سرای نامهربانی! (به بهانه انتشار فیلم دردناک کودکان اوتیسم)
گیل خبر/سعیده حقی* *وکیل پایه یک دادگستری جریحه دار شدن احساسات عمومی، اولین نتیجه انتشار فیلم تنبیه بدنی کودکان اوتیستیک در سرای مهربانی رشت است. اساسا مراکز نگهداری موقت از کودکان مبتلا به اوتیسم به منظور کاهش فشارهای روحی خانواده ها و کمک به ارتباط موثر کودک و خانواده ایجاد شده اند اما آن چه در این ویدئوی شرم آور مشاهده می شود، کوچک ترین نسبتی با کمک به خانواده های درگیر با اوتیسم و ایستادن در کنار آن ها ندارد. عواقب چنین اتفاق تلخی هم به باورهای عمومی جامعه لطمه می زند، هم صلاحیت مراکز نگهداری از کودکان را با تردید مواجه می کند و هم لطماتی به کودکان دارای اختلالات اوتیسم وارد می آورد که شاید تا سال ها در خاطره آن ها باقی بماند. اگر این فقط یک حادثه بود و تنها در رشت اتفاق می افتاد، تحمل آن ساده تر به نظر می رسید اما شکی وجود ندارد که در گوشه و کنار ایران، ماجراهایی از این دست رخ می دهند و به صورت مداوم تکرار می شود. مردان و زنانی که در جایگاه مقدس یک مربی و معلم، این کودکان معصوم و بی گناه را به باد کتک می گیرند و به سبک چند دهه قبل به دنبال انتقال مفاهیم به کمک «چوب» و کتک هستند، به خوبی می دانند که در ایران از سوی نهادهای قضایی با واکنش چندانی روبرو نخواهند شد. بدون تردید اگر چنین اتفاق گزنده ای در یک کشور اروپایی رخ داده بود، رسانه ها چنان آب و تاب به آن اضافه می کردند و جرایمی چنان سنگین برای این کار در نظر گرفته می شد که مربیان خاطی کاملا طرد شوند و دیگر آینده ای در این کار نداشته باشند. در ایران اما مسئولان امر درست مثل همیشه از در «توجیه» وارد می شوند تا موجب «تکرار» این حوادث شوم باشند.   بررسی قوانین مرتبط با حقوق کودکان و نوجوانان نشان می دهد که نگهداری و مراقبت از انان یک تکلیف قانونی هم برای والدین و هم برای اشخاص و مراکزی است که کودکان به ان ها سپرده می شوند.این تکلیف هم در قانون مدنی و مجازات اسلامی و هم در قانون مسئولیت مدنی به رسمیت شناخته شده است و هم چنین عرف و عادت، رویه ی قضایی و نظریات متعدد حقوقی مبین ان است.اما متاسفانه قانون و مقررات دقیقی که به طور خاص صرفا به تکالیف و وظایف قانونی و مسئولیت های حقوقی و کیفری موسسین و مربیان انان بپردازد وجود ندارد و درین خصوص باید به عمومات قوانین جاری کشور رجوع کرد.در مورد خسارت های مادی، ماده یک قانون مسئولیت مدنی و مواد 328و 331 قانون مدنی لزوم جبران ان را پیش بینی کرده و در مورد صدمات جسمی و بدنی وارده به کودکان نیز مواد 294به بعد قانون مجازات اسلامی در بخش دیات،و مواد 316تا 318قانون مذکور در بخش موجبات ضمان، مسئولیت کیفری انان را به طور عام پیش بینی کرده است.علاوه بر ان از قاعده شرعی و لازم الرعایه ی لاضرر نیز به طور کلی می توان گردانندگان چنین موسساتی را مسئول تامین امنیت جانی و روحی کودکان عضو در ان دانست.قانون بسیار مهم و ارزشمند حمایت از حقوق کودکان مصوب1381 در ماده شش خود صراحتا کسانی را که به هر نحوی مسئولیت نگهداری از اطفال را در مراکزی این چنینی دارند مکلف نموده به محض مشاهده ی هر گونه کودک ازاری موضوع را به مراجع قضایی گزارش نمایند و ضمانت تخلف از اجرای این ماده را تا شش ماه حبس دانسته است!سوال اینجاست که مسئولین محترم بهزیستی که مدعی اند یک سال گذشته از وقوع چنین تخلفاتی با خبر شده اند ایا این امر را به مراجع ذی صلاح قضایی گزارش کرده اند؟چگونه مجوز چنین موسسه ای با این حجم گسترده از تخلفات ابطال نشده است؟! کافی است برای چند لحظه خودتان را در جایگاه خانواده این کودکان قرار بدهید و به تماشای فیلم منتشرشده از تنبیه بدنی فرزند دلبندتان بنشینید تا به عمق درد و رنج آن ها پی ببرید. در چنین شرایطی انتظار می رود مسئولان رده بالای بهزیستی در کنار این خانواده ها قرار بگیرند و از آن ها به خاطر این ماجرای شوم عذرخواهی کنند اما همچنان نشانه ای از عذرخواهی رسمی در بهزیستی دیده نمی شود. معاون توانبخشی سازمان بهزیستی انتشار این فیلم را توطئه رسانه های معاند قلمداد می کند. موضوعی که به وضوح نشان می دهد مدیران سازمان از کنار رفتن پرده ها و افشای حقیقت چندان راضی نیستند. جناب معاون همچنین تاکید دارد که این برخورد زننده مربوط به گذشته بوده است اما سوال اینجاست که اگر این اتفاق یک سال قبل به وقوع پیوسته و بهزیستی نیز از آن خبر داشته، چرا تا امروز درباره اش سکوت کرده و اجازه داده این ماجرا از کانال های دیگری منتشر شود؟ اوتیسم یا خوددرماندگی، نوعی از اختلال است که به رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی منجر می شود. افراد مبتلا به اوتیسم، دچار اختلاف ارتباطی هستند و در جمع حساسیت بسیار زیادی دارند. طبیعتا چنین حساسیتی در حضور کودکان دیگر تشدید می شود اما حیرت آور است که مربیان در سرای به اصطلاح مهربانی به جای کمک به آرام شدن کودکان، آن ها را با کتک روبرو می کنند. این مربیان با چه معیاری انتخاب شده اند؟ آن ها برای پذیرفتن این شغل حساس، از چه فیلترهایی عبور کرده اند؟ چه کسی مسئول لطماتی است که آن ها با بی مسئولیتی شان به این کودکان زده اند؟ تاوان بدبینی خانواده ها به مراکز موقت نگهداری از کودکان اوتیستیک را چه کسی خواهد داد؟ انتشار این فیلم کوتاه در ژانر وحشت نه تنها مذموم نیست، بلکه بخشی از حقیقت را فاش کرده و حالا انتظار می رود بهزیستی به جای محکوم کردن افراد مرتبط با انتشار این فیلم، به راهکارهایی برای جلوگیری از این وقایع دردناک بیاندیشد. گیل خبر: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.