت. با تعداد بسیاری نمونه عینی مواجه ایم که مانند زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون درباره قضیه رابطه جنسی رئیس جمهور با منشی کاخ سفید فیلم ساخته می شود و یا پس از ۱۱ سپتامبر صدها فیلم و سریال درباره ابعاد پیدا و پنهان این حادثه تولید می شود که در برخی از آنها اف بی آی و یا نزدیکان رئیس جمهور نیز بعنوان افراد مرتبط با طالبان مطرح می شوند. در گستره بی حد و مرزی به نام سینما و تلویزیون، در دهه های اخیر فیلمسازان آمریکایی کمتر بخاطر نوع نگاهشان در خلق آثار سیاسی سرزنش و اندرز می شوند و از قضا کلیت نظام حاکم بر آمریکا اجازه می دهد نه فقط چهره های تاریخی بلکه سیاسیونی که در راس کار قرار دارند نیز دستمایه ساخت فیلم های مختلف قرار گیرفته و از نظرگاه تخیل یا واقعیت توسط فیلمسازان نقد شوند. با این مقدمه هرچند قیاس سینما و تلویزیون کشورهای ایران و آمریکا از نظر امکانات فنی و آزادی بیان چندان منطقی نیست، اما با الگوبرداری از برخی تجارب هنرهای تصویری در کشورهای توسعه یافته و بجای مباحث و چالش های غیر ضروری که سطح نقد یک اثر تلویزیونی را تا حد گرایشات سیاسی و سلیقه ی جناحی پایین می آورد، میتوان با بررسی جمیع جهات زمینه ظهور آزادی بیان در تولیدات رسانه ای را فراهم آورد. درباره گاندو روایت های ژورنالیستی از اتصال تولیدکنندگان سریال با سیاسیونی حکایت دارد که همواره به مقابله با دولت شهرت دارند و موسساتی که بطور موازی با نهادهای قدرت در ارتباطند! حال آنکه در کشورمان چنین روابطی میان برخی هنرمندان دولتی و سیاسیون و جناح ها امری تازه نیست و هرکسی سعی می کند برای بازتاب سلیقه و عقیده خودش تلاش کند. از طرفی بحث رانت و جانبداری در حمایت از برخی فیلمسازان مطرح بود که با هزینه های گزاف اجازه تولید سریال سیاسی می یابند، اما برخی دیگر اجازه اظهار نظر از طریق ساخت سریال را نمی یابند. با این اوصاف بنظرم گاندو محصول هر جریان و گروه سیاسی که بوده باشد، برای اولین بار به طریقی فشرده و مختصر نقد سران نظام و دولت را مطرح نموده و این اتفاق مفیدی خواهد بود.چرا که تا پیش از این کمتر سریالی در تلویزیون جرات می یافت از عنوان آقازادگی پا فراتر نهاده و وارد مصداق و روایت های دراماتیک از خیانت بخش هایی از طبقه حاکم بشود. سریال گاندو اگرچه دست و پا شکسته و به اختصار، اما سعی دارد سیمای افرادی را نشان دهد که سکاندار کشور هستند و با سوءاستفاده و رانتخواری منابع اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی را به چنگ می آورند. البته همه چیز در سطح روایت بیان می شود و به پیچیدگی راههای نفوذ در کشور کمتر اشاره می گردد. مثلا در سریال روابط و مهمانی های میان شخصیت جاسوس و نزدیکانش نشان داده می شود، اما اینکه تهدید اصلی از چه منافذی داخلی رقم میخورد خبری نیست! البته گاندو به اقتضای داستان بر روی وزارت خارجه و وزارت نفت متمرکز شده، اما این آغاز راهی است که در صورت امکان میتواند به رونق تولیدات تلویزیونی و ایجاد اعتماد عمومی و افزایش آگاهی مردم کمک کند. چه بهتر که مدیران تلویزیونی، در گام های بعد زمینه ی تولید آثاری درباره انواع مفاسد حکومتی را هم فراهم کنند. مفاسدی که در همه ی شئون کشور از جمله قوه قضائیه و گاه نیروهای انتظامی و ادارات و سازمان های دیگر دیده شده و خود سران کشور نیز بارها به آن اشاره کرده اند و تلوزیون میتواند ابزار مناسبی برای اصلاح یا برطرف نمودن بسیاری از ضعف های ساختاری کشور باشد. گیل خبر: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.