گیل خبر/ روز شنبه شورای نگهبان با اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم موافقت کرد، اما برخی این را به معنی تصویب FATF تلقی کردند و گمان کردند این نهاد برخلاف نظر گذشته خود، این لایحه را به تصویب رسانده است. اما ماجرا به گونه دیگر است. به گزارش فرارو آرام آرام ماجرا های لایحه FATF در حال تبدیل شدن به مثنوی صد من است و همچنان معلوم نیست سرنوشت این لایحه که ایران بسیار به تصویب آن نیاز دارد چه خواهد شد. اما در این میان بیستم ماه جاری سخنگوی شوررای نگهبان اعلام کرد که این نهاد لایحه اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم به تایید این شورا رسیده است. به گفته عباسعلی کدخدایی عدم مغایرت لایحه فوق با شرع و قانون اساسی مشخص و اعلام شد. بعد از این ماجرا بسیاری گمان کردند که این همان FATF است که مدتی قبل شورای نگهبان ضمن رد آن، اعلام کرده بود که این مصوبه باید به صورت لایحه از سوی رئیس قوه قضائیه به مجلس ارائه می شده است و نه دولت. همین مسئله موجب شد که صحبت از این لایحه مجددا در شبکه های اجتماعی و رسانه ها مطرح شود، اما واقعیت این است که شورای نگهبان نه FATF را پذیرفته است و نه الزامات اصلی FATF رو تایید کرده، بلکه اصلاح قانون «مبارزه با تامین مالی تروریسم» را تایید کرده و این یک مورد جایگزین است. البته برخی همچنان تاکید دارند که این یکی از چهار لایحه دولت است. این در حالی است که دولت برای بیرون ماندن از فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی علیه پولشویی (FATF)، چهار لایحه به مجلس فرستاده که اصلاح قانون مبارزه با پولشویی یکی از آنهاست و در صورتی که مجلس و شورای نگهبان این چهار لایحه را به تصویب نرسانند ایران در لیست سیاه قرار خواهد گرفت تبادلات مالی تا حدود زیادی محدود خواهد شد؛ بنابراین با توجه به تحریم های این مسئله نیز می تواند تبعات بسیاری برای کشور داشته باشد. اما همچنان لایحه FATF در هاله از ابهام قرار دارد و فقط این مسئله مشخص است که جریانی در داخل کشور به هیچ عنوان حاضر نیست این لایحه به تصویب برسد.   این قانون اروپایی ها را راضی نمی کند محسن جلیلوند مدرس روابط بین الملل نظر متفاوتی دارد. او در گفتگو با فرارو اظهار کرد: «البته این یک اشتباه است که بعد از تصویب قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم، برخی عنوان می کنند که این همان FATF است. خیر این لایحه جایگزینی است که مجلس تهیه کرد و به شورای نگهبان ارسال کرد. آنچه تصویب شده ارتباطی با FATF ندارد؛ بنابراین الان خیلی مهم است که صبر کنیم و ببینیم آیا اروپایی های این نمونه مشابه را قبول می کنند یا خیر. اما من گمان نمی کنم که این قانون مورد توجه و قبول اروپا قرار بگیرد.» وی تصریح کرد: «زیرا مواردی در FATF وجود دارد که در این لایحه جایگزین اعمال نشده است. اصلا این ها عمده اختلافات موجود میان ایران و FATF است. حالا اینکه ایران آن ها را قبول نکرده و چند و مورد جایگزین ارائه و تصویب کرده است نمی تواند رضایت طرف مقابل را جلب کند. اروپایی ها بار ها تاکید کرده اند که آن ها همان FATF را می خواهند و من فکر نمی کنم الان حاضر باشند یک لایحه جایگزین را قبول کنند. ضمن اینکه این انتظار هم که ما داریم درست نیست. به هرحال خیلی از کشور های همان FATF را قبول کرده اند و نمی شود باب میل ما تغییر کند.» این استاد دانشگاه در خصوص مخالفت ها با تصویب FATF عنوان کرد: «ببینید اگر ایران در شرایط فعلی FATF را تصویب کند، دستش در خیلی از موارد بسته خواهد شد. به عنوان مثال طرف مقابل یک تعریف مشخصی از تروریسم دارد که با تعریف ما متفاوت است و حتی به همین دلیل بخشی از FATF در تضاد با قانون اساسی ایران است. به عنوان مثال کمک به نهضت های آزادی بخش در قانون اساسی آمده است و دیگر نمی توان به حزب الله لبنان کمک کرد. زیرا از نظر آن ها حزب الله یک گروه تروریستی است. بنا براین در باره این مسئله دست ایران بسته می شود.» جلیلوند در پایان تاکید کرد: «از سوی دیگر ما با آغاز تحریم های دور دوم ایالات متحده نیاز داریم که به نوعی تحریم ها را دور بزنیم و با تصویب FATF این امکان از ایران گرفته می شود. به همین دلیل است که می گویم شرایط فعلی مناسب تصویب آن نیست. البته راه های برای گریز از این ها وجود