گیل خبر/ محمد (رامین)محمدیان،فعال محیط زیست طی نامه سرگشاده به مجمع محترم نمایندگان استان گیلان بخشی از مطالبات و انتقادات فعالان محیط زیست را یادآور شد.
متن این نامه بدین شرح است:
باسلام و احترام ،
همانگونه مستحضرید برابر اصل هفتادوششم قانون اساسی ، مجلس شورای اسلامی حق تحقیق وتفحص در تمام امور کشور را دارد.
و برابر اصل هشتادوچهارم قانون اساسی ؛ هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است و حق دارد در همه مسائل داخلی و خارجی کشور اظهار نظر نماید .
استان گیلان به علت برخورداری از شرایط جغرافیایی و اقلیمی خاص ؛ تراکم جمعیت بالا و همچنین مهاجر پذیری ناشی از فجایع زیست محیطی رخ داده در دیگر نقاط کشور با چالشهای زیادی روبرو است و هر ساله صدها هکتار از با ارزش ترین زیستگاه های طبیعی تخریب و تغییر کاربری می یابند که تخریب پوشش گیاهی و جنگلی بارزترین نمونه این چالش است .
استان گیلان به دلیل برخورداری از اقلیمی ویژه و اکوسیستم های خاص , محدوده متنوعی از گیاهان و جانوران را در خود زایش و پرورش داده که تداوم وجود این زیستگاه های منحصر بفرد نوعی مدیریت مبتنی بر مشارکت مردمی در نظارت و حفاظت از عرصه های طبیعی را می طلبد.
در راستای بیان اهمیت زیست محیطی استان لازم به ذکر است که بیش از چهل درصد وسعت استان گیلان را جنگل و بیش از 19 درصد آن را مرتع تشکیل می دهد علاوه بر آن مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محیط زیست 43/9 مساحت کل استان است که براساس کنواسیون تنوع زیستی تا سال 2020 می بایست حداقل 17 درصد از مناطق خشکی و آبهای داخلی و 10 درصداز مناطق ساحلی و دریایی بخصوص مناطقی که از لحاظ تنوع زیستی و خدمات اکوسیستمی از اهمیت ویژه ای برخوردارند از طریق مدیریت موثر و عادلانه سیستم های شبکه ای و معروف اکولوژیک مناطق حفاظت شده و دیگر اقدامات حفاظتی اکوسیستم محور حفاظت شوند. اداره کل محیط زیست گیلان تعداد 15 منطقه چهارگانه و 6 منطقه شکار ممنوع را تحت حفاظت و مدیریت خود داشته است ، مناطق چهارگانه استان گیلان زیستگاه انواع گونه های گیاهی و جانوری بوده که از اهمیت ویژه ملی و بین المللی برخوردار می باشد.
در این راستا به نظر بسیاری از متخصصین و کنشگران محیط زیست مشکلاتی در روند نظارت و حفاظت محیط زیست وجود دارد که از جمله چالشهای زیر در استان به وقوع پیوسته است:
- تعرض و تخریب در تنها پارک ملی خشکی-دریایی ایران ( تداخل طرح کارکنان انتقالی از کلانشهرها در محدوده پارک ملی بوجاق و حریم تالاب ، لایروبی غیر اصولی و تخریب تالاب بوجاق در زون امن ، تخلیه و خشک کردن تالاب و تبدیل یک زیستگاه به مزارع برنج در مرز پارک ملی توسط پادگان سیدالشهدا ، مانور هوایی چتر بازان با پاراگرایدر و بالگرد در محدوده پارک ملی بوجاق ، تعرض و تبدیل حدود 10 هکتار از اراضی پارک ملی به شالیزار در سال 1398 ، عدم شفافیت در چگونگی مقابله و برخورد با صیادان و کشف و ضبط الات صید در محدوده پارک ملی و..) .
–لایروبی تالاب بین المللی انزلی در پناهگاه حیاط وحش سلکه بدون ارزیابی اثرات زیست محیطی بوده و علیرغم مخالفت بسیاری از متخصصین و کارشناسان فنی در این حوزه ، تالاب با همه کارکردهای خود تبدیل به استخر گردید !.
–فاقد نتیجه بودن لایروبی آبراه های تالاب انزلی و احداث رسوبگیر در رودخانه های منتهی به آن که منجر به حیف و میل اعتبارات استانی و ملی شد.
-بی توجهی به احیای رودخانه های گوهر رود و زرجوب و حیف و میل اعتبارات اختصاص یافته
-نامناسب بودن وضعیت اکثریت رودخانه های استان بویژه رودخانه های گذری از شهرها و مناطق روستایی پر جمعیت
– وخامت اوضاع شکار پرندگان ناشی از عدم رعایت ضوابط و همچنین نظارت ضعیف اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان
– عدم وجود برنامه جامع ومدون در راستای احیاء تالاب بین المللی انزلی و بی توجهی به نتایج مشاوره گروه ژاپنی جایکا
– وجود مستثنیات متعدد ( اشخاص حقیقی و حقوقی ) در داخل مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محیط زیست
– اجرایی شدن پروژه بسیار خطرناک و فاقد مستندات علمی احیای تالاب انزلی با «نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم»
– تداخل طرح های هادی روستایی در داخل مناطق چهارگانه بخصوص پناهگاه حیات وحش لوندویل آستارا.
