به گزارش گیل خبر، سیاست خارجی در خاورمیانه بر خلاف سیاست خارجی در اروپا است. سیاست خارجی در اروپا به یک ثبات کلی رسیده است که این ثبات ناشی از نا آرامی هایی است که سالها در اروپا دیده شده و حداقل به دو جنگ جهانی و کشته شدن میلیون ها نفر منتهی شده اروپا عملا پس از پایان جنگ سرد ، به سمت کاهش تنش های پیش رفته و امروزه شاهد کم رنگ شدن یکی از مهم ترین عامل دولت ها یعنی مرز ها در اروپا هستیم .یکی از اصلی ترین دلایلی که شاهد کاهش تنش ها در اروپا هستیم موازنه قوایی است که در سالهای طولانی و طی جنگ های اشاره شده در اروپا به وجود آماده است .این گونه است که در بلژیک این کشور حدود یک سال بدون نخست وزیر و فقط با دستگاه اداری این کشور اداره می شد در حالی که این اتفاق اگر در جایی دیگر اتفاق می افتاد به طور حتم آن کشور شاهد درگیری می بود در خاورمیانه تاکنون این موازنه قوا تاکنون به وجود نیامده وطرف های درگیر در سیاست خارجی در خاورمیانه همچنان به دنبال کسب قدرت بیشتر هستند تا کفه ترازوی موازنه را به سمت خود سنگین کنند از این رو است که شاهد درگیری ها و تنش های فراوانی در خاورمیانه هستیم . برای این که کشور ها به قدرت اصلی منطقه تبدیل شوند البته باید در این میان به نقش کشور های فرامنطقه ای نیز اشاره داشت ایران ، عربستان ، ترکیه به دنیال تبدیل شدن به قدرت اصلی منطقه هستند ایران با ایدئولوژی اسلام شیعه ای عربستان با نگاه به اسلام از دیدگاه بنیادگرایی مذهبی و ترکیه با دید اسلام سنی میانه رو البته در این میان بعضی از کشور ها بی طرف باقی می مانند و به این درگیری های وارد نمی شوند مثل مصر البته باید توجه داشت که مصر در دوران مرسی به عنوان یکی از مهره های ترکیه و اسلام سنی میانه رو تبدیل می شد که با کودتای نظامیان این امر نیمه کاره رها شد باید توجه داشت ترکیه هنوز کشوری است که سعی دارد وارد موازنه قوای منطقه خاورمیانه وارد شود البته ترکیه از گروههای سنی مذهب میانه رو در خاورمیانه مثل اخوان مسلمین حمایت می کند همانگونه که از اخوان مصر حمایت می کرد و یا به دلیل حمایت از اخوان سوریه وارد درگیر های سوریه شد هرچند که اخوان در سوریه آنچنان پایگاهی ندارد و عملا با حمایت از آنها باعث قدرت گیری داعش شد نگاه این مقاله بیشتر نگاه به موازنه قوایی است که در بین ایران و عربستان در جریان است و فعلا به کشور هایی مثل ترکیه و اسرائیل و مصر نگاهی نمی کنیم از آنجایی که درگیر های بین کشور های دیگر آنچنان جدی و دارای درگیری های فراوان در منطقه نمی باشد «ایران و عربستان نه متحدان طبیعی« هستند و نه دشمنان طبیعی، اما به عنوان دو تولید کننده عمده نفت و مدافعان اسلام شیعی و سنی، رقبای طبیعی محسوب می شوند .تا قبل از انقلاب اسلامی ، رقابت این دو توسط ایالات متحده کنترل می شد و هر دو از متحدان استراتژیک امریکا محسوب می شدند، اما بعد از اینکه شاه سرنگون شد، عربستان سعودی به عنوان متحد ایالات متحده باقی ماند و ایران به دشمن آن کشور تبدیل شد.پس از استراتژی جدید آمریکا بر مبنای رقابت این دو و اتحاد با عربستان تقش گرفت عربستان سعودی از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به عنوان موازنه کننده نقش ایران در جلوگیری از تاثیرات منطقه ای و نفوذ ایران ایفای نقش نموده است بعد از حمله آمریکا به افغانستان و عراق که به دنیال حملات یازده سپتامبر به پیوست و باعث تغییر نقشه سیاسی خاورمیانه گردید و با نابودی دو همسایه دشمن ما در شرق و غرب کشور منجر به قدرت گیری بیشتر کشورمان گردید نظام بعثی کشور عراق که تا پیش از این به عنوان نماد مخالفت کشور های عرب منطقه با ایران شیعی شناخته می شد نابود شده و در عوض این کشور با شیعیان زیادی که در آن زندگی می کنند به عنوان یکی ازمتحدان کشورمان شناخته می شود سبب شد که عربستان سعودی که بیشتر اوقات در درگیری های پیشیین خاورمیانه بیشتر حضوری در سایه