دارد، ولی هزینه ها به حدی بالا می رود که واقعا به صلاح کشور نخواهد بود. علاوه بر این ها ایالات متحده با قدرت در حال فرسایش ظرفیت های اجتماعی در ایران است و به همین دلیل ما قدرت چانه زنی خود را تا حدود زیادی در عرصه بین الملل از دست خواهیم داد. با همه این تفاسیر من گمان می کنم که ایران سعی دارد با این لایحه جایگزین تا حدودی برای خود وقت بخرد و در رفت و برگشت با اروپا شرایط را بسنجد. زیرا به هرحال آن ها اعلام کرده اند که تصمیمشان را تا آبان ماه اعلام می کنند و ایران هم منتظر تصمیم آنهاست. زیرا بعید نیست در نهایت اروپایی های ایران را رها کنند و در کنار ایالات متحده قرار بگیرند.» کشمکش های سیاسی مانع تصویب لوایح چهارگانه هستند در همین خصوص حسین کنعانی مقدم تحلیلگر مسائل سیاسی طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «FATF چهار بخش دارد که تا اینجای کار تنها یک بخش آن اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم است و این توسط شورای نگهبان به تصویب رسیده است. البته این در دوره آقای احمدی نژاد به تصویب رسیده بود و بعد به مجلس رفته بود و تبدیل به قانون شد، اما اقداماتی تحت عنوان «اکشن پلن»  انجام می شد که ایران صرفا بخشی از آن را انجام داد و توجهی به بخش دیگر نداشت. به همین دلیل هم طرف خارجی اعلام کرد که اگر تمام اقدامات انجام نشود، ما را از لیست خاکستری به لیست سیاه وارد می کنند.» وی ادامه داد: «حالا تمامی آن اقدامات اکشن پلن در قالب یک لایحه به شورای نگهبان ارسال شده و آن ها هم این را به تصویب رساندند و حالا یکی از موانعی که بر سر مبادلات پولی و بانکی وجود دارد برداشته می شود. واقعیت این است که اگر بخواهیم در بحث تعاملات بین المللی، اقتصاد جهانی و مناسبات بانکی جهان حضور داشته باشیم، الزاماتی دارد که یکی از آن ها این است که ما بخشی از قوانین و مقرراتی که وجود دارد را رعایت کنیم. یکی از مشکلات ما در بحث تجارت جهانی، وجود تعرفه ها و مالیات هایی است که به ایران تحمیل می شود، به خاطر اینکه ما در (WTO) نیستیم. تا مدت ها به عنوان ناظر بودیم، اما اکنون حتی مقام نظارت هم نداریم.» او افزود: «نباید نادیده گرفت که در بحث های بانکی باید با دنیا تعامل داشته باشیم و این توافقی است که بین کشور ها در خصوص شفاف سازی و جلوگیری از پول شویی انجام شده و قوانین و مقرراتی در این باره وضع شده است. البته این نکته هم قابل توجه است که در این خصوص هیچ مرجع قانونی بین المللی نیز وجود ندارد. اما اگر کشوری این اصول را رعایت نکند، کشور ها به آن وام نمی دهند و با او وارد تعاملات بانکی نمی شوند، بنابراین ال سی هایشان را گشایش نداده و در نتیجه تحریم های بانکی را برای آن کشور در نظر می گیرند.» این فعال سیاسی در پاسخ به این سوال که چرا مقاومت در برابر تصویب لایحه های چهارگانه در کشور تا این حد زیاد است که مجلس بررسی آن را به زمان دیگری موکول می کند و در داخل مجلس هرج و مرج می شود، اظهار کرد: «متاسفانه گاهی کشمش ها و رقابت های سیاسی در چنین مواردی ظهور و بروز پیدا می کند. در خصوص FATF هم وضعیت به همین شکل است. اگر الان می بینیم یک عده مخالف تصویب آن هستند، این ها هیچ کدام در دوره آقای احمدی نژاد با تصویب FATF مخالف نبودند. به همین دلیل است که من به شخصه احساس می کنم که عمده مخالفت هایی که در خصوص FATF وجود دارد، سیاسی هستند. ما باید قبول کنیم که انچه الویت دارد، منافع ملی است و اگر منافع ما با تصویب FATF تامین می شود دیگر نگاه سیاسی و جناحی و تحرکات گروه های فشار معنا و مفهوم ندارد.» او تصریح کرد: «البته یکی از مسائلی که درخصوص کنوانسیون های بین المللی مطرح می شود این است که آن ها راه نفوذ دشمن به داخل ایران را باز می کنند. اما این در تمامی کنوانسیون ها صدق نمی کند و مادامی که منافع ایران تامین شود ما باید کنوانسیون های بین المللی را در ایران به تصویب برسانیم. از سوی دیگر برخی بر این باورند که FATF سپاه پاسداران را محدود خواهد کرد. این هم صحت ندارد و برخی سعی دارند آدرس غلط بدهند، زیرا ما هیچ گاه از تروریسم حمایت نکردیم و لزومی ندارد الان نگران مسئله خاصی باشیم. در مجموع من لایحه FATF را هم به زبان انگلیسی خوندم و هم ترجمه شده آن را و هیچ مورد خلاف قانون اساسی در آن وجود ندارد.» فرارو