– قصور در تعیین تکلیف محدوده های مناطق 10 درصد جنگلی
– اجرای طرح های گردشگری بی ضابطه و غیر مسولانه فاقد توجیه زیست محیطی و اقتصادی در مناطق چهارگانه
– نداشتن برنامه در راستای معرفی و پیگیری جهت ارتقاء سطح مناطق چهارگانه توسط مجری اداره کل محیط زیست گیلان
– ضعف در پایش مناطق چهارگانه جهت جلوگیری از تخریب و تصرف احتمالی و نیزتغییر کاربری ها
– ضعف در نظارت و پایش مستمر پیش روی گیاه هان مهاجم سنبل آبی و آزولا در تالاب های استان
– عدم پیگیری موثر معضلات زیست محیطی در کارگروه های ؛ مدیریت پسماند ؛ کاهش آلودگی هوا وگردغبار؛ مخاطرات زیست محیطی وکارگروه استانی ذیل ماده 5 جلوگیری از آلودگی آب
– عدم نظارت و کنترل منابع آلاینده استان اعم از آب ، خاک و هوا از طریق پایش واحدهای صنعتی ، تولیدی و خدماتی
– عدم نظارت و پایش در خصوص فاضلابهای انسانی
– عدم نظارت و پایش مستمر شهرکهای صنعتی ، نواحی صنعتی و نواحی کارگاهی که اکثر آنها از جمله شهر صنعتی چهل و چند ساله رشت فاقد سیستم تصفیه فاضلاب مناسب هستند.
– عدم نظارت و پایش زهاب کشاورزی که انواع کود و سم شیمیایی و خطرناک را وارد منابع آب سطحی و زیرزمینی می نمایند.
– اوضاع نابسامان پسماند استان که بصورت مستقیم و غیر مستقیم ( شیرابه ) به اکوسیستم های ارزشمند استان آسیب می رساند.
– بی توجهی نسبت به الودگیهای خاک و عدم پیگیری تهیه نقشه آلودگی خاک استان
- سهل انگاری در خصوص پرورش ماهی در قفس در دریای کاسپین بدون توجه به تبعات افزایش بی رویه و کنترل نشده آن
– ساخت سازهای بدون برنامه و افسارگسیخته در سواحل استان بدون در نظر گرفتن پتانسیل و اهمیت زیستگاهی سواحل و در نتیجه تغییر پوشش مناطق ساحلی
– پروژه های غیر اصولی و غیر فنی سد سازی که به یکی از تهدیدات مهم برای جنگلهای هیرکانی و همچنین اکوسیستمهای آبی پایین دست تبدیل شده است
– توسعه بی رویه فعالیتهای گردشگری بر عرصه های طبیعی و محیط زیست که به دلیل نداشتن برنامه و استراتژی مشخص و همچنین عدم وجود زیرساختها ، آسیبهای جدی به دنبال دارد .
– قربانی شدن گونه های گیاهی و جانوری به پای توسعه شهری و صنعتی ناشی از بی توجهی به ملاحضات زیست محیطی در پروژه های خرد و کلان ، خشک کردن تالابها ، تخریب بستر رودخانه ها و ایجاد موانع انسان ساخت ، برداشت های بی رویه شن و ماسه در سواحل و رودخانه ها و همچنین معادن کوهی ، تخریب زیستگاهها و...
حال ازمجمع محترم نمایندگان انتظار می رود که با گذشت سه سال از دوران نمایندگی عملکرد فردی و جمعی خود را در طول دوره برای افکار عمومی بیان نموده و به سوالات زیر پاسخ دهند :
1 – مواضع نمایندگان در ارتباط با موضوع بازیافت پسماند پتروشیمی جنوب کشور در استان گیلان چیست ؟ ( با توجه به چندین ایراد و ابهام و سوال مطرح شده توسط متخصصین در رسانه ها که مهمترین آن فاصله کم محل بازیافت با نزدیکترین روستای منطقه است ) .
2 – چرا نمایندگان استان در مجلس از تخصیص اعتبارات برای ساماندهی پسماند استانهای شمالی دفاع نکردند ؟ چنانچه دفاعی صورت گرفت لطفا با مستندات اطلاع رسانی شود.
3 – نمایندگان گیلان در ارتباط با بهره برداری از سرچشمه های سفیدرود و کاهش تنظیم آب سفیدرود توسط استانهای همجوار چه اقداماتی مبذول داشتند؟
4 – نظارت و ارزیابی نمایندگان محترم بر عملکرد اداره کل محیط زیست گیلان بخصوص حفاظت از مناطق چهارگانه با چه دقتی صورت گرفته است ؟ آیا بعنوان نمایندگان مردم شریف گیلان از عملکرد اداره کل محیط زیست گیلان و علی الخصوص مدیرکل آن راضی هستید یا خیر؟
5 – در حالیکه سد پلرود و سد شفارود سالهای سال بدون بهره برداری بحال خود رها شده است علت سکوت نمایندگان در مقابل اجرای سد لاسک علیرغم همه آسیبهای اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی که به دنبال دارد چیست!؟
بدون شک پاسخ منطقی و صادقانه به این سوالات هم در یک سال پیش رو و هم برای نمایندگان دوره بعد در پیگیری بهتر مشکلات استان که به زعم بسیاری از متخصصین معضلات محیط زیستی در صدر آنها قرار دارد راهگشا خواهد بود .
پس به عنوان یک مطالبه اساسی منتظر شنیدن پاسخ فردی یا جمعی نمایندگان محترم در رابطه با فعالیتهای زیست محیطی آنها در سه سال گذشته خواهیم ماند .
با تشکر
محمد (رامین)محمدیان