۱۳۹۸/۰۲/۲۶ ۱۲:۰۴
گیل خبر/ سیده فاطمه شفیعی*
*کارشناس ارشد روان شناسی/ عضو انجمن ازدواج و خانواده کشور
اگرچه زندگی در زندان برای هریک از زنان با توجه به ویژگی های فردی، خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تجربه زیسته منحصر به فردی محسوب می شود، این تجربه در برگیرنده ویژگی های مشترکی است که ممکن است در جریان زندگی پس از زندان این زنان تاثیر گذار باشد.
از نظر زنان زندانی جرایم غیر عمد، زندان مکانی است که می تواند موجب جدایی آنها از محیط جامعه و هرآنچه مورد علاقه آنهاست بشود. این جدایی در نهایت به شکل قطع ارتباط با اعضای خانواده و جامعه و حتی طرد شدن از سوی آنها خودش را نشان می دهد.
یکی از مسائل مهم زندگی در زندان، تشکیل شبکه های ارتباطی و تعاملی هستند که به عنوان «شبه خانواده» عمل می کنند که چون با تقلید جریان زندگی در ساحت اصلی جامعه و زندگی خانوادگی شکل گرفته می تواند باعث ترس و نگرانی زندانیان بشود. این ترس معمولا با توجه به نوع جرم معنا پیدا می کند. معمولا زنانی که مرتکب جرایم غیر عمد شده اند بیشتر از سایرین از زندان و محیط آن می ترسند. ترس از محیط و مکان زندان، ترس از بیمار شدن، ترس از درگیری و خشونت با سایر زندانیان ازجمله ترس هایی است که این افراد تجربه می کنند.
از آنجا که برداشت افراد از زندان با هم متفاوت است. برخی آن را محیطی امن و و بازدارنده از خطاهای جرم گونه و آگاهی دهنده و برخی آن را فضایی نا امید کننده و پر اضطراب و موقعیتی برای ایجاد وقفه در زندگی می دانند. در نتیجه پیامدهای زندانی شدن برای این افراد متفاوت است.
الف) یکی از تبعات و پیامدهای زندان برای زنان، طرد خانوادگی و اجتماعی است که اولین جنبه عینی آن در ارتباطات خانوادگی در زندان با عنوان «زندانی بی ملاقاتی» آشکار می شود . مهم ترین پیامد بی ملاقاتی بودن بروز بیماری های جسمی و روانی، عدم برقراری ارتباط با سایر زندانیان، انزوا، افسردگی و حتی اقدام به خودکشی می تواند باشد.
ب) از دیگر پیامدهای زندانی شدن، ایجاد حس انتقام و کینه توزی نسبت به سایر افراد جامعه است.
ج) از طرف دیگر محیط زندان و تعاملات و ارتباطات بین فردی در آنجا به نوعی آموزش دهنده ی موارد و مسایلی است که فرد قبلا با آنها بیگانه بوده یا خیلی به آنها توجه نداشته است. در واقع زندان محیط آموزشی است که می تواند تاثیرات مثبت یا منفی بر فرد بگذارد...
د) از هم پاشیدگی کانون خانواده و دوری از والدین یا فرزندان از یکدیگر یکی دیگر از تبعات زندانی شدن زنان است. زندان باعث جدایی مادران از کودکان و سرگردانی و بی پناهی آنها می شود. در برخی مواقع کودکان این زنان مجبور به زندگی با اقوام، آشنایان یا حتی پرورشگاه می شوند یا کودکان زیر دوسال مجبور به زندگی در زندان به همراه مادر می شوند. اگرچه زندان ها به مهدکودک و فضای مناسب مجهز هستند اما به هرحال کودک در آغازین روزهای حیاتش در زندان است و دربند و به دور از سایر اعضا خانواده و جامعه... از طرف دیگر، کودک دارای مادر زندانی علاوه بر برخوردار نبودن از محبت و توجه های مادر؛ متحمل کنایه ها، حرف و سخن هایی می شود که به اشتباه مادر مرتبط است.
اندوخته پژوهش های روانشناختی، در حوزه آثار زندانی شدن والدین بر کودکان بیانگر آن است که زندانی شدن والدین می تواند به ناتوانی کودک در بخش های مختلف بیانجامد. کودکی که هردو یا حتی یکی از والدینش به هر دلیلی در زندان به سر می برند، همواره احساس حقارت، شکست، سرخوردگی، خود کم بینی و خود پنداره منفی را با خود حمل می کند که پذیرش اجتماعی، سازگاری و تمامی ابعاد روابط انسانی اش را تحت تاثیر منفی قرار می دهد.
