گیل خبر / بهنام بابازاده جلیدانی یادداشت حاضر با روش مقایسه ای سیاست های متفاوت دو کشور(ایران-نیجریه) را در قبال تولید و واردات محصول استراتژیک برنج نشان می دهد. انتخاب نیجریه به عنوان نمونه مقایسه ای دو دلیل دارد اول- اقتصاد رانتیر و نفت محور هر دو کشور دوم-وجود مزیت نسبی کاشت برنج در جنوب نیجریه و شمال ایران نیجریه نیجریه بزرگ ترین اقتصاد قاره آفریقا و با 196 میلیون نفر پرجمعیت ترین کشورآفریقا است.( countrymeters- April 2018) با اینکه کشاورزی در نیجریه با مشکلاتی عمده روبروست، که از جمله آن‏ها می‏توان به سیستم آبیاری ضعیف (تنها یک درصد از زمین‏ های کشاورزی مجهز به سیستم آبیاری هستند)، کمبود تحقیقات در بخش کشاورزی، نبود تکنولوژی جدید برای حرکت به سمت کشاورزی نوین، عدم دسترسی کافی به کود و برق و کمبود شدید سیلوی مناسب اشاره کرد و با وجود اینکه این کشور با مشکلات عدیده امنیتی و اقتصادی روبه روست و از سوتغذیه در مناطق شمال شرقی (بعلت فعالیت های گروه تروریستی بوکوحرام) رنج می برد.(leadership-April 2018) عزم دولت این کشور که قصد دارد از طریق تولید داخلی، نیازهای خود را تأمین نماید مثال زدنی است. این کشور اهمیت ویژه ای برای تولید داخلی برنج قائل است و به منظور حمایت از تولیدات داخلی در برابر واردات برنج ارزان قیمت خارجی، تعرفه واردات ۱۱۰ درصدی بر واردات این محصول اعمال می کند، علاوه بر این دولت نیجریه به منظور حمایت بیشتر از تولیدکنندگان برنج، واردات برنج از مرزهای زمینی را ممنوع اعلام کرده است. Shipsandports-october 2017)) این محدودیت های وارداتی، اثرگذاری قابل توجهی در حمایت از تولیدکنندگان داخلی داشته و در همین راستا رئیس اتحادیه کشاورزان چند شهر از کشور نیجریه از دولت فدرال این کشور درخواست کرده اند قانون های افزایش تعرفه و ممنوعیت واردات را برای مدت زمانی طولانی تمدید نماید تا کشاورزان با خاطری آسوده تر به تولید محصولات خود اقدام نمایند.(Daily trust 2018) ایران نگاهی مختصر به وضعیت تولید و واردات برنج در ایران به سادگی گویای نبود برنامه کوتاه مدت برای تنظیم نیاز بازار و برنامه میان مدت برای ارتقای کمی و کیفی تولیدات داخل و درنهایت یک برنامه دراز مدت برای رهایی از واردات برنج و خروج ارز می باشد. واردات بی رویه برنج خارجی فارغ از کیفیت نامطلوب بخش عمده ای از آنها(که بدلیل نفوذ وارد کنندگان این محصولات، به آن توجه نمی شود) جز نابودی بخش کشاورزی برغم وجود مزیت نسبی برای تولید برنج به خصوص در شمال کشور و در انتها وابستگی کامل نتیجه ای نخواهد داشت در واقع شاهد واردات بی رویه محصول برنج از کشورهایی مانند هند هستیم که خود قانون ترجیح کالای تولید هند در سازمان های دولتی را بتصویب رساند. (پایگاه اطلاع رسانی مصوبات دولت هند-2017) واردات برنج خارجی به ایران در چند سال اخیر حتی بیشتر از نیاز داخلی بوده و مازاد آن هنوز در بازار است. تمامی این سیگنالها این پیام را به کشاورزان ایرانی می دهد که «کشاورزی نکنید». وقتی در مورد چرایی واردات بی رویه و مازاد نیاز داخلی سوال میشود غالبا 2 موضوع بویژه توسط مسئولین داخلی برجسته میشود: 1 – عدم پاسخگویی سطح زیر کشت داخل کشور به نیاز مصرف کنندگان 2-قیمت برنج تولید شده ایرانی نسبت به برنج وارداتی در پاسخ باید دید امکانات بالقوه ای که به دلیل متغیرهای مختلف مثل ناکارآمدی مدیریتی، بفعلیت نرسیدند چه مقدار است چرا که مطمئنا میزان تولید محصولی مثل برنج در مساحتی یکسان بین دو کشور با توجه به بکارگیری روش های نوین بهره وری متفاوت است و ایا میتوان گفت در شمال کشور مزیت نسبی (امکانات اولیه و مقرون بصرفه) برای تولید برنج نیست؟ در پاسخ به سوال دوم باید گفت قیمت نهایی برنج ایرانی پیرو هزینه های تمام شده تولید این محصول است که این مورد نیز تابع برنامه ریزی برای افزایش تولید برنج از طریق حمایت از تولیدکنندگان و نهادینه کردن روشهای افزایش بهره وری و تولید و در نهایت کاهش قیمت محصول به دلیل افزایش تولید است نه واردات بدون برنامه که به نابودی تولید این محصول بینجامد. جمع بندی: از نظر تولیدکنندگان برنج در کشور نیجریه ممنوعیت واردات برنج به کشاورزان برنج کمک می کند تا با برنامه ریزی بلند مدت محصولات خود را با قیمتی مناسب تر تولید نمایند و علاوه بر این از خروج ارز محدود این کشور به منظور واردات برنج جلوگیری می کند دولت نیجریه اخیرا متوجه شده است که اگر کشاورزی رونق یابد، سودی بسیار بیشتر از نفت برای این کشور خواهد داشت. در حال حاضر، دولت نیجریه سرمایه گذاران در بخش کشاورزی را کاملا حمایت می‏کند. در ایران دقیقا شاهد سیاست های ضد تولید برنج هستیم که نه تنها به تنظیم بازار کمک نمی کند بلکه موجب نابودی برنج کاری و در نتیجه وابستگی کامل به واردات این محصول استراتژیک خواهد شد. گیل خبر: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.