در منطقه داشته سرانجام از پیله خود خارج شود و به پرچم مخالفت با کشور مان را در منطقه بلند کرده است. حضور پرقدرت کشورمان در عراق و سوریه و تا اندازه زیادی لبنان باعث شده بود که عربستان سعودی از قدرت بیش از حد ما دچار هراس شده و تلاشش برای از بین بردن آنچه هلال شیعی خوانده می شد وشروع شد که به چند مورد آن ذیلا اشاره ای خواهیم داشت در لبنان پس از مقاومت حزب الله در مقابل حملات گسترده اسراییل که به محبوبیت زیاد این گروه در جهان عرب منجر شده بود به طوری که سنی های جهان اسلام و اعراب غیر مسلمان عکس های یک روحانی شیعه به نام سید حسن نصر الله را در دست بلند می کردند ترور رفیق حریری نخست وزیر سابق لبنان که به حملات شدید به حزب الله لبنان منتهی شد تشکیل کمیته حقیق یاب بین المللی جنجال شدید مطبوعاتی به دنیال بد نام کردن و سپس خلع سلاح حزب الله بودند در عراق پس صدام حسین و پس از اولین انتخابات آزاد در عراق شیعیان نزدیک به ایران بالاترین مقامات سیاسی این کشور دست یافتند سعی در ناپایدار کردن دولت شیعی عراق از ابتدا در دستور کار عربستان قرارداشت حضور نیروهای القاعده در عراق بخصوص الزرقاوی که به ناامنی عراق منجر شده بود دولت عربستان در دنباله تلاش خود برای کنارگذاشت دولت نزدیک به ما در بغداد ، ارتباط قوی با قبایل سنی مذهب در غرب عراق برقرار کرد سیاست غلط نور المالکی نخست وزیر سابق نیز به این امر کمک کرد و داعش توانست با این کمک ها به راحتی قسمت عمده غرب عراق را در اختیار گیرد البته به غیر از کمک های قبایل عرب غرب عراق باید به دلار های نفتی عربستان نیز باید اشاره داشته باشیم البته پس فتح کرکوک و چاه های نفتی آن دست داعش نیز باز شده است در سوریه نیز در پی انقلاب های مخملین عربی پس از اشتباهاتی که حاکم حلب داشت و منجر به تشدید یک اعتراض کوچک داشت رد پای عربستان در گروه هایی مثل جبهه النصره و داعش که وابستگی شان به دلار های نفتی کاملا مشخص است به وضوع دیده می شود گروه هایی که وابستگی شان به دلار های نفتی عربستان به وضوح دیده می شود عربستان دول حاشیه ای خود به خصوص یمن و بحرین را حیاط خلوت خود می داند اجازه حضور به سایر دول را در آنجا را به کسی نمی دهد در بحرین اکثریت شیعه و در یمن یک اقلیت قوی شیعه وجود دارد که از حقوقی برابر حقوق حاکمان خود برخوردار نیستند این عده البته با دلیل زیادی به کشور مان وابسته هستند البته باید اشاره داشت که درگیر هایی که در یمن و بحرین برای عربستان به وقوع پیوسته به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست و این البته باعث شده که درگیری های نیابتی گسترده ای در خاورمیانه به وجود آید به دنبال مناقشاتی که در پی برنامه هسته ای کشور مان به وقوع پیوست و نتیجه اش صدور قطع نامه های شورای امنیت ملل سازمان ملل مبتنی بر تحریم اقتصادی بر کشور مان بود به نوعی ما را زمین گیر کرد که توانایی حمایت مالی از متحدانمان را در منطقه نداشته باشیم و وضعیت سوریه و عراق به سمت فروپاشی حرکت کرد و اگر حمایت های نظامی و مستشاری ما در منطقه نبود به صراحت می گویم که این دولت ها نیز سقوط می کردند با این توافق که منجر به از بین رفتن نظام تحریم های بین المللی بر علیه ایران بود و بیش از تمامی دول در گیر در موازنه قوا در خاورمیانه دولت عربستان سعودی ضرر می کند از آنجایی که این کشور توانایی نظامی فوق العاده ای ندارد این کشور حتی قدرت سرکوب حوثی های یمن را نیز ندارد و تنها و تنها عامل پویایی این کشور در موازنه قوای خاورمیانه تنها و تنها دلار های نفتی است و قطع نامه هاو تحریم سازمان ملل قدرت مقابله کشورمان را با عربستان گرفته بود که با پویایی اقتصادی کشورمان قدرت عربستان کاهش می یابد و قدرت موازنه قوا به سمت ایران سنگین می شود به نظر می رسد به دنیاله افزایش قدرت اقتصادی ایران ما شاهد افزایش قدرت متحدانمان نیز در منطقه خواهیم بود. مانی زرشکی