یکی دیگر از آثار، زندانی شدن مادر بر فرزندان، تغییر در سرپرستی است. در صورتی که مادر زندانی شود، احتمال تغییر سرپرستی (از ناحیه مادر) به مراتب بیشتر از حالتی است که پدر زندانی بوده است. زیرا مادران احتمال بیشتری دارد که ازدواج نکنند و فرزندان را نگهداری کنند. ولی برای پدران بدور از همسر، نگهداری فرزندان به ظاهر دشوار تر است .
جدایی از مادر در اثر زندانی شدن وی به عنوان یک والد به هر علتی که اتفاق بیافتد، یکی از پرفشار ترین انواع جدایی در دوران کودکی است که به گواه تحقیقات علمی انجام شده منشاء بسیاری از اختلالات رفتاری و روانی است که در بزرگسالی نیز او را رها نمی کند. این نوع جدایی می تواند حتی با برچسب اجتماعی همراه باشد. به همین جهت این کودکان آماده ترند تا پرخاشگر، بیش فعال یا به سادگی سردرگم شوند.
با این توضیحات می بینیم که باید راهی پیدا کنیم که این بانوان به کانون خانواده برگردند و اعضای خانواده و جامعه چه در ایام زندان و چه پس از آن از آنها حمایت کنند. حال، پویش مهربانی با شعار زندان جای مادران نیست پویشی است که تصمیم دارد تا به کمک زنان زندانی با جرائم غیر عمد بیاید. یادمان باشد زنان زندانی جرایم غیر عمد نه تبهکارند نه مجرم ، زنانی هستند که با نیت کمک به خانواده، دوستان، اطرافیان و همکاران سر از زندان درآورده اند.
اَللّهُمَّ غَیِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِکَ اَللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَاَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ...
اگرچه زندگی در زندان برای هریک از زنان با توجه به ویژگی های فردی، خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تجربه زیسته منحصر به فردی محسوب می شود، این تجربه در برگیرنده ویژگی های مشترکی است که ممکن است در جریان زندگی پس از زندان این زنان تاثیر گذار باشد.
از نظر زنان زندانی جرایم غیر عمد، زندان مکانی است که می تواند موجب جدایی آنها از محیط جامعه و هرآنچه مورد علاقه آنهاست بشود. این جدایی در نهایت به شکل قطع ارتباط با اعضای خانواده و جامعه و حتی طرد شدن از سوی آنها خودش را نشان می دهد.
یکی از مسائل مهم زندگی در زندان، تشکیل شبکه های ارتباطی و تعاملی هستند که به عنوان «شبه خانواده» عمل می کنند که چون با تقلید جریان زندگی در ساحت اصلی جامعه و زندگی خانوادگی شکل گرفته می تواند باعث ترس و نگرانی زندانیان بشود. این ترس معمولا با توجه به نوع جرم معنا پیدا می کند. معمولا زنانی که مرتکب جرایم غیر عمد شده اند بیشتر از سایرین از زندان و محیط آن می ترسند. ترس از محیط و مکان زندان، ترس از بیمار شدن، ترس از درگیری و خشونت با سایر زندانیان ازجمله ترس هایی است که این افراد تجربه می کنند.
از آنجا که برداشت افراد از زندان با هم متفاوت است. برخی آن را محیطی امن و و بازدارنده از خطاهای جرم گونه و آگاهی دهنده و برخی آن را فضایی نا امید کننده و پر اضطراب و موقعیتی برای ایجاد وقفه در زندگی می دانند. در نتیجه پیامدهای زندانی شدن برای این افراد متفاوت است.
الف) یکی از تبعات و پیامدهای زندان برای زنان، طرد خانوادگی و اجتماعی است که اولین جنبه عینی آن در ارتباطات خانوادگی در زندان با عنوان «زندانی بی ملاقاتی» آشکار می شود . مهم ترین پیامد بی ملاقاتی بودن بروز بیماری های جسمی و روانی، عدم برقراری ارتباط با سایر زندانیان، انزوا، افسردگی و حتی اقدام به خودکشی می تواند باشد.
