ایمان رنجکش
۱۳۹۷/۰۹/۱۶ ۱۱:۱۸ چاپ
دانشجو و تهدید عبور از جامعه
گیل خبر/ ایمان رنجکش دهه 20 مصادف بود با اولین جرقه فعالیت جریان های دانشجویی ایران که در همان روزگار آغازین خود پس از گذشت 65 سال همچنان یکی از مهم ترین رخدادهای تاریخ معاصر ما را تشکیل می دهد. 16آذر 1332 که کماکان مقدم ترین واقعه تحولات دانشجویی قلمداد می شود و استبدادستیزی و استقلال به عنوان ارکان اصلی شکل گیری آن عنوان شده و واقعه ای است که می توان ریشه های شکل گیری انقلاب اسلامی را در همان راهروی خونین دانشگاه تهران در سال 32 پیش از اهدای دکترای افتخاری به ریچارد نیکسون آن هم در اشغال مشهود نیروهای نظامی جستجو کرد. فرای از تعاریف گوناگون برای نمادگذاری های این واقعه تاریخی، روز دانشجو و فعالیت در محیط دانشگاه فرصتی است تا این قشر مطالبات اساسی اعم از آزادی و حقوق اجتماعی و سیاسی را در دانشگاه و جامعه پیگیری کنند. اما فضای کنونی دانشگاه با ورود نسل جدید نسبت به دو دهه گذشته تحول بسیاری یافته و تحلیل صحیح آن مستلزم ارتباط نزدیک و شناخت دقیق از نیازها و برخوردهای اجتماعی آن است که از جنبه های مختلف نسل فعلی را نسبت به گذشتگان متمایز می سازد. دانشجویانی که عمدتا از تریبون دانشگاه قصد دارند در جریان تحولات اجتماعی و سیاسی نقش داشته باشند بدلیل نبود عدالت آموزشی با دست اندازهایی که عواملی همچون کنکور ایجاد می کنند، مشکلات معیشتی، سنگ اندازی عوامل و نهادهای درونی و بیرونی دانشگاه و رقابت و رویکرد انفعالی بر سر مسائل پوچ در تشکل ها، ناخودآگاه موجب می شود آنان روندی را در پیش بگیرند که نه تنها خبری از دغدغه های جامعه نیست بلکه دانشجویان تنها این کرسی را سکوی پرتابی برای منافع شخصی قلمداد می کنند و زمینه ساز این نگرش می شود که اگر در گذشته فعالیت دانشجویان منجر به تحرکات عظیمی در جامعه می شد، اکنون تنها با نیت مقاصد سیاسی شخصی پیگیری می شود و بنا به تعبیری دانشجو از جامعه عبور کرده است. مقصر اصلی در پشت پا زدن به مسئولیت اجتماعی تنها دانشجویان نیستند بلکه محیطی است که در این چند سال اخیر فضای دانشگاه را به سوی کم رغبتی به دغدغه های اصلی و سیاست زدایی هدایت کرده و بعنوان مثال با نگاه به مراسم روز دانشجو در برخی مناطق که با وجود تشنه بودن نسل جدید به حضور در برنامه ها، بجای آنکه میبایست تاثیرپذیرفته از شرایط آرمان خواهانه آن ایام باشد تبدیل به اجرای برنامه هایی همچون استندآپ کمدی و جنگ شادی و امثالهم می شود که با روحیات 16آذر منافات اساسی دارد! از رمق افتادگی جنبش دانشجویی و تمام این مواردی که ذکر شد دست در دست هم می دهد تا جمله معروف «دانشگاه زنده است» در مسیر دیگری هدایت شود و نگرانی از آینده پرالتهاب، دغدغه مندان بسیاری را از قطار مسئولیتِ اصلاح جامعه پیاده خواهد کرد.