ب) از دیگر پیامدهای زندانی شدن، ایجاد حس انتقام و کینه توزی نسبت به سایر افراد جامعه است.
ج) از طرف دیگر محیط زندان و تعاملات و ارتباطات بین فردی در آنجا به نوعی آموزش دهنده ی موارد و مسایلی است که فرد قبلا با آنها بیگانه بوده یا خیلی به آنها توجه نداشته است. در واقع زندان محیط آموزشی است که می تواند تاثیرات مثبت یا منفی بر فرد بگذارد...
د) از هم پاشیدگی کانون خانواده و دوری از والدین یا فرزندان از یکدیگر یکی دیگر از تبعات زندانی شدن زنان است. زندان باعث جدایی مادران از کودکان و سرگردانی و بی پناهی آنها می شود. در برخی مواقع کودکان این زنان مجبور به زندگی با اقوام، آشنایان یا حتی پرورشگاه می شوند یا کودکان زیر دوسال مجبور به زندگی در زندان به همراه مادر می شوند. اگرچه زندان ها به مهدکودک و فضای مناسب مجهز هستند اما به هرحال کودک در آغازین روزهای حیاتش در زندان است و دربند و به دور از سایر اعضا خانواده و جامعه... از طرف دیگر، کودک دارای مادر زندانی علاوه بر برخوردار نبودن از محبت و توجه های مادر؛ متحمل کنایه ها، حرف و سخن هایی می شود که به اشتباه مادر مرتبط است.
اندوخته پژوهش های روانشناختی، در حوزه آثار زندانی شدن والدین بر کودکان بیانگر آن است که زندانی شدن والدین می تواند به ناتوانی کودک در بخش های مختلف بیانجامد. کودکی که هردو یا حتی یکی از والدینش به هر دلیلی در زندان به سر می برند، همواره احساس حقارت، شکست، سرخوردگی، خود کم بینی و خود پنداره منفی را با خود حمل می کند که پذیرش اجتماعی، سازگاری و تمامی ابعاد روابط انسانی اش را تحت تاثیر منفی قرار می دهد.
یکی دیگر از آثار، زندانی شدن مادر بر فرزندان، تغییر در سرپرستی است. در صورتی که مادر زندانی شود، احتمال تغییر سرپرستی (از ناحیه مادر) به مراتب بیشتر از حالتی است که پدر زندانی بوده است. زیرا مادران احتمال بیشتری دارد که ازدواج نکنند و فرزندان را نگهداری کنند. ولی برای پدران بدور از همسر، نگهداری فرزندان به ظاهر دشوار تر است .
جدایی از مادر در اثر زندانی شدن وی به عنوان یک والد به هر علتی که اتفاق بیافتد، یکی از پرفشار ترین انواع جدایی در دوران کودکی است که به گواه تحقیقات علمی انجام شده منشاء بسیاری از اختلالات رفتاری و روانی است که در بزرگسالی نیز او را رها نمی کند. این نوع جدایی می تواند حتی با برچسب اجتماعی همراه باشد. به همین جهت این کودکان آماده ترند تا پرخاشگر، بیش فعال یا به سادگی سردرگم شوند.
با این توضیحات می بینیم که باید راهی پیدا کنیم که این بانوان به کانون خانواده برگردند و اعضای خانواده و جامعه چه در ایام زندان و چه پس از آن از آنها حمایت کنند. حال، پویش مهربانی با شعار زندان جای مادران نیست پویشی است که تصمیم دارد تا به کمک زنان زندانی با جرائم غیر عمد بیاید. یادمان باشد زنان زندانی جرایم غیر عمد نه تبهکارند نه مجرم ، زنانی هستند که با نیت کمک به خانواده، دوستان، اطرافیان و همکاران سر از زندان درآورده اند.
اَللّهُمَّ غَیِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِکَ اَللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَاَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ...
همرسانی کنید:
مطالب مرتبط
انصراف 145 داوطلب از انتخابات مجلس در گیلان!
آمادگی کامل توزیع برق گیلان برای عبور موفق از پیک بار تابستان۱۴۰۳
گزارش تصویری از آزمون استخدامی تامین اجتماعی در رشت
تئاتر گونگ در رشت به روی صحنه می رود
دوازدهمین کنگره ملی «سوختگی» به میزبانی رشت برگزار می شود
گامی مهم در جهت پایداری شبکه برق گیلان؛ پست فوق توزیع سنگر برق دار می شود
نظر شما: